Thực tế cho thấy, nhiều người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) thường đi kèm với các triệu chứng phù ngoại biên (giữ nước), tức là sưng bàn chân, mắt cá chân và cẳng chân. Phù chân làm hạn chế hoạt động người bệnh, gây khó chịu về thể chất, cũng là dấu hiệu tiến triển theo chiều hướng xấu của COPD.

Phù chân do COPD có các triệu chứng tăng dần theo thời gian, dễ nhận thấy hơn bằng cách ngồi co chân hoặc đi bộ một lúc. Các triệu chứng bao gồm bọng bàn chân, mắt cá chân và cẳng chân, ngứa hoặc đau bàn chân, chân, vết lõm từ tất và giày. Bàn chân trở nên quá rộng so với những đôi giày đã từng đi vừa, vết lõm kéo dài sau khi ấn vào vùng bị sưng tấy.

Phù chân do COPD thường đối xứng, tức ảnh hưởng đồng thời đến cả hai chân. Nếu tình trạng phù ở hai chân không đều nhau, đây là dấu hiệu cho thấy sức khỏe người bệnh có thể gặp phải một vấn đề nghiêm trọng khác, nên được chăm sóc y tế kịp thời.

Phù chân trong một số trường hợp là biểu hiện tình trạng COPD của người bệnh tiến triển theo chiều hướng xấu hơn. Chẳng hạn như khó thở trong các hoạt động thường ngày, thở khò khè, ho khan, mệt mỏi hoặc chóng mặt, nhất là khi gắng sức. Mặc dù không phổ biến nhưng COPD cũng có thể gây phù ở bàn tay, cánh tay hoặc bụng. Đây là dấu hiệu của suy tim nặng liên quan đến COPD. Đặc biệt, tình trạng phù chân nếu không được phát hiện, xử lý kịp thời sẽ trở nên trầm trọng với tốc độ nhanh.

Khi cả hai yếu tố cùng xảy ra, bao gồm COPD nặng và phù chân trầm trọng, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng đe dọa tính mạng, như môi hoặc da hơi xanh (dấu hiệu máu không đủ oxy), hôn mê, khó thở nghiêm trọng, nhịp tim nhanh, huyết áp dao động, đau ngực, thậm chí là ngất xỉu...

Phù chân do COPD là quá trình phức tạp liên quan đến một số yếu tố về phổi, tim, mức oxy, thận và cân bằng chất lỏng.

Tăng áp động mạch phổi: xảy ra khi bệnh phổi gây ra áp lực cao trong các mạch máu của phổi. Do đó, phần bên phải của tim (nơi di chuyển máu giữa tim và phổi) phải làm việc nhiều hơn để bơm.

Cor pulmonale: xảy ra khi huyết áp động mạch phổi (dẫn từ trái tim đến phổi) tăng lên dẫn đến phình to gây suy tim (còn gọi là suy tim bên phải). Với suy tim bên phải máu có thể được lưu thông trong các tĩnh mạch khắp cơ thể. Khi chất lỏng rò rỉ vào các mô xung quanh, phù nề sẽ phát triển. Do tác động của trọng lực, chất lỏng bắt đầu đọng lại ở những phần thấp nhất của cơ thể như bàn chân, mắt cá chân và cẳng chân khiến chúng sưng lên.

Phù chân có thể do các bệnh khác gây ra, chẳng hạn như bệnh tuyến giáp hoặc các vấn đề về thoát dịch hạch bạch huyết. Phù không đối xứng thường do áp lực vật lý gây ra, có thể xảy ra do khối u hoặc chấn thương. Tuy nhiên, phù chân cũng có thể xảy ra do suy tĩnh mạch gây phù rỗ ở cả hai chân.

Phù chân có thể liên quan đến COPD nhưng không nhất thiết phản ánh mức độ bệnh. Ví dụ, một người bị COPD giai đoạn cuối có thể không bị phù chân, ngược lại một số bị COPD nhẹ lại kèm theo phù chân.

Để giảm phù chân do COPD, người bệnh có thể thực hiện một số phương pháp tại nhà như:

Đưa chân cao: vết sưng tấy sẽ giảm khi nhấc chân lên ngang với tim (hoặc cao hơn).

Mang vớ nén : vớ nén giúp giảm tích tụ máu ở bàn chân và mắt cá chân.

Bổ sung nước: khác với người khỏe mạnh, người bị phù chân do COPD cần có chế độ uống nước khoa học. Nếu uống nhiều nước sẽ gây ra phù nề vì thận không thể bắt kịp quá trình sản xuất nước tiểu. Ngược lại, không uống đủ nước sẽ thúc đẩy sưng tấy vì thận giữ lại chất lỏng dư thừa để ngăn mất nước.

Hạn chế muối: lượng muối ăn vào có thể ảnh hưởng đến tình trạng phù nề ở chân. Nồng độ muối được kiểm soát bởi thận, quá ít hoặc quá nhiều muối đều có thể dẫn đến sưng tấy hoặc mất nước.

Tập thể dục thường xuyên: tăng cường thể dục giúp phổi và tim hoạt động tốt, đồng thời duy trì hệ tuần hoàn khỏe mạnh hơn.

Anh Chi (Theo VeryWellHealth)