Chất nhầy do màng nhầy tiết ra và xuất hiện ở nhiều bộ phận trên cơ thể từ mũi, họng, phổi đến đường tiêu hóa nhằm duy trì độ ẩm. BS.CKI Hoàng Đình Thành (Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM) cho hay, với hệ tiêu hóa, chất nhầy hỗ trợ bảo vệ và giúp hoạt động trơn tru, hỗ trợ niêm mạc ruột đào thải các chất cặn bã xuống hậu môn và thải ra ngoài cơ thể. Tuy nhiên, nếu trong phân có quá nhiều chất nhầy đi kèm các biểu hiện đau bụng, nôn ói... thì có thể là dấu hiệu của bệnh lý.

Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là tình trạng rối loạn mạn tính do ruột không làm việc bình thường. Các dấu hiệu của hội chứng này là đau bụng có thể kèm với táo bón, tiêu chảy hoặc cả hai, phân lẫn chất nhầy màu trắng. Người bệnh có cảm giác đau bụng, có thể thay đổi thói quen đi cầu mức độ nhẹ, không gây trở ngại cho hoạt động bình thường, nhưng cũng có trường hợp nặng, gây giới hạn hoạt động.

Nhiễm ký sinh trùng hoặc vi trùng đường tiêu hóa

Dấu hiệu nhiễm ký sinh trùng đường tiêu hóa ở mỗi người sẽ khác nhau và tùy thuộc vào các tác nhân. Một trong những biểu hiện thường gặp là đi tiêu ra máu hoặc tiêu chảy lẫn nhiều chất nhầy ở người bệnh. Nhiễm ký sinh trùng có thể kéo dài cho đến khi được điều trị. Nhiễm vi trùng không đặc hiệu với dấu hiệu sốt, đau bụng, tiêu chảy... sau đó tiêu phân nhầy có thể có máu hoặc không máu.

Tắc ruột

Tắc ruột do lòng ruột bị nút lại bởi bã thức ăn hoặc u ở ruột non, ruột già... ngăn cản sự di chuyển của thức ăn, từ đó gây bít tắc, không đào thải ra ngoài cơ thể. Hệ quả của sự ứ đọng này là tình trạng đầy hơi, dịch hơi trong lòng ruột, dịch vàng trong ổ bụng, thậm chí đi tiêu ra chất nhầy màu vàng ở người bệnh.

Viêm loét đại tràng

Niêm mạc là lớp màng bên trong cùng, có chức năng sản xuất chất nhầy và enzyme để hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Sự tổn thương của niêm mạc (do vi sinh vật có hại, thuốc giảm đau chống viêm không steroid...) gây ra tình trạng viêm loét dẫn đến cơn đau và một số triệu chứng khó chịu. Niêm mạc bị tổn thương làm suy giảm khả năng sản xuất chất nhầy, khiến lớp mô bên dưới không có màng bảo vệ, dễ bị phá hủy. Những vết loét có thể chảy máu, tiết mủ lẫn chất nhầy. Sau mỗi đợt viêm bùng phát, chất nhầy đi ra ngoài theo phân nhiều hơn. Tình trạng này càng nhiều đồng nghĩa với đại tràng bị tổn thương nghiêm trọng, cần đi khám và điều trị sớm.

Ngoài ra, triệu chứng đáng báo động của viêm loét đại tràng là phân đen hoặc có lẫn máu đỏ, có thể đã biến chứng thành ung thư. Những biểu hiện nghiêm trọng khác bao gồm sốt, thiếu máu, giảm cân đột ngột. Các triệu chứng ít nghiêm trọng và phổ biến hơn là xuất hiện các cơn đau âm ỉ về đêm, chướng bụng, đầy hơi.

Ung thư đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng xảy ra do các tế bào ung thư hình thành trong niêm mạc đại tràng hoặc trực tràng. Đại tràng và trực tràng vốn có nhiệm vụ trữ phân và tái hấp thụ nước, chất điện giải từ phân trong cơ thể. Hầu hết người mắc ung thư đại trực tràng không có biểu hiện cho đến khi tầm soát bệnh. Tuy nhiên, những người có triệu chứng có thể bị táo bón, có máu lẫn chất nhầy trong phân, phân lỏng hoặc tiêu chảy, khó chịu ở bụng, mệt mỏi không rõ nguyên nhân, chán ăn, sụt cân, đau ở bụng dưới.

Bệnh trĩ, rò hậu môn, áp xe hậu môn cũng có khả năng khiến người bệnh đi cầu hoặc rỉ dịch nhầy ở hậu môn. Các bệnh lý liên quan tụy hoặc gan mật làm cho quá trình tiêu hóa chất mỡ kém hơn bình thường, phân nhầy, váng mỡ, phân nát...

Khi thấy chất nhầy xuất hiện nhiều, thường xuyên trong phân, người bệnh cần đến khám tại các chuyên khoa tiêu hóa. Bác sĩ có thể chỉ định thực hiện xét nghiệm máu, xét nghiệm phân, nước tiểu, nội soi đại tràng... để tìm nguyên nhân và đưa hướng điều trị phù hợp.

Trang Hoàng