Bé Đằng đau đầu, mắt nhìn mờ một năm nay. Ảnh chụp MRI sọ não tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho thấy vị trí khối u nằm ở vùng trên tuyến yên, chèn ép dây thần kinh giao thoa thị giác.

Ngày 4/9, ThS.BS.CKII Chu Tấn Sĩ, Trưởng khoa Phẫu thuật thần kinh, Trung tâm thần kinh, cho biết đây là nguyên nhân khiến bé đau đầu, mờ mắt phải. Khối u còn chèn ép lên cuống tuyến yên, để lâu sẽ ảnh hưởng đến quá trình sản xuất nội tiết và sự phát triển bình thường của bé.

"Khối u lớn, nằm ở giữa não của bệnh nhi nên khi mổ tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất máu, co giật, phù não", bác sĩ Tấn Sĩ nói, giải thích thêm nếu mổ bằng các phương pháp truyền thống như định vị Navigation, kính vi phẫu thì khối u vẫn được loại bỏ, song nguy cơ tổn thương các bó sợi thần kinh và mô não lành cao.

Các bác sĩ quyết định dùng robot ứng dụng trí tuệ nhân tạo Modus V Synaptive và hệ thống định vị Neuro-Navigation AI dẫn đường để mổ nhằm tăng tỷ lệ thành công. Họ sử dụng robot AI để hòa hình các hình ảnh chụp MRI, DTI, CT, DSA... của bé Đằng. Toàn bộ cấu trúc não, các bó sợi thần kinh và khối u hiện rõ trên cùng một hình ảnh 3D.

Để đảm bảo thành công, đầu tiên bác sĩ mổ mô phỏng trên phần mềm chuyên dụng của robot, chọn vị trí mở hộp sọ, đường phẫu thuật tiếp cận khối u an toàn, tránh cắt nhầm bó dẫn truyền thần kinh và mô não lành xung quanh. Ê kíp gây mê đánh giá kỹ các yếu tố rủi ro trước mổ, lên kế hoạch dự trù máu, sử dụng thuốc, theo dõi sát lượng nước tiểu và xét nghiệm tại chỗ để đảm bảo an toàn. Phương án hồi sức sau mổ cũng được chuẩn bị tỉ mỉ, chính xác.

Theo ThS.BS.CKII Lê Hoàng Quân, khoa Gây mê hồi sức, so với người lớn, gây mê cho trẻ nhỏ để mổ thần kinh khó hơn nhiều lần. Ê kíp vừa phải đảm bảo cân bằng nội môi (duy trì ổn định huyết áp, áp suất não, dịch não tủy...) cho hệ thần kinh chưa trưởng thành của trẻ, vừa đảm bảo các yêu cầu khác của một cuộc mổ bình thường.

Trong cuộc mổ thực tế, robot giám sát từng thao tác của bác sĩ nhằm đảm bảo tuân thủ theo đúng đường mổ đã được xác lập. Robot cảnh báo bằng các tín hiệu đèn xanh, đỏ, vàng như đèn giao thông.

Bác sĩ Tấn Sĩ cho biết bên trong nội sọ bé, khối u lan tỏa nhiều nhánh, mỗi nhánh được bao bọc bởi lớp màng nhện dày. U mềm, dai, có chỗ bở, dễ chảy máu. Bác sĩ loại bỏ từng nhánh u theo kiểu găng tay (vén màng nhện từng lớp để lấy từng nhánh u). Máy siêu âm Cusa chuyên dụng hỗ trợ bác sĩ đánh nhỏ u và hút ra từng miếng nhỏ, tránh lấy nguyên khối gây va chạm mô não.

Ca mổ kéo dài ba giờ, cắt được 90% khối u, giải phóng tình trạng tăng áp lực nội sọ, bảo tồn dây thần kinh thị giác, hết nguy cơ chèn ép tuyến yên và cuống tuyến yên. Một số phần u nhỏ dính vào cuống tuyến yên và động mạch cảnh sẽ được điều trị bổ sung bằng phương pháp xạ phẫu bắn tia gamma knife.

Hai giờ sau mổ, bé Đằng được gặp gia đình. "Lúc ấy con tỉnh, nghe được và phản ứng lại bằng cách quẫy đạp chân, tôi rất mừng", chị Vân (mẹ của bé Đằng) nói. Sau một tuần, bé hết đau đầu, nhìn rõ hơn, xuất viện. Mẫu bệnh phẩm được gửi đi phân tích tế bào để định hướng điều trị bổ sung.

Đây là bệnh nhân mổ u não bằng robot AI nhỏ tuổi nhất tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM.

Anh Minh

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi