Chị Thủy thường ăn thực phẩm giàu đạm như hải sản, thịt bò, thịt nạc, trứng... Ba năm nay, chị tăng cường chất đạm, mỗi bữa có thể ăn 300-400 g thịt nạc, 2-3 quả trứng để tránh mất cơ giai đoạn mãn kinh, từ đó cân nặng tăng nhanh từ 60 kg lên 90 kg.

Một tháng qua chị mệt, dễ cáu gắt, mặt hơi sưng, đi tiểu nhiều kèm nước tiểu có bọt, đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khám. Lúc này chị nặng 89 kg, cao 1,57 m, chỉ số BMI 36, béo phì ở mức nặng nhất.

ThS.BS Trần Nguyễn Quỳnh Trâm, Phó khoa Nội tiết - Đái tháo đường, cho biết người bệnh mắc hội chứng buồng trứng đa nang, gan nhiễm mỡ độ ba, tăng axit uric máu, tiền đái tháo đường. Kết quả xét nghiệm nước tiểu cho thấy mức protein trong nước tiểu 350 mg - dấu hiệu của tiểu đạm, cảnh báo chức năng thận có vấn đề.

Tiểu đạm là tình trạng mức protein trong nước tiểu trên 300 mg/24 giờ. Thận khỏe mạnh sẽ hấp thu protein nên trong nước tiểu bình thường không có hoặc có rất ít protein. Tuy nhiên, chế độ ăn nhiều đạm như chị Thủy khiến năng lượng dư thừa sẽ chuyển thành mỡ, dẫn đến tăng cân nhanh. Thói quen ăn quá nhiều đạm buộc thận làm việc quá tải, khả năng lọc máu không hiệu quả dẫn đến tiểu đạm, tăng nguy cơ sỏi thận, suy thận.

Béo phì còn có thể giãn tiểu động mạch ở thận và tăng tái hấp thu muối ở ống thận. Những thay đổi này làm tăng lọc cầu thận, dẫn đến tiểu đạm. Thừa mỡ gây viêm dai dẳng, stress oxy hóa và tổn thương tế bào ở các mô, bao gồm cả thận. Triệu chứng tiểu đạm thường gặp như nước tiểu có bọt, sưng phù mặt và bàn chân, tăng số lần đi tiểu, mệt mỏi, hụt hơi, chán ăn, buồn nôn, chuột rút vào buổi tối.

Bác sĩ Trâm xây dựng liệu trình giảm cân cho chị Thủy gồm dùng thuốc uống, thuốc tiêm kết hợp chế độ ăn, tập luyện hợp lý. Chị được chuyên viên dinh dưỡng thiết kế bữa ăn riêng theo từng ngày, có thể thay đổi linh hoạt để không ngán, song cần ưu tiên rau xanh, protein nạc, hạn chế chiên xào.

Chị bị tiểu đạm nên cần hạn chế lượng muối trong thực đơn hàng ngày để kiểm soát huyết áp và giảm phù nề, giảm áp lực lên thận, đồng thời hạn chế chất béo, ưu tiên dầu thực vật tốt cho tim mạch như dầu ô liu, dầu đậu nành. Tránh thực phẩm chế biến sẵn vì chúng thường chứa nhiều muối, đường và chất bảo quản, không tốt cho thận. Người bệnh cần uống đủ nước để loại bỏ chất thải và độc tố ra khỏi cơ thể.

Sau hai tháng tuân thủ chỉ định của bác sĩ, chị Thủy giảm 9 kg. Xét nghiệm lại sau ba tháng, mức protein trong nước tiểu giảm còn 300 mg, ở ngưỡng an toàn. Người bệnh tiếp tục liệu trình để giảm xuống dưới 70 kg.

Khi xuất hiện triệu chứng bất thường như mất nước, mệt mỏi, tiểu bọt, người bệnh nên đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị.

Đức Hạnh

* Tên người bệnh đã được thay đổi