Vitamin C (axit L-ascorbic) là chất chống oxy hóa mạnh đóng vai trò thiết yếu trong sức khỏe khớp và chức năng miễn dịch, có lợi cho người bị viêm khớp dạng thấp (RA) và thoái hóa khớp (OA).

Viêm khớp dạng thấp là bệnh tự miễn, xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm các tế bào khỏe mạnh, gây viêm và sưng ở các khớp bị ảnh hưởng. Thoái hóa khớp là tình trạng hao mòn của sụn khớp. Cả hai đều dẫn đến đau khớp, nên bổ sung đủ vitamin C góp phần ngăn ngừa bệnh tiến triển.

Giảm viêm

Nghiên cứu được đăng trên Tạp chí Nghiên cứu Vitamin và Dinh dưỡng năm 2019 cho thấy lượng vitamin C hấp thụ có liên quan đến việc giảm các dấu hiệu viêm. Các nhà nghiên cứu đã đo lượng chất chống oxy hóa trong chế độ ăn uống cùng nồng độ chất chống oxy hóa và các dấu hiệu viêm trong máu của 87 bệnh nhân viêm khớp dạng thấp. Họ nhận thấy nồng độ vitamin C trong máu cao hơn thì nồng độ interleukin 1-beta (một dấu hiệu của tình trạng viêm) thấp hơn.

Các tác giả nghiên cứu kết luận các vi chất dinh dưỡng chống oxy hóa đóng vai trò quan trọng trong việc giảm tình trạng viêm ở bệnh nhân RA.

Bảo vệ sụn

Vvitamin C có thể ngăn ngừa tổn thương sụn liên quan đến thoái hóa khớp. Theo một nghiên cứu được thực hiện trên chuột và công bố trên Tạp chí Khoa học Phân tử Quốc tế năm 2017, vitamin C có tác dụng giảm quá trình thoái hóa sụn, giảm mức độ cytokine gây viêm và ngăn ngừa tổn thương khớp do viêm.

Một nghiên cứu năm 2019 được công bố trên tạp chí khoa học PLOS One cũng cho thấy vitamin C có liên quan đến quá trình chuyển hóa xương và sụn ở người bệnh thoái hóa khớp. Bằng việc nuôi cấy tế bào, các nhà nghiên cứu phát hiện vitamin C tạo ra một loạt phản ứng giúp bảo vệ sụn khỏi tổn thương.

Nghiên cứu trên người cũng cho thấy kết quả tương tự. Các nhà nghiên cứu Mỹ đã theo dõi lượng vitamin C hấp thụ trong chế độ ăn uống của 1.785 người bị thoái hóa khớp gối. Kết quả người tiêu thụ lượng vitamin cao nhất có mức độ tổn thương sụn ít hơn đáng kể so với người hấp thụ ít chất chống oxy hóa hơn.

Làm chậm tiến triển của bệnh tự miễn

Vitamin C có khả năng cắt ngắn mạch phản ứng tự miễn có hại ở người bệnh RA. Nghiên cứu ở Anh nhận thấy chất chống oxy hóa có thể ngăn ngừa viêm đa khớp, một loại viêm khớp dạng thấp ảnh hưởng từ 5 khớp trở lên. Các chuyên gia đã đánh giá lượng rau quả trong chế độ ăn uống của những người không bị viêm khớp trong 4 năm. Kết quả người hấp thu lượng vitamin C thấp nhất có nguy cơ viêm đa khớp cao gấp 3 lần so với người có lượng vitamin C cao nhất.

Giảm đau

Loại vitamin này cũng có thể giúp giảm đau khớp do viêm khớp. Vai trò chống oxy hóa của vitamin C trong việc giảm đau đã được khám phá trong một nghiên cứu năm 2017. Chất dinh dưỡng vi lượng này có tác dụng giảm đau do chấn thương, ung thư và đau thần kinh.

Hội đồng Thực phẩm và Dinh dưỡng (FNB) Mỹ khuyến nghị lượng vitamin C hấp thu là 90 miligam (mg) một ngày với nam giới và nữ giới là 75 mg một ngày. Người ăn nhiều loại rau củ quả có thể nạp đủ lượng vitamin C khuyến nghị.

Vitamin C có nhiều trong ớt chuông đỏ, nước cam, quả họ cam quýt, bông cải xanh và rau bina. Một khẩu phần nước cam 170 ml có thể cung cấp 100% lượng vitamin C khuyến nghị hàng ngày.

Bổ sung vitamin C cần thận trọng bởi dùng quá nhiều có thể gây phản tác dụng. Trước khi dùng thực phẩm bổ sung vitamin C, người bệnh viêm khớp nên cân nhắc chế độ ăn uống và tham vấn bác sĩ. Không có liều lượng khuyến nghị tiêu chuẩn cho người mắc viêm khớp, song lượng vitamin C tối đa hàng ngày là 2.000 mg.

Anh Ngọc (Theo Verywell Health)