Các mô trong cổ họng, cơ ở vòm miệng, lưỡi mềm giãn hơn, đè vào một phần đường thở, rung lên tạo ra tiếng ngáy. Đường thở càng bị thu hẹp, luồng không khí rung mạnh, tiếng ngáy càng to.

Thạc sĩ, bác sĩ Phùng Thị Thơm, khoa Hô hấp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết ngủ ngáy to không phải dấu hiệu tốt. Một trong những bệnh nguy hiểm và phổ biến ở người ngủ ngáy là hội chứng ngưng thở khi ngủ. Người bệnh thường có tiếng ngáy to kèm theo tiếng thở hổn hển gây thức giấc đột ngột. Sáng dậy cơ thể mệt mỏi, đau đầu, khó tập trung, buồn ngủ vào ban ngày, nguy cơ gặp tai nạn lao động, giao thông và tai nạn sinh hoạt.

Nếu không được điều trị, người bệnh tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý tim mạch như rung nhĩ, nhồi máu cơ tim, tăng huyết áp khó kiểm soát, thậm chí đột tử ngay trong đêm.

Hiện, để chẩn đoán ngưng thở khi ngủ, người bệnh cần khám bác sĩ chuyên khoa hô hấp và đo đa ký giấc ngủ hoặc đa ký hô hấp theo chỉ định. Theo bác sĩ Thơm, đo đa ký giấc ngủ là tiêu chuẩn "vàng" để chẩn đoán ngủ ngáy - ngưng thở khi ngủ. Máy ghi lại thông tin về điện não, lưu lượng mũi, nồng độ oxy máu, một số kênh khác để phát hiện cơn ngừng thở xảy ra trong lúc ngủ và hậu quả của nó.

Nếu không mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ, tức là chỉ ngủ ngáy đơn thuần hoặc mức độ nhẹ, người bệnh chỉ cần thay đổi lối sống để giảm triệu chứng. Người bệnh nên giảm cân (nếu thừa cân), tập thể dục đều đặn, hạn chế uống rượu, cà phê, chất kích thích trước khi đi ngủ. Bỏ hút thuốc, nằm nghiêng khi ngủ, tránh dùng thuốc an thần như thuốc chống lo âu hoặc thuốc ngủ. Người có hiện tượng ngạt mũi hay viêm mũi dị ứng cần điều trị bằng thuốc để thông thoáng mũi.

Trường hợp ngưng thở khi ngủ mức độ trung bình đến nặng, phương pháp điều trị hiệu quả là thở máy áp lực dương liên tục (CPAP). Người bệnh đeo một mặt nạ che mũi hoặc cả mũi và miệng, máy thở tạo áp suất không khí được đẩy vào liên tục, vừa đủ để giữ cho đường hô hấp trên luôn mở, từ đó ngăn các cơn ngưng thở. Tùy tình trạng của người bệnh, bác sĩ đưa ra các phương pháp điều trị khác như đặt dụng cụ đẩy hàm hay phẫu thuật cắt amidan, nạo VA hay phẫu thuật chỉnh màn hầu...

Nam giới có xu hướng ngáy ngủ nhiều hơn phụ nữ. Theo Học viện Y học Giấc ngủ Mỹ, khoảng 40% nam giới bị ngáy, phụ nữ là 20%, nguyên nhân do khác biệt về đặc điểm giải phẫu đường thở và hormone sinh dục. Nam giới có khẩu cái mềm (thành phần quan trọng gây ra tiếng ngáy), dày hơn nữ giới, đường hô hấp trên dài hơn nên dễ sụp xuống và dẫn đến ngáy. Bên cạnh đó, đàn ông thường sử dụng rượu bia nhiều hơn phụ nữ nên cũng dễ ngáy hơn.

Hoài Phạm