Người thừa cân béo phì có nguy cơ cao mắc nhiều bệnh xương khớp, rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, tim mạch, đái tháo đường type 2, bệnh xương khớp... Giảm cân là phương pháp điều trị chính cho người thừa cân, béo phì và hạn chế nguy cơ biến chứng.

BS.CKII Võ Hoàng Minh Hiền, đơn vị Nội tiết - Đái tháo đường, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh quận 7, thuộc Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết thuốc giảm cân (thuốc điều trị béo phì) được kê theo toa có tác dụng giảm cân nặng cơ thể. Trong vài năm qua, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt một số loại thuốc điều trị béo phì. Các loại thuốc này chỉ được dùng khi có chỉ định của bác sĩ, người bệnh không tự ý mua và sử dụng. Không giảm cân bằng thuốc lợi tiểu, hormone giáp và thuốc giảm lipid máu.

Bác sĩ Hiền giải thích thuốc có tác dụng ức chế cảm giác thèm ăn bằng cách ảnh hưởng tới các chất dẫn truyền thần kinh như norepinephrine, serotonin, dopamine, làm tăng nồng độ các hormone này trong máu gây chán ăn. Tác dụng của thuốc còn là tăng tiết insulin, giảm tiết glucagon, tăng cảm giác no, làm chậm quá trình trống dạ dày. Khi đó ít glucose được tạo từ thức ăn vào máu hơn nên kiểm soát lượng đường trong máu, nhờ đó giảm cân. Thuốc điều trị béo phì còn ức chế men lipase làm giảm hấp thu mỡ tại hệ tiêu hóa và được thải ra ngoài theo phân.

Nếu người thừa cân, béo phì đã điều chỉnh chế độ ăn và tập luyện không hiệu quả, bác sĩ có thể kê thuốc giảm cân. Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe sử dụng BMI (chỉ số khối cơ thể) để làm tiêu chuẩn quyết định người bệnh có cần sử dụng tới thuốc giảm cân hay không. Nhất là trường hợp người thừa cân, béo phì có các vấn đề liên quan đến bệnh như tăng huyết áp, tiền tiểu đường, tiểu đường type 2, bệnh tim mạch... Trẻ em bị béo phì từ 12 tuổi trở lên có thể dùng thuốc giảm cân chuyên biệt dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

Để chọn thuốc phù hợp, bác sĩ đánh giá dựa vào lợi ích giảm cân, tác dụng phụ của thuốc, các vấn đề hiện tại của người bệnh. Tốc độ giảm cân có thể đạt 0,5-1 kg mỗi tuần. Béo phì là bệnh mạn tính nên thời gian sử dụng thuốc có thể kéo dài, phụ thuộc vào các yếu tố như hiệu quả, tác dụng phụ. Nếu người bệnh giảm đủ cân để cải thiện sức khỏe và không gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng có thể dùng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ đến khi đạt cân nặng lý tưởng. Khi đã giảm cân thành công, người bệnh cần duy trì thói quen sống lành mạnh, tránh tăng cân trở lại.

Nếu sau ba tháng dùng thuốc kết hợp dinh dưỡng, vận động nhưng người bệnh không giảm 5% cân nặng, bác sĩ có thể chỉ định phương pháp khác chẳng hạn phẫu thuật.

Đinh Tiên