Tiêu chuẩn chứng nhận hữu cơ ở Việt Nam

Những yêu cầu cơ bản của tiêu chuẩn hữu cơ bao gồm đa dạng sinh học, vùng đệm, vùng sản xuất song song, các vật liệu biến đổi gen (GMOs).

Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành bộ tiêu chuẩn Việt Nam đầu tiên (TCVN 11041-1:2017) dành riêng cho sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi, chế biến và ghi nhãn sản phẩm nông nghiệp hữu cơ.

Việc xây dựng các tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) về nông nghiệp hữu cơ được thực hiện trên cơ sở tham khảo các tiêu chuẩn quốc tế (CODEX, IFOAM...) và tiêu chuẩn của các nước có nền nông nghiệp hữu cơ phát triển như Mỹ, EU, Nhật cùng các nước trong khu vực như Thái Lan, Philippines và Trung Quốc.

Ở mỗi quốc gia, tiêu chuẩn hữu cơ cho nông nghiệp còn được chứng nhận bởi các tổ chức chứng nhận hữu cơ ở quy mô quốc tế. Trong đó, PGS Vietnam là tổ chức tại Việt Nam cung cấp chứng nhận cho các sản phẩm hữu cơ như: rau hữu cơ và thịt hữu cơ.

Những sản phẩm nhận chứng nhận tiêu chuẩn PGS Vietnam phải đảm bảo sử dụng nguồn nước sạch, khu vực sản xuất được cách ly khỏi các nguồn ô nhiễm... Ảnh: Foodrevolution.

Năm 2004, Liên đoàn các phong trào Nông nghiệp hữu cơ (IFOAM) và tổ chức ADDA đã chấp nhận PGS là một hệ thống đảm bảo giá trị cho các sản phẩm hữu cơ, đặc biệt là cho thị trường nội địa Việt Nam.

Tiêu chuẩn hữu cơ PGS Việt Nam cơ bản bao gồm:

- Nguồn nước sử dụng trong canh tác phải là nguồn nước sạch, không bị ô nhiễm (theo quy định trong tiêu chuẩn sản xuất rau an toàn của TCVN 5942: 1995).
- Khu vực sản xuất hữu cơ phải được cách ly tốt khỏi các nguồn ô nhiễm.
- Lưu ý các loại phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật hay chất tổng hợp kích thích sinh trưởng đều bị cấm sử dụng, chỉ được phép sử dụng các đầu vào nông dân đã có đăng ký với PGS và được PGS chấp thuận.
- Cấm sử dụng phân người, phân ủ được làm từ rác thải đô thị.
- Phân động vật lấy vào từ bên ngoài trang trại phải được ủ nóng trước khi dùng trong canh tác hữu cơ.
- Không được sử dụng các túi và vật đựng các chất bị cấm trong canh tác hữu cơ để vận chuyển và cất giữ sản phẩm hữu cơ.
- Cấm đốt cành cây và rơm rạ, ngoại trừ phương pháp du canh truyền thống.
- Cấm sử dụng tất cả vật tư đầu vào có chứa sản phẩm biến đổi gen GMOs.
- Không được phép sản xuất song song: các cây trồng trong ruộng hữu cơ phải khác với các cây trồng trong ruộng thông thường.
- Nếu ruộng gần kề có sử dụng các chất bị cấm trong canh tác hữu cơ thì ruộng hữu cơ phải có một vùng đệm để ngăn cản sự xâm nhiễm của các chất hóa học từ ruộng bên cạnh.
- Các loại cây trồng ngắn ngày được sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ trọn vẹn một vòng đời từ khi làm đất đến khi thu hoạch, sau khi thu hoạch có thể được bán như sản phẩm hữu cơ.

Các tiêu chuẩn này đều nhằm thúc đẩy hoạt động sản xuất nông nghiệp nói chung, sản xuất hữu cơ nói riêng, góp phần gia tăng giá trị và chất lượng sản phẩm, hàng lưu thông trong nước và xuất khẩu. Đồng thời, phát triển nông nghiệp hữu cơ chính là một giải pháp giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và gia tăng an toàn vệ sinh thực phẩm, nâng cao đời sống xã hội.

Thúy Hằng