Mất trí nhớ là một phần của quá trình lão hóa, khi chúng ta già đi. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ có thể khiến mất trí nhớ khởi phát sớm dưới 65 tuổi, thậm chí 40 tuổi.
Năm 2023, Trường Đại học Oxford, Anh và một số đơn vị, công bố kết quả kiểm tra thông tin di truyền và y tế của 356.000 người độ tuổi trung bình 55, không có tiền sử mắc chứng mất trí nhớ. Trong thời gian theo dõi khoảng 8 năm, có 485 người được chẩn đoán khởi phát sớm mất trí nhớ.
Theo các nhà nghiên cứu, có hơn 10 yếu tố nguy cơ dẫn đến mất trí nhớ trước 65 tuổi, được chia thành các nhóm sau:
Học vấn và xã hội: Trình độ giáo dục thấp, kinh tế xã hội thấp, ít tham gia các hoạt động xã hội.
Di truyền: Người mang gene APOE4 làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer.
Thói quen: Uống nhiều rượu và mắc rối loạn sử dụng rượu.
Bệnh lý: Thiếu vitamin D, có mức protein phản ứng C cao, khiếm thính, tiểu đường, bệnh tim, trầm cảm, hạ huyết áp thế đứng (huyết áp giảm khi đứng lên sau ngồi hoặc nằm), đột quỵ.
Người uống nhiều rượu thường bị giảm trí nhớ. Ảnh: Freepik
Theo các tác giả nghiên cứu, rối loạn sử dụng rượu có liên quan đến mất trí nhớ cao gấp đôi bình thường. Đột quỵ (do uống rượu quá nhiều, kiểm soát kém đường huyết hoặc tăng huyết áp không được điều trị) cũng làm tăng gấp đôi nguy cơ mất trí nhớ ở người trẻ.
Người trẻ ít hoặc không tham gia các hoạt động xã hội, ít giao lưu với bạn bè và người thân khiến khả năng mắc chứng mất trí nhớ khởi phát cao hơn 53%. Con số này ở người mắc bệnh tim là 61% và tiểu đường type 2 khoảng 65%. Thiếu vitamin D có liên quan đến tăng nguy cơ mất trí nhớ 59% và suy giảm thính lực hơn 56%.
Sức khỏe tâm thần rất quan trọng, có thể ảnh hưởng đến trí não. Trầm cảm có liên quan đến nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ khởi phát ở người trẻ gấp ba lần.
Khuynh hướng di truyền làm tăng khả năng phát triển mất trí nhớ trước 65 tuổi, cao hơn 27-87%, là yếu tố nguy cơ không thể thay đổi.
Mọi người có thể kiểm soát những yếu tố rủi ro này bằng cách không uống rượu, điều trị trầm cảm, tham gia hoạt động xã hội nhiều hơn. Phòng tránh đột quỵ, kiểm soát bệnh tim, tiểu đường, huyết áp, duy trì hoạt động thể chất, tránh sử dụng các chất kích thích, tham gia hoạt động giải trí lành mạnh để ngăn ngừa mất trí nhớ khởi phát sớm. Quản lý và điều trị suy giảm thính lực, thiếu vitamin D cũng giúp tăng cường khả năng ghi nhớ.
Mai Cat (Theo Everyday Health)
| Độc giả đặt câu hỏi về bệnh thần kinh tại đây để bác sĩ giải đáp |