Nhiễm khuẩn não mô cầu là bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng do vi khuẩn Neisseria meningitidis gây ra. Thạc sĩ, bác sĩ Đoàn Thị Hải Yến, khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết Neisseria meningitidis tồn tại trong vùng hầu họng của người có thể lây qua đường hô hấp do hít phải các giọt bắn dịch tiết mũi họng bị nhiễm vi khuẩn này. Nguy cơ lây nhiễm cao hơn ở người đồng nhiễm các virus đường hô hấp, hệ miễn dịch yếu. Yếu tố môi trường như không gian chật hẹp, thông khí kém làm tăng tiếp xúc gần, điều kiện vệ sinh kém cũng tăng nguy cơ lây nhiễm.

Không phải ai tiếp xúc với vi khuẩn cũng phát bệnh. Một số người có thể mang vi khuẩn nhưng không biểu hiện triệu chứng nhờ hệ miễn dịch đủ mạnh để kiểm soát. Triệu chứng nhiễm khuẩn não mô cầu thường xuất hiện đột ngột, bao gồm sốt cao, đau đầu dữ dội, cứng gáy, buồn nôn, nôn, lú lẫn, có thể có ban xuất huyết.

Khi phát hiện người mắc bệnh não mô cầu cần cách ly, quản lý và khử khuẩn đồ dùng, chất thải của bệnh nhân. Những người tiếp xúc trực tiếp với người bệnh cần xác định và điều trị dự phòng bằng kháng sinh để giảm nguy cơ lây nhiễm. Sàng lọc, cách ly người mang mầm bệnh trong môi trường có nguy cơ cao cũng là biện pháp quan trọng để ngăn chặn sự lây lan.

Theo bác sĩ Yến, não mô cầu có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh, kéo theo tình trạng viêm màng não mủ và nhiễm khuẩn huyết. Vi khuẩn xâm nhập vào màng não gây viêm và phù não. Triệu chứng gồm sốt cao, đau đầu dữ dội, cứng gáy, buồn nôn, nhạy cảm với ánh sáng, co giật, hôn mê. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm màng não mô cầu có thể làm tổn thương não vĩnh viễn, ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng nói và vận động. Viêm màng não mô cầu gây nhiễm khuẩn huyết dễ khiến người bệnh sốc nhiễm khuẩn, tụt huyết áp, suy thận, đông máu nội mạch, suy đa cơ quan, tử vong nếu không được điều trị sớm.

"Bệnh tiến triển nhanh, tỷ lệ tử vong cao, có thể gây tử vong trong vòng 24-48 giờ nếu không điều trị kịp thời", bác sĩ Yến nói, thêm rằng nhận diện và can thiệp từ sớm góp phần kiểm soát bệnh. Để phòng bệnh và hạn chế lây lan trong cộng đồng, mọi người nên tiêm vaccine phòng não mô cầu. Hiện có vaccine phòng não mô cầu các nhóm B, C, A, Y, W135.

Mỗi người cần thực hiện tốt các biện pháp vệ sinh cá nhân để phòng tránh nhiễm khuẩn não mô cầu. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, súc miệng và họng bằng dung dịch sát khuẩn giúp giảm nguy cơ tiếp xúc với vi khuẩn. Tránh tiếp xúc gần với người có dấu hiệu nhiễm bệnh, duy trì môi trường sống thông thoáng góp phần hạn chế sự lây lan của vi khuẩn.

Người có các dấu hiệu nghi ngờ nhiễm vi khuẩn này như sốt cao đột ngột kèm các triệu chứng khác như đau đầu dữ dội, buồn nôn, xuất huyết dưới da, thay đổi ý thức... cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị kịp thời. Người có tiếp xúc gần với bệnh nhân cần theo dõi sức khỏe và điều trị dự phòng theo hướng dẫn của bác sĩ.

Linh Đặng