Sáng 23/7, mức đường huyết của tôi là 200 mg/dL, trưa tăng lên 230 mg/dL, chiều giảm còn khoảng 180 mg/dL. Tôi theo dõi trong hai ngày, các chỉ số cứ thay đổi liên tục nên không biết đo đường huyết lúc nào chính xác nhất? (Uyển Khanh, 52 tuổi, TP HCM)

Trả lời:

Người bệnh tiểu đường thường có mức đường huyết cao hơn người bình thường. Đường huyết có thể tăng khi thức dậy do hiệu ứng bình minh (gia tăng lượng đường trong máu vào sáng sớm), sau khi ăn, sau tập thể dục.

Đo đường huyết nhiều lần trong ngày giúp người bệnh biết mức thay đổi, đánh giá kế hoạch điều trị, chế độ ăn uống, tập thể dục... Tần suất kiểm tra tùy thuộc vào loại bệnh tiểu đường, có dùng thuốc điều trị hay không.

Các tổ chức tiểu đường khuyến nghị người bệnh nên kiểm tra lượng đường trong máu khoảng 4 lần một ngày, gồm khi mới thức dậy, trước bữa ăn, hai giờ sau bữa ăn và trước khi đi ngủ. Người thường xuyên tăng hoặc hạ đường huyết có thể kiểm tra nhiều lần hơn mức khuyến nghị và nên được bác sĩ tư vấn.

Chị có thể đo vào các thời điểm như khuyến nghị trên. Để kết quả chính xác, chị đo vào buổi sáng, lúc bụng đói (chưa ăn uống bất kỳ thực phẩm nào) và đã nhịn ăn trước đó ít nhất 8 giờ. Tránh đo ngay sau bữa ăn mà cần cách bữa ăn 1-2 giờ.

Khi kiểm tra tại nhà, chị làm theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất máy đo đường huyết. Chị rửa sạch tay bằng xà phòng và lau tay khô bằng khăn sạch. Sau đó, sát khuẩn đầu ngón tay, để khô tự nhiên.

Nên kiểm tra hạn sử dụng của que thử, bảo quản đúng cách, cho đủ lượng máu cần xét nghiệm vào que thử, không tái sử dụng cho những lần sau. Cuối cùng, ghi chép các chỉ số đường huyết để lưu giữ và so sánh với các ngày trong tuần.

Các khuyến nghị đường huyết của người bệnh tiểu đường bình thường là 80-130 mg/dL trước bữa ăn và dưới 180 mg/dL sau bữa ăn 1-2 giờ. Các mục tiêu về lượng đường trong máu có thể khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, có các vấn đề sức khỏe khác. Mức đường huyết của chị khoảng 180-230mg/dL, cao hơn các khuyến nghị này thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị. Bác sĩ có thể điều chỉnh thuốc, tư vấn chế độ tập thể dục, ăn uống phù hợp.

Có nhiều nguyên nhân gây tăng đường huyết như bị ốm, căng thẳng, ăn nhiều hơn nhu cầu, không cung cấp đủ insulin. Theo thời gian, lượng đường trong máu cao có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như nhiễm toan ceton (có nhiều axit trong máu); tăng áp lực thẩm thấu (đường huyết 600 mg/dL); các biến chứng thần kinh, tim mạch, thận. Các triệu chứng cảnh báo như mệt mỏi, khát nước, đi tiểu thường xuyên, nhìn mờ.

Bên cạnh dùng thuốc, có nhiều biện pháp giúp ổn định lượng đường trong máu gồm tập thể dục thường xuyên (ít nhất 3 lần một tuần, mỗi lần khoảng 30 phút), ăn uống lành mạnh, kiểm soát lượng chất bột đường.

Bác sĩ Võ Trần Nguyên Duy
Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh

Độc giả có thể đặt câu hỏi về các bệnh nội tiết - đái tháo đường tại đây để được bác sĩ giải đáp.