ThS.BS Vũ Đức Thắng, khoa Cột sống, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, dù trượt đốt sống không nguy hiểm đến tính mạng nhưng không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến biến chứng chùm đuôi ngựa. Đây là tình trạng rễ của đám rối thần kinh đuôi ngựa bị chèn ép, ảnh hưởng đến chức năng vận động, cảm giác tới hai chân, bàng quang và trực tràng.

Khi biến chứng này tiến triển nặng, người bệnh tiểu tiện, đại tiện không tự chủ, tê liệt hai chân vĩnh viễn. Phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh đóng vai trò quan trọng trong điều trị và ngăn ngừa biến chứng.

Tùy giai đoạn, trượt đốt sống có dấu hiệu cảnh báo khác nhau.

Giai đoạn đầu: Người bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt hoặc chỉ cảm thấy các cơn đau lưng thoáng qua.

Khi bệnh tiến triển: Đau lưng nhiều hơn, đau khi đi, đứng lâu, cúi ngửa cột sống. Sau đó, cơn đau lan xuống mông, đùi, cẳng chân, bàn chân, đôi khi kèm tê, đau tăng lên khi ho và hắt hơi. Người bệnh khó chuyển đổi tư thế từ ngồi sang đứng lên, đau giảm khi nằm nghỉ. Trong một số trường hợp, người bệnh có thể cảm nhận đốt sống trượt khi cúi hoặc ngửa.

Giai đoạn nặng: Xuất hiện triệu chứng co cứng cơ ở thắt lưng và căng cơ tại mặt trong đùi, đi hơi khom lưng về trước, có thể kèm theo vẹo cột sống sang một bên, làm thay đổi tư thế và dáng đi.

Lâu dần, người bệnh đau cột sống thắt lưng mạn tính từng đợt với tần suất dày đặc hơn. Ngoài ra còn xuất hiện dấu hiệu đau cách hồi hay khi di chuyển, phải ngừng lại, hết đau mới đi tiếp; triệu chứng tê bì, căng đau ở cả hai chân khi đi lại.

Bác sĩ Thắng cho biết đa số trường hợp trượt đốt sống giảm đau rõ rệt khi điều trị nội khoa đúng cách như dùng thuốc giảm đau, chống viêm, nghỉ ngơi hợp lý... Trong đó, thường xuyên vận động không chỉ giúp giảm đau mà còn tăng cường tính linh hoạt, sức mạnh của hệ thống gân cơ.

Một số bài tập thích hợp cho người bệnh như sau:

Kéo gối sát ngực: Bắt đầu với tư thế nằm ngửa, co gối sao cho lòng bàn chân đặt trên sàn. Dùng cơ bụng kéo rốn về phía cột sống và ấn lưng xuống sàn. Hai tay ôm và kéo hai đầu gối vào sát ngực. Giữ nguyên tư thế này trong 5 giây, sau đó trở lại tư thế bắt đầu. Lặp lại 10 lần.

Căng gân kheo: Ngồi trên sàn nhà, duỗi thẳng hai chân về phía trước, giữ cho các ngón chân hướng lên trần nhà. Sau đó nghiêng người về phía trước và cố gắng chạm tay vào các ngón chân. Giữ tư thế này trong 30 giây rồi ngồi thẳng dậy. Lặp lại động tác kéo căng ba lần, mỗi lần cố gắng vươn tay xa hơn một chút.

Trường hợp nặng hơn điều trị bảo tồn không hiệu quả hoặc triệu chứng bệnh ảnh hưởng đến sinh hoạt và lao động, đau nhiều, biến chứng suy giảm khả năng vận động ở một hoặc hai chân, teo cơ, rối loạn cơ vòng bàng quang (bí tiểu)..., người bệnh được phẫu thuật để giải phóng chèn ép thần kinh và làm vững cột sống.

Một số phương pháp phẫu thuật thường được áp dụng bao gồm nắn chỉnh trượt đốt sống, cố định cột sống bằng nẹp vít cuống đốt và ghép xương liên thân đốt lối sau.

Phi Hồng