Cholesterol là một chất béo được tìm thấy trong máu và tế bào của cơ thể, là một thành phần cấu tạo nên một số hormone và được chuyển hóa bởi axit mật. Để biết nồng độ cholesterol cao hay không, bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm mỡ máu (lipid máu). Lipid máu có vai trò trong cấu trúc tế bào, nhất là cấu trúc màng tế bào và giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể.

Mỡ máu bao gồm nhiều thành phần trong đó chủ yếu là cholesterol. Đây là một chất quan trọng, giúp cơ thể phát triển và hoạt động khỏe mạnh. Cholesterol có mặt trong nhiều bộ phận như cấu trúc màng tế bào, tiền chất tạo vitamin D và một số hormone... Tuy nhiên, cholesterol lại có hại khi có sự rối loạn giữa các loại cholesterol với bệnh lý điển hình gây ra xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, thiếu máu não, đái tháo đường và các bệnh lý khác.

BS.CK2 Thân Thị Minh Trung, Phó khoa Nội Thần kinh, Trung tâm Thần kinh, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, dẫn các nghiên cứu cho thấy, suy giảm trí nhớ có liên quan đến mức độ thấp của cholesterol tốt lipoprotein mật độ cao (HDL) và mức độ cao của chất béo trung tính và cholesterol xấu lipoprotein mật độ thấp (LDL). Sự suy giảm trí nhớ này có thể dẫn đến chứng mất trí nhớ sau này trong cuộc đời.

Những người có mức cholesterol cao trong máu thường có các yếu tố khác liên quan đến nguy cơ sa sút trí tuệ như huyết áp cao và tiểu đường. Những người có mức chất béo trung tính cao và mức HDL thấp có nguy cơ giảm tính toàn vẹn của hồi hải mã - một khu vực của não liên quan đến trí nhớ. Khu vực này ở những người bị sa sút trí tuệ thường có dấu hiệu tích tụ amyloid và teo lại.

Những người tuổi trung niên có nồng độ cholesterol xấu cao và cholesterol tốt thấp có nhiều khả năng mắc bệnh Alzheimer cao hơn. Cholesterol ảnh hưởng đến hoạt động của não chủ yếu thông qua mối liên hệ giữa cholesterol xấu và đột quỵ, gây ra bởi sự hình thành mảng xơ vữa động mạch trong các mạch máu của não. Mức cholesterol cao trong máu có thể dẫn đến sự lắng đọng các mảng bám trong mạch máu. Cholesterol tốt có thể cải thiện trí nhớ theo một số cách nhờ đặc tính chống viêm và chống oxy hóa, có thể cải thiện chức năng não.

Bác sĩ Minh Trung cho biết thêm, những người muốn giảm cholesterol nên đi khám tại những cơ sở y tế uy tín, cần trao đổi kỹ với bác sĩ tim mạch và bác sĩ thần kinh để phòng ngừa bệnh. Bởi vì có nhiều vấn đề về cách đo lipid máu và sử dụng loại thuốc nào là tốt nhất.

Cơ thể thường tạo ra cholesterol một cách tự nhiên hoặc hấp thu từ một số loại thực phẩm. Bác sĩ khuyến cáo, nếu lo lắng về mức cholesterol cao, ngoài việc khám và tầm soát số đo mỡ máu và nồng độ cholesterol trong máu, mỗi người nên có chế độ dinh dưỡng, tập luyện phù hợp. Tập thể dục thường xuyên và tránh khói thuốc có thể giúp giảm mức cholesterol.

Mọi người nên tránh chất béo bão hòa và cholesterol từ nội tạng động vật, đồ chiên rán, bổ sung nhiều chất xơ, ăn trái cây và rau quả thường xuyên; ăn một hoặc hai phần cá mỗi ngày, mỗi tuần. Cá và dầu cá có liên quan đến việc giảm nguy cơ suy giảm nhận thức, tốt cho trí não.

Bảo Minh