TS.BS Tăng Hà Nam Anh, Giám đốc Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh cho biết, thoái hóa khớp gối đang ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Đây là một bệnh lý phát triển dần theo thời gian. Dựa theo mức độ thương tổn có thể chia các giai đoạn thoái hóa khớp gối thành 4 mức độ cụ thể với cách nhận biết, chẩn đoán cũng như mục tiêu điều trị riêng.
Thoái hóa khớp gối độ 1
Ở giai đoạn này, lớp sụn khớp chỉ vừa bị bào mòn một phần nhỏ, khe khớp chưa có dấu hiệu thu hẹp nhưng gai xương đã bắt đầu hình thành. Vì vẫn chưa xuất hiện các triệu chứng rõ rệt nên trong hầu hết trường hợp, bác sĩ sẽ không có chỉ định điều trị cụ thể cho bệnh thoái hóa khớp gối vào giai đoạn này. Tuy nhiên, nếu có nguy cơ thoái hóa khớp tiềm ẩn, người bệnh sẽ được khuyến khích rèn luyện thể chất thường xuyên bằng các bài tập phù hợp nhằm làm giảm triệu chứng và làm chậm quá trình thoái hóa.
Thoái hóa khớp gối độ 2
Đây là giai đoạn gai xương đã thành hình rõ ràng nhưng khe khớp vẫn chưa hẹp đến mức khiến các đầu xương cọ xát vào nhau, bao hoạt dịch vẫn còn đủ dịch để khớp hoạt động. Lúc này, người bệnh bắt đầu có những triệu chứng thoái hóa đầu tiên như đau nhức đầu gối sau một ngày hoạt động nhiều, khớp gối có xu hướng cứng nếu người bệnh không hoạt động trong vài giờ, cảm thấy đau và khó chịu khi khuỵu gối hoặc cúi người...
Ở giai đoạn 2, thoái hóa vẫn còn nhẹ nhưng khớp gối bắt đầu yếu đi. Ảnh: Freepik
Khớp gối bị thoái hóa độ 2 vẫn được đánh giá là nhẹ. Tuy nhiên, người bệnh không nên chủ quan mà cần chủ động gặp bác sĩ ngay khi có các triệu chứng để kịp thời ngăn chặn bệnh tiến triển. Ở giai đoạn này, người bệnh chủ yếu được chữa trị theo hướng không dùng thuốc với mục tiêu giảm áp lực đè nặng lên khớp gối, tăng cường sức mạnh cho các mô cơ, duy trì tính linh hoạt và ổn định của khớp...
Thoái hóa khớp gối độ 3
Tiến sĩ Nam Anh cho biết, khi thoái hóa khớp gối phát triển đến giai đoạn này, bác sĩ có thể tìm thấy dấu hiệu bào mòn, tổn thương rõ rệt của lớp sụn giữa các đầu xương trên phim chụp X-quang. Lúc này, không chỉ khe khớp thu hẹp đáng kể mà gai xương cũng phát triển nhiều hơn. Bên cạnh đó, mô mềm bao quanh khớp còn bị viêm, dẫn đến tình trạng viêm bao hoạt dịch với biểu hiện đầu gối sưng đau. Người bệnh sẽ cảm thấy đau và khó chịu ở đầu gối khi cúi người, quỳ hoặc vận động, có biểu hiện cứng khớp vào buổi sáng hoặc sau khi ngồi quá lâu.
Để kiểm soát thoái hóa khớp độ 3, người bệnh sẽ được chỉ định một số loại thuốc giảm đau và kháng viêm. Tuy nhiên, những loại thuốc này không được khuyến khích sử dụng lâu dài do nguy cơ lệ thuộc vào thuốc và phát sinh một số tác dụng ngoài mong muốn. Ngoài ra, trong quá trình điều trị thoái hóa đầu gối độ 3, người bệnh cần thường xuyên tập thể dục và ăn uống đầy đủ dinh dưỡng.
Thoái hóa khớp gối độ 4
Đây là giai đoạn thoái hóa khớp gối nghiêm trọng nhất. Lúc này, khe khớp đã hẹp đi nhiều, xơ xương dưới sụn, lớp sụn gần như bị bào mòn hoàn toàn, gai xương hình thành nhiều với kích thước lớn, đầu xương biến dạng, lượng dịch bôi trơn khớp cũng giảm đi đáng kể...
Tiến sĩ Nam Anh (giữa) trong một ca phẫu thuật điều trị thoái hóa khớp gối. Ảnh: BVĐK Tâm Anh
Vì những tổn thương nghiêm trọng ở khớp nên chỉ một hoạt động đơn giản như đi lại trong phạm vi nhỏ cũng làm cho người bệnh cảm thấy rất đau và khó chịu. Ngoài ra, người bệnh còn có biểu hiện sưng viêm và cứng khớp. Đối với thoái hóa khớp gối độ 4, người bệnh thường chỉ có một lựa chọn điều trị duy nhất là phẫu thuật. Các loại phẫu thuật phổ biến là phẫu thuật đục xương chỉnh trục, thay khớp gối và nội soi khớp gối.
Mặc dù không thể phòng ngừa tình trạng thoái hóa khớp gối nhưng việc kiểm soát và điều trị sớm giúp làm chậm quá trình tiến triển của bệnh. Do đó, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám ngay khi phát hiện dấu hiệu thoái hóa khớp ở bất kỳ giai đoạn nào.
Phi Hồng