Thạc sĩ, bác sĩ Bùi Ngọc An Pha, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm Dinh dưỡng - Y học Vận động Nutrihome cho biết, siêu âm ổ bụng, tuyến giáp là một trong những hình thức chẩn đoán cận lâm sàng dùng để kiểm tra sức khỏe mà chúng ta nên thực hiện theo định kỳ để phát hiện và tầm soát bệnh lý có liên quan đến các cơ quan trong ổ bụng, tuyến giáp, từ đó đánh giá được những tổn thương ở các cơ quan như gan, mật, thận, bàng quang, tuyến tiền liệt, tử cung, buồng trứng, u phúc mạc và u sau phúc mạc, u giáp...

Những trường hợp cần thực hiện siêu âm

Theo Thạc sĩ, bác sĩ Bùi Ngọc An Pha, siêu âm là phương pháp an toàn cần thiết giúp phát hiện sớm nhiều bệnh lý và hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác hơn.

Siêu âm ổ bụng tổng quát

Siêu âm ổ bụng tổng quát sẽ giúp phát hiện sớm các bệnh về đường tiêu hóa, viêm ruột thừa, viêm ruột non, lồng ruột, phì đại cơ môn vị, khối u ở các cơ quan trong ổ bụng; từ đó các bác sĩ sẽ thực hiện khám sàng lọc, theo dõi sức khỏe và xử lý kịp thời những bất thường xảy ra. Bác sĩ có thể chỉ định siêu âm khi người lớn, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai đi khám sức khỏe, sàng lọc định kỳ để phát hiện sớm những bệnh lý nguy hiểm ở bất cứ cơ quan nào trong cơ thể.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: các bác sĩ chỉ định siêu âm cho trẻ trong các trường hợp như trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản, các bệnh lý liên quan đến gan, thận, bàng quang, các bệnh lý liên quan đến đường ruột...

Phụ nữ mang thai: Trong giai đoạn mang thai người mẹ cần phải siêu âm định kỳ theo chỉ định của bác sĩ nhằm theo dõi sự phát triển của thai nhi và phát hiện ra những bất thường nếu có trong thai kỳ.

Người mắc bệnh ung thư hay muốn tầm soát ung thư: Siêu âm ổ bụng sẽ góp phần chẩn đoán một vài dấu hiệu ung thư ở gan, dạ dày...

Người mắc các bệnh về đường tiêu hóa: Siêu âm ổ bụng tổng quát giúp phát hiện các vấn đề về đường tiêu hóa như đau dạ dày, viêm ruột thừa, viêm ruột non, lồng ruột ở trẻ em, phì đại cơ môn vị.

Người mắc bệnh đại tràng: Siêu âm ổ bụng tổng quát giúp phát hiện các bệnh như lồng ruột, tắc ruột, thành đại tràng dày...

Siêu âm tuyến giáp

Do hạn chế của các phương pháp khám lâm sàng, các bệnh lý về tuyến giáp rất khó được phát hiện, nhất là đối với các thương tổn dạng nốt giáp nhỏ. Siêu âm tuyến giáp có thể phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ở tuyến giáp, từ đó giúp các bác sĩ chẩn đoán bệnh lý chính xác và hiệu quả hơn. Bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm tuyến giáp khi khám sức khỏe tổng quát, nhất là những người nằm trong nhóm nguy cơ cao dưới đây:

Phụ nữ trên 30 tuổi cần thực hiện siêu âm tuyến giáp - tầm soát ung thư tuyến giáp theo định kỳ đầy đủ và thường xuyên.

Nữ giới có nguy cơ cao mắc ung thư tuyến giáp khi ngoài 40 tuổi.

Người có chế độ ăn uống thiếu i-ốt.

Những người bị phơi nhiễm các chất phóng xạ, chất độc hóa học ở mức cao.

Người có tiền sử hoặc người thân trong gia đình có tiền sử với một số căn bệnh về tuyến giáp như ung thư biểu mô tuyến giáp,...

Có các dấu hiệu nghi ngờ mắc ung thư tuyến giáp như hạch ở cổ, u ở cổ, khó nuốt, khó thở, đau họng, đau cổ, có khối u ở trước cổ hoặc tuyến giáp,...

Từng phải chiếu xạ vào đầu hoặc cổ khi còn nhỏ hoặc ở lứa tuổi thanh - thiếu niên.

Khàn tiếng, đau họng, giọng nói bị thay đổi, gặp khó khăn trong giao tiếp.

Các bước thực hiện siêu âm

Thông thường khi đi siêu âm, người bệnh không cần chuẩn bị trước điều gì, tuy nhiên đối với một số bệnh lý như bệnh túi mật, người bệnh cần kiêng một số thức ăn, uống nước hoặc nhịn tiểu trong vài giờ trước khi thực hiện siêu âm.

Dưới đây là các bước siêu âm người bệnh nên biết:

Bước 1: Khi người bệnh đã sẵn sàng, bác sĩ sẽ bôi lên vùng cần siêu âm một loại chất gel có tác dụng giúp tăng độ phản âm của các cơ quan trong cơ thể lên đầu dò của máy. Hạn chế không khí xâm lấn giữa đầu dò và cơ thể khiến kết quả không chính xác.

Bước 2: Bác sĩ sử dụng đầu dò có chức năng vừa phát vừa thu sóng siêu âm tì sát vào da bệnh nhân và quét đầu dò trên những vùng cơ thể cần khám. Quá trình thực hiện nhẹ nhàng nên người bệnh sẽ không cảm thấy đau hay khó chịu.

Bước 3: Kết thúc quá trình siêu âm, bạn sẽ được phát khăn giấy để làm sạch chất gel trên cơ thể và ra ngoài đợi lấy kết quả.

Lưu ý, khi đi khám bệnh nói chung và siêu âm ổ bụng nói riêng, nên mặc trang phục thoải mái, rộng rãi để dễ cởi bỏ trang phục khi thực hiện siêu âm.

Siêu âm mang đến nhiều lợi ích, giúp chẩn đoán sớm các bệnh lý vùng ổ bụng, tuyến giáp. Thạc sĩ, bác sĩ Bùi Ngọc An Pha khuyên mọi người cần duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ, trong đó có siêu âm để theo dõi, tầm soát bệnh lý tuyến giáp, nhất là những người có nguy cơ cao.

Hệ thống Trung tâm Dinh dưỡng - Y học Vận động Nutrihome đầu tư trang bị thiết bị máy móc hiện đại như máy siêu âm doppler màu Siemens Acuson NX2 (Đức) với các tính năng thông minh, được thực hiện bởi các bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, cho kết quả nhanh, độ chính xác cao. Đây là cơ sở khoa học cho bác sĩ xây dựng phác đồ chăm sóc và điều trị bệnh hiệu quả.

Phong Lê