Sáng 25/10, chị Vũ Thị Thoa được chồng đưa đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM tái khám sau khi phẫu thuật cắt khối u 5 cm ở tuyến thượng thận trái. Giọng nói của chị bớt khàn, không còn mọc râu, chỉ số xét nghiệm nội tiết tố testosterone trở về bình thường và có kinh nguyệt trở lại.
Chữa hiếm muộn, phát hiện bệnh nội tiết
Trước đó vào tháng 6/2022, vợ chồng chị đến bệnh viện Tâm Anh khám hiếm muộn sau 4 năm sinh con đầu lòng. Các cơ sở điều trị vô sinh trước đó chị đến khám đều chẩn đoán chị bị suy giảm buồng trứng sớm nên khó có con.
Sau khi thăm khám, bác sĩ chỉ định sàng lọc hiếm muộn. Kết quả ghi nhận dự trữ buồng trứng (AMH) của chị Thoa ở mức thấp, chỉ 0,81ng/ml; trong khi phụ nữ dưới 38 tuổi thường dao động 2,0-6,8ng/ml. Nồng độ nội tiết tố testosterol tăng cao đến 8,95 nmol/l; ở phụ nữ bình thường từ 0,22-2,9 nmol/l. Nhận thấy nguyên nhân hiếm muộn do rối loạn nội tiết gây ra, các bác sĩ Trung tâm Hỗ trợ sinh sản phối hợp với khoa Nội tiết - Đái tháo đường hội chẩn, điều trị.
Chị Thoa thử cất tiếng hát, giọng ồm ồm giống đàn ông. Anh Quân (chồng chị Thoa) cho biết, giọng vợ anh vốn trong trẻo, tông nữ cao, gương mặt thon gọn nhưng từ lúc sinh con năm 2018 trở nên trầm khàn, xương quai hàm bạnh ra, khuôn mặt góc cạnh. "Tôi không có kinh, lại mọc râu, 2-3 ngày phải cạo một lần", chị Thoa nói thêm.
Thạc sĩ, bác sĩ Trần Nguyễn Quỳnh Trâm (Khoa Nội tiết - Đái tháo đường) nhận định, chị Thoa vô kinh và thay đổi ngoại hình có thể xuất phát từ tuyến yên (ở não), tuyến thượng thận hoặc buồng trứng. Nếu xét nghiệm cả ba vị trí này rất tốn kém cho người bệnh. Do đó, bác sĩ Trâm tiếp cận từng bước, xét nghiệm nước tiểu 24 giờ, xét nghiệm máu, chụp X-quang. Kết quả ghi nhận hormone tuyến giáp bình thường, không bị buồng trứng đa nang nên loại trừ các nguyên nhân từ tuyến yên và buồng trứng.
Khối u tuyến thượng thận sản sinh hormone nam
Nghi ngờ người bệnh gặp vấn đề ở tuyến thượng thận, bác sĩ Trâm chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) bụng. Kết quả phát hiện khối u 5 cm ở tuyến thượng thận bên trái.
Bác sĩ Quỳnh Trâm chia sẻ thêm, thông thường, phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ có thể không có kinh trong suốt thời gian cho con bú. Khi ngưng cho con bú, kinh nguyệt sẽ trở lại sau khoảng 4-6 tuần. Tuy nhiên, chị Thoa vẫn không có kinh nguyệt suốt 4 năm sau sinh. Chính khối u này sản sinh quá nhiều tiết tố nam (cường androgen) so với cơ thể phụ nữ. Đây là nguyên nhân khiến chị thay đổi giọng nói, khuôn mặt, mọc râu. U tuyến thượng thận hiếm gặp, chiếm 3-9% dân số và trên 90% ca bệnh lành tính.
Người bệnh tiếp tục được hội chẩn với tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Hoàng Đức, Trưởng khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học để tìm ra phương án điều trị. Theo bác sĩ Đức, nếu bướu không tăng tiết bất thường các chất nội tiết và không nghi ngờ ác tính trên chẩn đoán hình ảnh thì không cần phẫu thuật. Trường hợp của chị Thoa, bướu có kích thước lớn, gây tăng tiết nội tiết tố androgen nên cần phẫu thuật nội soi.
Sáng ngày 3/8, bác sĩ Đức phẫu thuật nội soi 3D, cắt tuyến thượng thận trái cho bệnh nhân. Sau 4 giờ, cả êkip đã bóc tách, loại bỏ thành công khối u. Bác sĩ Đức cho biết, ca mổ thành công hơn mong đợi.
Chị Thoa trải lòng, trước đây, khi ngoại hình và giọng nói nam tính, chị xấu hổ với chồng. Chị mang khẩu trang để che giấu sự thay đổi. Mỗi đêm ẵm con, chị chỉ biết khóc vì quá vất vả và tự ti vì ngoại hình. Chính chồng là người chủ động đưa chị đi khắp nơi để tìm lại diện mạo ngày xưa. Đến bệnh vện Tâm Anh, lúc đầu khi kết quả xét nghiệm, chụp X-quang chưa tìm ra nguyên nhân, vợ chồng chị lắc đầu, muốn bỏ cuộc. "Chính bác sĩ Trâm khuyên tôi cố gắng một lần nữa", chị nói.
* Tên bệnh nhân đã được thay đổi.
Nguyễn Trăm