Trả lời:
Viêm phổi hít là tình trạng nhiễm trùng phổi xảy ra khi thức ăn, nước bọt, chất nôn, dịch dạ dày, dị vật, vi trùng... bị hít vào đường hô hấp. Một số tên gọi khác của bệnh viêm phổi hít như viêm phổi hít sặc, viêm phổi kỵ khí, viêm phổi hoại tử, viêm phổi do rối loạn nuốt.
Triệu chứng bệnh thường trùng lặp hoặc dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác ví dụ như đau đầu, sụt cân, mệt mỏi, sốt, ho sặc, đờm có mủ vàng hoặc xanh, thở khò khè, khó thở, đau ngực, tím tái, tụt huyết áp, nhịp thở và nhịp tim tăng...
Ba dạng lâm sàng chủ yếu của bệnh là viêm phổi do axit, vi khuẩn, do hít phải. Trong đó, viêm phổi do axit (hội chứng Mendelson) là kết quả của việc hít phải chất lỏng có tính axit từ dạ dày (dịch dạ dày), có thể dẫn tới hiện tượng phù phế nang (tích tụ dịch trong phế nang phổi), gây suy hô hấp cấp tính.
Viêm phổi do vi khuẩn xảy ra khi người bệnh hít phải chất trong hầu họng có chứa nhiều loại vi trùng kỵ khí (không cần oxy để sinh sản) dẫn tới nhiễm trùng phổi. Viêm phổi do hít phải đặc trưng bởi sự tắc nghẽn đường thở do thức ăn có trong dạ dày, nhất là thức ăn có nguồn gốc thực vật, gây khó thở, da, niêm mạc tím tái, thậm chí rối loạn nhịp tim, suy tim.
Ba bạn mắc bệnh viêm phổi hít nên khám và điều trị kịp thời tại chuyên khoa Hô hấp hoặc Nội tổng hợp. Tình trạng kéo dài dễ gây biến chứng nguy hiểm như áp xe phổi, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, thậm chí tử vong.
Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ cần dựa trên kết quả khám lâm sàng, hỏi bệnh sử, kết hợp với xét nghiệm. Chụp chiếu phù hợp như chụp X-quang kỹ thuật số treo trần cao cấp, chụp CT 768 lát cắt, 1975 hoặc 100.000 lát cắt, xét nghiệm máu, xét nghiệm đờm, nội soi phế quản ống mềm... giúp phát hiện bệnh.

Bác sĩ khám chức năng hô hấp cho người bệnh. Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh
Tùy tình trạng lâm sàng của người bệnh, nguyên nhân gây viêm phổi hít và bệnh nền kèm theo, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp điều trị phù hợp theo phác đồ đa mô thức trên từng người. Ví dụ, người bệnh viêm phổi hít do dị vật, bác sĩ có thể hút khí quản hoặc nội soi phế quản để loại bỏ dị vật. Một số loại thuốc có thể được chỉ định như giãn phế quản, chống viêm, long đờm, hạ sốt, bù nước và chất điện giải, kết hợp tập vật lý trị liệu để tống đờm ra khỏi ngực.
Với người bệnh bị viêm phổi hít do trào ngược axit dạ dày vào phổi, bác sĩ thường hút hầu họng, đặt nội khí quản và soi rửa phế quản, nhất là khi người bệnh bị rối loạn tri giác, không tự thở được... Tùy trường hợp, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc hoặc hỗ trợ oxy nếu cần.
Nếu người bệnh viêm phổi hít do rối loạn chức năng nuốt, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp nhằm làm giảm tình trạng ứ đọng thức ăn trong miệng, hạn chế sặc thức ăn vào phổi, các bài tập chức năng nuốt và cơ nhai nuốt... góp phần cải thiện bệnh.
BS.CKI Nguyễn Minh Thuận
Đơn vị Hô hấp, Khoa Nội Tổng hợp
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM
Độc giả gửi câu hỏi về bệnh hô hấp tại đây để bác sĩ giải đáp |