Theo ThS.BS Nguyễn Trung Nguyên - khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, mất nước là nguyên nhân phổ biến gây ra chứng đau hoặc khô cổ họng sau khi uống rượu. Những loại rượu, cocktail, liều lượng mà bạn uống và thậm chí tần suất nói, âm lượng giọng nói đều góp phần gây đau, rát họng sau mỗi bữa tiệc.

Rượu có thể làm suy giảm khả năng tự bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng, cản trở sự phục hồi sau chấn thương hoặc bệnh tật. Cơ thể dễ bị ốm hơn khi hệ miễn dịch suy yếu, trong đó, cảm lạnh hoặc cúm là nguyên nhân phổ biến nhất khiến cổ họng kích ứng.

Để cải thiện tình trạng này, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản sau đây.

Uống nhiều nước

Rượu có tác dụng lợi tiểu. Đây là lý do tại sao rượu có thể gây mất nước, dẫn đến các triệu chứng kích thích cổ họng, khát nước, đau họng, khô miệng. Một vài triệu chứng khác như nôn nao, chóng mặt, mệt mỏi, đau đầu và ngủ kém.

Uống nhiều nước lọc hoặc các đồ uống, thực phẩm có chứa natri, kali và các khoáng chất thiết yếu khác có thể giúp bổ sung chất điện giải cho cơ thể. Các loại rau lá xanh đậm, bơ và bông cải xanh là nguồn cung cấp chất điện giải tốt. Nếu có cảm giác nôn nao, khó nuốt, bạn cũng có thể dùng đồ uống ít đường, bổ sung chất điện giải hoặc dùng cháo, soup. Các loại trái cây mọng nước như cam, quýt, bưởi, mận, thanh long cũng có nhiều nước và vitamin rất tốt.

Súc miệng bằng nước muối

Nồng độ cồn của rượu có thể làm tổn thương niêm mạc họng miệng và khiến họng đau rát. Bác sĩ Trung Nguyên khuyên, tốt nhất, ngay sau mỗi bữa tiệc có dùng thức uống chứa cồn và khi ngủ dậy vào hôm sau, bạn nên súc họng bằng nước muối sinh lý để làm sạch chất cồn còn bám trên niêm mạc họng miệng, giúp dịu cổ họng.

Bạn nên sử dụng nước muối sinh lý pha sẵn theo tiêu chuẩn thay vì tự pha, nếu tự pha nên đảm bảo tối ưu nồng độ muối và dùng nước sạch. Một số người quan niệm nước muối súc miệng càng mặn thì càng diệt vi khuẩn tốt; có trường hợp còn ngậm cả muối hột nguyên chất trong thời gian dài. Theo bác sĩ Trung Nguyên, đây là lầm tưởng tai hại vì dung dịch súc họng quá mặn làm viêm loét thêm niêm mạc họng miệng. Điều này có thể hình dung qua hiện tượng sau khi đi tắm biển, da có thể bị bong tróc sau đó. Niêm mạc họng miệng rất mỏng và dễ bị tổn thương hơn nhiều so với da được cấu tạo bởi các lớp tế bào sừng hóa dày ở bên ngoài.

Xông hơi

Xông hơi hỗ trợ điều trị các triệu chứng của đường hô hấp trên bao gồm cả viêm họng. Hít thở hơi ẩm từ không khí có thể giảm kích ứng và đau cổ họng. Bạn có thể mở vòi hoa sen ở chế độ nước nóng, xả vào bồn tắm rồi để hơi nước bốc lên mặt. Bạn cũng có thể dùng máy xông hơi trong phòng ngủ, lý tưởng là thêm vài giọt tinh dầu. Các loại tinh dầu bạc hà, hoa cúc, chanh, sả... đều có tác dụng kháng viêm, làm dịu tinh thần, mang đến cảm giác thư giãn.

Bạn nên lưu ý tránh hít trực tiếp hơi nước quá nóng, thường gặp trong phương thức xông hơi dân gian như nấu các loại lá ổi, sả, tràm, chanh... trong nồi nước sôi rồi dùng chăn (mền) hoặc khăn phủ lên đầu và hít trực tiếp hơi nóng. Điều này vô tình khiến niêm mạc mũi - họng - khí - phế quản bị bỏng do nhiệt độ quá cao của khí hít vào.

Dùng viên ngậm giảm đau họng

Ngậm viên ngậm giảm ho, đau họng có thể kích thích tiết nước bọt giữ ẩm cho cổ họng. Nhiều viên ngậm không kê đơn cũng giúp giảm triệu chứng đau họng tạm thời.

Uống trà ấm

Nhâm nhi trà thảo mộc với mật ong hoặc nước chanh trong ngày thúc đẩy quá trình hydrat hóa và thậm chí có thể giảm đau. Nhiều loại trà như trà xanh hoặc trà gừng có đặc tính chống viêm có tác dụng kiểm soát kích ứng.

Dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID)

Các loại thuốc NSAID không kê đơn như ibuprofen hoặc naproxen sodium có thể giảm sưng và viêm trong cổ họng, giảm đau đầu sau khi uống rượu. Tuy nhiên, bạn không nên lạm dụng các thuốc này trong thời gian dài vì tăng nguy cơ gặp tác dụng phụ lên các cơ quan của cơ thể như suy thận, viêm loét dạ dày...

Uống rượu bia quá mức có thể dẫn đến ngộ độc cồn, nghiện rượu, sẩy thai, suy yếu hệ thống miễn dịch, tăng nguy cơ mắc các bệnh cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, bệnh gan.... Lạm dụng rượu bia cũng dẫn đến suy giảm trí nhớ và các vấn đề về sức khỏe tâm thần như lo lắng, trầm cảm, nhất làm tăng nguy cơ mắc ung thư như ung thư vú, miệng, họng, thực quản, gan, ruột kết và trực tràng...

Bác sĩ Nguyên khuyến cáo, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh nền, trẻ vị thành niên, người làm công việc lái xe, tham gia giao thông hoặc các hoạt động khác đòi hỏi kỹ năng, sự phối hợp và tỉnh táo không nên dùng rượu bia. Những người đang dùng một số loại thuốc theo toa hoặc không kê đơn cũng tránh uống rượu, bia vì chúng ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc đang uống, có thể gây ra tác dụng phụ.

Nguyên Phương