BS.CKI Phan Thị Thùy Dung (khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM) cho biết, bệnh thần kinh đái tháo đường là biến chứng phổ biến ở đái tháo đường type 1 và type 2. Khi lượng đường trong máu cao có thể làm tổn thương các dây thần kinh trên toàn cơ thể. Tùy thuộc vào vị trí dây thần kinh bị tổn thương, bệnh sẽ có những biểu hiện khác nhau. Phần lớn người bị tiểu đường bị tổn thương dây thần kinh ở chân, các triệu chứng bao gồm: đau và tê, dị cảm, cảm giác châm chích, kiến bò... ở chân, bàn chân. Nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh có nguy cơ cao bị cụt chi. Bệnh thần kinh đái tháo đường còn gây tổn thương đến các cơ quan khác như tiêu hóa, tim, mạch máu, tiết niệu...

Bác sĩ Dung cho biết thêm, nguyên nhân gây bệnh thần kinh đái tháo đường vẫn chưa được biết rõ. Các nhà nghiên cứu cho rằng, lượng đường trong máu tăng cao trong thời gian dài không kiểm soát sẽ làm tổn thương dây thần kinh. Lượng đường trong máu cao còn làm tổn thương các mạch máu nhỏ có nhiệm vụ nuôi dưỡng dây thần kinh, làm mất hoặc giảm chức năng cung cấp oxy và dưỡng chất cho dây thần kinh từ đó gây tổn thương các dây thần kinh và dẫn đến bệnh thần kinh do đái tháo đường.

Bệnh thần kinh đái tháo đường gây ra một số biến chứng nghiêm trọng bao gồm:

Hạ đường huyết không nhận biết: Người bệnh có nồng độ đường trong máu giảm thấp nhưng không nhận biết được và có thể dẫn đến hôn mê hạ đường huyết.

Đoạn chi: Đây là biến chứng nặng nề, để lại di chứng suốt đời, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bệnh mất cảm giác ở bàn chân, đi rớt dép không biết làm tăng nguy cơ loét chân và đoạn chi.

Bàng quang thần kinh: Gây tiểu không kiểm soát hoặc bí tiểu làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tiết niệu.

Tụt huyết áp tư thế: Gây chóng mặt, choáng khi thay đổi tư thế có thể dẫn đến té ngã.

Các vấn đề về tiêu hóa: Người bệnh có thể bị khó nuốt, đầy bụng, chướng hơi, buồn nôn, nôn, tiêu không tự chủ, tiêu chảy hoặc táo bón gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Rối loạn chức năng tình dục: Tình trạng rối loạn chức năng tình dục ở nam giới và nữ giới ảnh hưởng đến đời sống tình dục.

Người bệnh cần được tầm soát bệnh thần kinh đái tháo đường ngay khi mới chẩn đoán đái tháo đường type 2 và 5 năm sau khi được chẩn đoán đái tháo đường type 1 và sau đó ít nhất mỗi năm một lần. Ngoài ra, người bệnh cần kiểm soát tốt đường huyết, thường xuyên theo dõi đường huyết và huyết áp.

Theo bác sĩ Dung, duy trì mức đường huyết ở mức trung bình có thể làm giảm nguy cơ diễn tiến bệnh khoảng 60%. Mục tiêu đường huyết cần đạt được bao gồm: đường huyết khi đói hoặc trước ăn 70-130 mg/dL; đường huyết sau 2 giờ ăn dưới 180 mg/dL; HbA1c nhỏ hơn 7%. Ăn uống điều độ theo chỉ dẫn của bác sĩ, tập luyện thể dục thường xuyên và chăm sóc bàn chân, ngưng thuốc lá, hạn chế thức uống chứa cồn, khám sức khỏe đúng định kỳ... cũng giúp phòng ngừa biến chứng này.

Người bệnh cần chăm sóc kỹ bàn chân để tránh bị tổn thương gây loét, kiểm soát huyết áp, ăn uống điều độ đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ, tập luyện thể dục thường xuyên. Người bệnh nên duy trì cân nặng ở mức vừa phải, không hút thuốc lá, không uống rượu bia, dùng các thuốc giảm triệu chứng theo toa bác sĩ.

Đinh Tiên