Thức ăn nhanh tiện lợi, nhanh gọn, mùi vị hấp dẫn là lựa chọn của nhiều gia đình trong dịp nghỉ lễ. Tuy nhiên, tiêu thụ nhiều thực phẩm này có liên quan đến nguy cơ gia tăng các bệnh chuyển hóa, nội tiết, đường ruột và não.

Thực phẩm chế biến sẵn thường trải qua quy trình công nghiệp xử lý và chế biến, chứa hàm lượng lớn chất béo, đường, muối, hương vị và màu nhân tạo, chất bảo quản. Các chất này cùng với lượng calo thừa lớn đều không mang lại lợi ích cho não bộ.

BS.CKII Thân Thị Minh Trung, Phó khoa Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết những người tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn, chiếm hơn 20% lượng calo hàng ngày của cơ thể, có nguy cơ suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung so với người có mức tiêu thụ thấp.

Não là cơ quan nhạy cảm do có nhiều mạch máu. Thực phẩm chúng ta ăn hàng ngày đều được hấp thụ vào máu và đi lên não. Chất béo bão hòa, cholesterol làm tăng nguy cơ xơ vữa mạch máu, hình thành cục máu đông, chít hẹp mạch máu. Trong khi đó, các chất bảo quản, muối, đường có thể gây tăng huyết áp, viêm, tổn thương mạch máu. Hạn chế máu lên não khiến não nhanh suy thoái, lão hóa.

Mặc dù viêm là phản ứng miễn dịch bình thường khi cơ thể chấn thương hoặc nhiễm trùng, nhưng viêm mạn tính lại gây bất lợi cho não. Đường và chất béo thừa làm nặng thêm tình trạng viêm mạn tính trong cơ thể.

Theo bác sĩ Trung, chế độ ăn uống lành mạnh tốt cho tim mạch và cũng tốt cho não. Vào những ngày nghỉ lễ, thay vì ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn, mỗi người nên chọn thực phẩm một thành phần (tức không qua chế biến, xử lý, ướp quá nhiều thành phần khác) như ức gà, cá tươi, trứng, ngũ cốc nguyên hạt, táo, ổi...Thực phẩm thô, nguyên chất giàu phytochemical, polyphenol tốt cho não bộ.

Chế độ ăn Địa Trung Hải ưu tiên tiêu thụ thực phẩm có nguồn gốc thực vật và chất béo lành mạnh, như dầu ô liu, hạt, quả hạch và chế độ ăn ketogenic có nhiều chất béo, chất xơ và ít carbohydrate đều tốt cho não bộ.

Những hợp chất có lợi cho trí não chủ yếu dựa trên thực vật, có thể tìm thấy trong các loại quả mọng, hành tây, táo, rau lá xanh, các loại hạt...

Chế độ ăn Địa Trung Hải và ketogen còn làm thay đổi hệ vi sinh vật đường ruột theo hướng có lợi cho sức khỏe, tác động đến hệ thống miễn dịch, kích thích sản xuất hormone và chất dẫn truyền thần kinh rất quan trọng đối với chức năng của não.

Một số dưỡng chất thiên nhiên như từ blueberry (việt quất) và ginkgo biloba (bạch quả) có tác dụng chống gốc tự do, hỗ trợ tăng kết nối thần kinh, cải thiện sức khỏe não bộ.

Minh An