Viêm phổi là tình trạng nhu mô phổi bị viêm do vi khuẩn, virus hoặc nấm xâm nhập, khiến các túi khí trong phổi chứa đầy mủ, dịch, cản trở trao đổi oxy. Bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nguy hiểm với trẻ nhỏ, người cao tuổi, người mắc bệnh mạn tính hoặc suy giảm miễn dịch. Theo TS.BS Nguyễn Quang Đợi - Phó khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo viêm phổi dễ bị bỏ qua.

Ho kéo dài, ho đờm đặc, đôi khi có màu lạ

Ho là phản xạ tự nhiên giúp cơ thể tống vi khuẩn và dị vật ra khỏi đường hô hấp. Tuy nhiên, ho kéo dài trên 7-10 ngày, kèm đờm đặc màu vàng, xanh hoặc lẫn máu hoặc đờm màu nâu là dấu hiệu phổi đang bị viêm. Người bệnh viêm phổi thường ho khan lúc đầu, sau đó xuất hiện đờm đặc, dính, có thể có mùi hôi khó chịu.

Sốt cao, cảm giác mệt lả

Khác với cảm cúm, thường chỉ sốt nhẹ, viêm phổi có thể gây sốt cao trên 38,5 độ C, kèm rét run, vã mồ hôi, đau đầu, mệt mỏi toàn thân. Ở người cao tuổi, biểu hiện sốt đôi khi không rõ rệt mà chỉ lơ mơ, ăn uống kém, thở nhanh, khiến người bệnh dễ chủ quan, bỏ qua giai đoạn sớm của bệnh.

Khó thở, hụt hơi, thở nhanh bất thường

Khi viêm phổi, nang phổi có nhiệm vụ trao đổi khí tổn thương khiến lượng oxy trong máu giảm, dẫn đến khó thở. Người bệnh có thể thấy hụt hơi khi đi lại, nói chuyện hoặc ngay cả khi nghỉ ngơi. Trẻ nhỏ thường thở nhanh, rút lõm lồng ngực, phập phồng cánh mũi - dấu hiệu cần đưa đi khám ngay.

Đau ngực, đau tăng khi ho hoặc hít sâu

Cơn đau do viêm phổi thường âm ỉ, tăng khi ho hoặc hít sâu. Người bệnh có thể nhầm lẫn với đau do các nguyên nhân khác như đau cơ hoặc đau trong một số bệnh tim mạch. Nếu kèm theo ho, sốt, đờm đặc và khó thở, đau ngực là dấu hiệu đặc trưng của viêm phổi cần được chẩn đoán sớm bằng X-quang hoặc chụp CT phổi, theo bác sĩ Đợi.

Da, môi tím tái, nhịp tim nhanh

Thiếu oxy máu khiến môi, đầu ngón tay, ngón chân (quan sát vùng móng) có thể tái hoặc tím nhẹ. Nhịp tim nhanh, thở nhanh là phản ứng của cơ thể nhằm bù đắp lượng oxy thiếu hụt. Đây là dấu hiệu muộn, cảnh báo viêm phổi đã nặng, người bệnh cần được cấp cứu ngay để tránh biến chứng suy hô hấp.

Bác sĩ Đợi khuyến cáo người bệnh không nên tự ý dùng kháng sinh hay thuốc ho khi có các dấu hiệu trên. Điều trị không đúng có thể khiến vi khuẩn kháng thuốc, làm bệnh tiến triển nặng hơn. Người bệnh cần đi khám tại chuyên khoa hô hấp, chụp X-quang phổi và làm xét nghiệm máu, xét nghiệm đờm để xác định nguyên nhân.

Phòng ngừa viêm phổi bằng cách tiêm vaccine phế cầu, cúm mùa, giữ ấm khi thời tiết chuyển lạnh, đeo khẩu trang nơi đông người, rửa tay thường xuyên và tránh hút thuốc lá. Người có bệnh nền hô hấp, tiểu đường, tim mạch hoặc suy giảm miễn dịch nên khám sức khỏe định kỳ để theo dõi tình trạng phổi.

Khuê Lâm