Sau 20 ngày điều trị bằng thuốc giảm đau thông thường không cải thiện do bị ngã trên nền cứng, bà Nguyễn Thị Hằng (83 tuổi, Thái Nguyên) thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội vào cuối tháng 4/2023. Người bệnh có tiền sử đau cột sống thắt lưng hơn 10 năm, đau tăng mạnh khi vận động, lan sang vùng bụng hai bên, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và tinh thần.

Kết quả xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh cho thấy bà Hằng bị loãng xương nặng, xẹp đốt sống sau ngã, cột sống thoái hoá, xẹp phù tủy xương thân đốt sống, phồng đĩa đệm có chèn ép rễ thần kinh.

Phó giáo sư Đặng Hồng Hoa, Trưởng khoa Cơ xương khớp, cho biết người bệnh bị loãng xương nguyên phát, là bệnh tiến triển âm thầm. Do mãn kinh hoặc tuổi tác, quá trình chuyển hóa xương có nhiều biến đổi khiến mật độ xương càng giảm. Người bệnh dễ bị gãy xương dù chỉ với chấn thương nhẹ.

Bà Hằng được điều trị tích cực với các loại thuốc đặc trị, thuốc loãng xương và thuốc chống hủy xương. Để tránh các biến chứng có thể gặp phải do loãng xương như nguy cơ gù, trượt đốt sống, bác sĩ thực hiện tạo hình thân đốt sống bằng bơm xi măng sinh học. Sau hai ngày, người bệnh phục hồi vận động, giảm đau rõ rệt và được xuất viện.

Theo BS.CKI Trần Xuân Anh, Trưởng khoa Thần kinh Cột sống, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, BVĐK Tâm Anh TP HCM, bơm xi măng sinh học được xem là một trong những phương pháp ít xâm lấn, tăng hiệu quả trong điều trị gãy, lún, xẹp đốt sống do loãng xương. Sau khi gây tê, bác sĩ đưa kim đi qua các phần mềm ở lưng vào đốt sống. Dưới hướng dẫn của thiết bị chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ chích kim vào đúng vị trí có đốt sống gãy, bơm xi măng vào bên trong giúp trám kín các đường gãy. Các mảnh vỡ gắn kết thành một khối sau khi xi măng khô giúp người bệnh giảm đau khi vận động.

Trước đây, người bệnh bị loãng xương phải nằm bất động và mang nẹp khi gãy xương hoặc phẫu thuật để nẹp vít vào xương sống. Mổ cố định nẹp vít với người cao tuổi có thể gây mất máu, tăng nguy cơ nhiễm trùng, biến chứng hậu phẫu nguy hiểm đến tính mạng. So với phương pháp truyền thống, tạo hình đốt sống gãy bằng xi măng sinh học giúp người bệnh không phải nằm lâu, giảm nguy cơ biến chứng chèn ép thần kinh do di lệch mảnh vỡ, nhanh chóng trở lại cuộc sống bình thường.

Phó giáo sư Hồng Hoa lưu ý, người bệnh bị loãng xương nguyên phát hay thứ phát (do thuốc hoặc do bệnh lý khác) nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể dẫn tới nứt gãy ở thân đốt sống, gây biến dạng cột sống, gù vẹo, chèn ép gây nứt vỡ các đốt sống lân cận. Loãng xương lan tỏa không được điều trị đúng cách, kịp thời tăng nguy cơ gãy các xương khác, đặc biệt là cổ xương đùi, ảnh hưởng đến vận động và chất lượng sống của người bệnh.

PGS Đặng Hồng Hoa khuyến cáo, khi có các triệu chứng như đau lưng không giảm, đau nhức dọc xương dài, đau cột sống thắt lưng, xương chậu, giảm chiều cao cơ thể, gù, biến dạng cột sống..., cần thăm khám tầm soát loãng xương. Để phòng ngừa bệnh, mọi người nên bổ sung canxi và vitamin D bằng cách điều chỉnh chế độ ăn uống, dùng thuốc với sự tư vấn của bác sĩ. Vận động thường xuyên không chỉ giúp xương chắc khỏe, tăng sức mạnh cơ bắp mà còn tạo sự cân bằng cơ thể, giảm nguy cơ té ngã. Với những người bị loãng xương, bên cạnh chế độ dinh dưỡng, tập thể dục với các bài tập phù hợp, cần lưu ý các kỹ thuật phòng ngừa té ngã giúp giảm nguy cơ gãy xương.

Lục Bảo