Trong suốt cuộc đời, các mô xương không ngừng được sinh ra và mất đi. Khi thiếu hụt canxi và vitamin D do tuổi tác ngày càng cao hoặc vì một nguyên nhân bệnh lý nào đó, cơ thể không đủ nguyên liệu để tái tạo, sản sinh thêm mô xương mới. Từ đó, làm cho xương mỏng đi, suy giảm mật độ chất trong xương, xương trở nên giòn và dễ gãy dù chỉ gặp chấn thương nhẹ.
Theo ThS.BS.CKI Ngô Tuấn Anh, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Hệ thống BVĐK Tâm Anh, một người trưởng thành bình thường cần cung cấp cho cơ thể 800 UI vitamin D và 1.000 mg canxi mỗi ngày. Tuy nhiên, bữa ăn của người Việt trung bình chỉ đáp ứng được 50% nhu cầu canxi của cơ thể. Bác sĩ Tuấn Anh gợi ý một số món ăn thích hợp cho người bệnh loãng xương.
Ngao hấp
Thịt ngao và trứng gà đều có hàm lượng canxi cao. Cụ thể, trong mỗi 100 g thịt ngao có 177 mg canxi; mỗi 100 g lòng đỏ trứng gà có 134 mg canxi. Ngoài ra, trứng gà còn chứa khá nhiều vitamin D, giúp thúc đẩy quá trình hấp thu canxi và phốt pho.
Nguyên liệu cho món ngao hấp là 10 con ngao và 1 quả trứng gà. Trước khi chế biến, ngao cần được ngâm trong nước và rửa sạch, sau đó cho vào bát. Tiếp theo, đập trứng gà vào, khuấy đều. Cuối cùng, cho gia vị vào rồi hấp.
Tôm xào rau hẹ
Tôm là một trong những nguồn cung cấp canxi dồi dào. Nồng độ canxi trong mỗi 100 g tôm đồng là 1.120 mg và ở tôm nõn là 882 mg. Để chế biến món ăn này, cần 50 g tôm, 1 quả trứng gà và 200 g rau hẹ. Đầu tiên, xào tôm bằng dầu thực vật, sau đó cho rau hẹ vào, cuối cùng cho trứng gà vào, xào chín.
Súp đậu hũ tôm xương sườn
So với hai món ăn trên, súp đậu hũ tôm xương sườn cần nhiều nguyên liệu hơn nên hàm lượng canxi và vitamin D cũng phong phú hơn. Món ăn này cần 300 g sườn lợn, 30 g tôm, 500 g đậu hũ, 80 g hành tây, 1 nhánh tỏi, rượu gạo, hành tây, gừng, hạt tiêu, muối, bột ngọt, gia vị vừa đủ.
Đầu tiên, xương sườn cần được rửa sạch, đun sôi vớt bỏ bọt nổi. Sau đó thêm gừng và hành lá, đun nhỏ lửa cho đến khi xương sườn nhừ thì thêm đậu hũ, tôm, hành tây và tỏi, tiếp tục đun sôi.
Bác sĩ Tuấn Anh cho biết thêm, ngoài các thực phẩm kể trên, người bệnh còn cần bổ sung thêm các nhóm thực phẩm sau:
Sữa và các thực phẩm từ sữa: Hàm lượng canxi trong sữa lên đến 60%, do đó sữa và các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phô mai... là những thực phẩm rất tốt cho người loãng xương. Nếu cần thiết, người bệnh có thể dùng thêm các loại sữa đặc chế chuyên dùng để bổ sung canxi.
Hải sản: Tôm, cua... là nguồn cung cấp canxi và chất đạm dồi dào. Để cơ thể hấp thụ được nhiều canxi hơn, hải sản nên được nấu thật kỹ và nhừ. Tuy nhiên, nếu người bệnh loãng xương kèm gout thì nên kiêng các thực phẩm này để tránh tăng axit uric máu.
Trứng: Giàu các khoáng chất như canxi, selen, vitamin, folate, protein... có lợi cho hệ xương. Tuy nhiên, dù rất tốt cho người loãng xương nhưng người bệnh cũng chỉ nên ăn từ 2-3 quả/lần, một tuần ăn 2-3 lần.
Các loại rau củ quả: Nên được chế biến ở dạng luộc để người bệnh hấp thu nhiều canxi và vitamin D nhất có thể từ nhóm thực phẩm này. Những loại rau củ tốt cho xương bao gồm: súp lơ xanh, cải xoăn, hạt đậu nành, bắp cải...
Nước ép trái cây: Đây cũng là nguồn cung cấp dưỡng chất dồi dào cho người bệnh loãng xương. Nước ép chuối, cam... là sự lựa chọn tuyệt vời vì hàm lượng canxi và vitamin D cao. Ngoài việc uống đủ nước, người bệnh có thể dùng thêm 1-2 ly nước ép mỗi ngày.
Ngũ cốc: Không chỉ có hàm lượng vitamin D và canxi cao mà một số loại ngũ cốc được làm từ lúa mạch nguyên cám rất tốt cho sức khỏe. Người bệnh loãng xương, đặc biệt là người từ 40 tuổi trở lên nên ăn ngũ cốc mỗi ngày để bổ sung canxi cho cơ thể. Tuy nhiên, cần lưu ý chọn các loại ngũ cốc ít đường để tránh gây tăng đường huyết.
Thực phẩm chứa nhiều Omega 3: Như cá mòi, cá hồi, cá thu... hỗ trợ rất tốt cho các bệnh lý về xương khớp như loãng xương, thoát vị đĩa đệm, thoái hóa cột sống... Để hấp thu được nhiều omega 3 và canxi nhất thì những loại cá này cần được nấu thật nhừ để có thể ăn cả xương. Ngoài ra, người bệnh còn có thể bổ sung omega 3 qua thực phẩm chức năng và dầu cá.
Bác sĩ Tuấn Anh lưu ý để có thể kiểm soát tốt bệnh loãng xương, bên cạnh việc tuân thủ chế độ dinh dưỡng, người bệnh cũng cần thường xuyên rèn luyện thân thể, dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, thăm khám định kỳ hoặc bất cứ lúc nào phát hiện những bất thường khác.
Phi Hồng