Mỡ nội tạng chiếm khoảng 10% tổng lượng mỡ cơ thể, giúp bảo vệ các cơ quan nội tạng, dự trữ năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, tỷ lệ mỡ nội tạng cao làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh mạn tính như đái tháo đường, gan nhiễm mỡ, bệnh tim mạch, đột quỵ...

Mỡ nội tạng và cân nặng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Cụ thể, cân nặng càng cao, nguy cơ tích mỡ nội tạng càng lớn. Tuy nhiên, một số người dù không béo phì vẫn có thể tích mỡ nội tạng nhiều do thói quen ăn uống không lành mạnh, ít vận động, căng thẳng, thiếu ngủ...

TS.BS Lê Bá Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết điều trị đơn lẻ như giảm ăn, tập luyện hay dùng các loại máy móc đơn giản khó đạt hiệu quả giảm mỡ nội tạng lâu dài. Điều trị không khoa học, tự dùng các loại thuốc không rõ nguồn gốc có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như suy kiệt, suy gan thận, teo mật, sốc phản vệ, tử vong. Điều trị giảm cân, giảm mỡ nội tạng chuẩn y khoa đòi hỏi phối hợp nhiều chuyên khoa như Nội tiết, Dinh dưỡng, Y học vận động, Tâm lý trị liệu, Tim mạch, Cơ xương khớp, phối hợp Nội - Ngoại khoa...

Bác sĩ Ngọc giải thích phác đồ điều trị kết hợp tác động vào các cơ chế chuyển hóa của cơ thể, hạn chế hình thành mỡ, tăng cường chuyển hóa mỡ, ly giải mỡ. Đồng thời, người bệnh không bị mệt mỏi, mất nước, tiêu chảy hay chán ăn, đảm bảo an toàn, không gia tăng nguy cơ khiến bệnh nền đang mắc nặng hơn, hạn chế tăng cân trở lại.

Người bệnh cần được kiểm tra để xác định nguyên nhân thừa mỡ nội tạng, thừa cân. Bác sĩ chỉ định thực hiện các khảo sát trạng thái, thành phần cơ thể (InBody), phân tích khối lượng, vị trí mỡ nội tạng, tỷ lệ khối cơ và khối mỡ, tỷ lệ nước ngoại bào... đồng thời thực hiện các xét nghiệm, siêu âm, chụp chiếu cần thiết. Các bác sĩ nhiều chuyên khoa hội chẩn để chọn liệu trình giảm cân, thiết kế chế độ dinh dưỡng, vận động phù hợp với thể trạng, hoàn cảnh từng người giúp tối ưu hiệu quả. Phác đồ giảm cân, giảm mỡ kết hợp phòng ngừa, kiểm soát và hỗ trợ điều trị bệnh lý nếu có.

Đơn cử, chị Thủy, 33 tuổi, nặng 60 kg, chiều cao 1,53 m, thừa cân. Sau sinh hai con, vòng bụng chị to mất cân đối, công việc căng thẳng khiến chị ngủ không ngon giấc, thường xuyên mệt mỏi, đau tức ngực. Thừa cân còn khiến chị ngại vận động, mỗi lần đi bộ, leo cầu thang là thở dốc.

Kết quả đo InBody tại Trung tâm Kiểm soát cân nặng và điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho thấy chị có chỉ số BMI 25,6 (béo phì độ một), chỉ số mỡ nội tạng tăng 147 cm2 (ngưỡng an toàn là dưới 100 cm2).

Tương tự, chị Quyên, 36 tuổi, cao 1,50 m, nặng 55 kg, có dáng người quả táo, phần tay và chân khá thon gọn nhưng số đo vòng bụng khá lớn. Chị thử nhiều phương pháp giảm mỡ, giảm cân nhưng không hiệu quả, đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội khám. Các bác sĩ xác định chỉ số BMI của chị là 24,4 (mức thừa cân), nhưng chỉ số mỡ nội tạng là 132 cm2.

Hai người bệnh được sử dụng phác đồ điều trị kết hợp giữa dinh dưỡng - vận động. Ngoài ra, chị Quyên và chị Thủy đều muốn giảm nhanh vùng mỡ dưới da nên bác sĩ chỉ định sử dụng phương pháp đông hủy mỡ. Thời gian thực hiện đông hủy mỡ 70 phút, không cần nhập viện, nghỉ dưỡng vì không xâm lấn.

Chuyên viên Lê Thanh Tùng, Trung tâm Kiểm soát cân nặng và điều trị béo phì, cho biết do hai người bệnh đều là dân văn phòng, thời gian ngồi làm việc nhiều nên phải thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày. Người bệnh cần thực hiện được hai nguyên tắc tổng thời gian đứng ít nhất hai tiếng (bao gồm thời gian đứng làm việc, nấu ăn, vệ sinh cá nhân...) và đi 5.000 bước (khoảng 2,5-3 km) mỗi ngày, sau mỗi 30-45 phút, cần đứng lên di chuyển 2-3 phút. Những thói quen này không chỉ giúp vận động toàn thân mà còn tác động mạnh vào vùng cơ bụng, giảm mỡ hiệu quả.

Về ăn uống, cả hai được thạc sĩ dinh dưỡng Trần Quyền An tìm hiểu thói quen dinh dưỡng, khẩu phần ăn hàng ngày. Từ đó, chuyên viên chỉ ra những vấn đề bất cập gây thừa cân, thừa mỡ, tư vấn chế độ ăn đảm bảo yếu tố thâm hụt calo, giảm mỡ an toàn. Sau ba tháng kiên trì chị Thủy giảm 10 kg, chỉ số mỡ nội tạng còn 97 cm2, trong khi chị Quyên giảm 4 kg, chỉ số mỡ nội tạng còn 95 cm2.

Sau khi đã đạt được chỉ số cân nặng tốt và chỉ số mỡ nội tạng về ngưỡng an toàn, người bệnh vẫn cần chủ động kiểm soát cân nặng bằng chế độ dinh dưỡng cân bằng, lành mạnh; vận động hợp lý để duy trì kết quả giảm cân.

Minh Đức