Bí quyết tạo loại tương thơm nồng từ ớt thóc của người vùng cao

Hỗn hợp ớt thóc và các gia vị từ núi rừng Tây Bắc sau khi xay nhuyễn được ủ trong thùng gỗ tới 2 tháng để cho ra loại tương ớt thơm nồng, cay thấm với hương thơm khó lẫn.

Từ một món ăn dân giã, quen thuộc của nhiều gia đình huyện miền núi Mường Khương, ngày nay, tương ớt Mường Khương đã trở thành một trong những đặc sản của Lào Cai, được nhiều thực khách biết tới.

Để làm nên những hũ tương tươi ngon, bà con lựa chọn nguyên liệu chính là ớt thóc - loại ớt nhỏ nhưng lại có vị cay đậm đà, hương thơm đặc trưng, được trồng nhiều trên các vùng đồi ở Mường Khương. Ớt quả phải chín, còn tươi, sau khi thu hoạch được bỏ cuống, rửa sạch, để ráo nước rồi mới đưa vào xay.

Thông thường, bà con xay ớt lẫn với tỏi đã lột vỏ. Các phụ liệu như hạt rau mùi, hạt rau thì là, hạt dổi, hạt thảo quả…, sau khi lựa chọn kỹ được rang chín để tạo mùi thơm và xay nhỏ cùng quế khô. Hỗn hợp này góp phần làm tăng hương vị cho tương ớt. Bà con cũng không quên bỏ thêm vào đó một chút rượu và nước đã pha sẵn với muối.

Theo kinh nghiệm người bản xứ, bí quyết khiến tương ớt sau khi chế biến giữ được lâu mà vẫn thơm ngon là ở khâu dùng nước đun sôi để nguội pha muối, sau đó mới hòa vào hỗn hợp đã xay nhuyễn. Sau khi pha trộn, người dân đưa tương ớt vào trong các thùng gỗ và đậy nắp kín. Để tránh hiện tượng sản phẩm bị lên men, hàng ngày, bà con đảo thùng ớt một đến hai lần cho hỗn hợp kết đều với nhau.

Trong suốt quá trình chế biến, các dụng cụ luôn được vệ sinh sạch sẽ; đặc biệt là không dính bất kỳ một chút mỡ nào để tránh làm cả mẻ tương bị thối, hỏng. Sau 2 tháng, khi hỗn hợp có độ ngấu là lúc mẻ tương đã chín, có thể đóng vào các chai lọ nhỏ, sau đó đậy kín. Mỗi chai tương ớt có đến cả chục gia vị đặc trưng của vùng Tây Bắc hòa quyện, tạo nên màu đỏ tươi, hương thơm và vị cay đậm đà, chua dịu rất riêng.

Ngày nay, người dân tại nhiều vùng trên cả nước đã có cơ hội được thưởng thức vị cay nồng, thơm đượm của của tương ớt ớt Mường Khương. Bên cạnh nhiều loại tương ớt sản xuất theo dây chuyền công nghiệp, loại tương ớt của bà con vùng cao với phương pháp chế biến thủ công vẫn là lựa chọn của nhiều người.

Phong Vân