Khí hư hay dịch tiết âm đạo xuất hiện ở tuổi dậy thì cho đến sắp mãn kinh. Chất dịch này có vai trò giữ ẩm, cân bằng môi trường âm đạo, đồng thời bảo vệ vùng kín trước sự tấn công của các loại nấm, vi khuẩn... gây viêm nhiễm phụ khoa.
Lượng khí hư khác nhau ở mỗi người, phụ thuộc vào độ tuổi, nồng độ hormone trong cơ thể. BS.CKI Nguyễn Hữu Công, Trung tâm Sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, sau khi thụ thai thành công khoảng 1-2 tuần, khí hư có thể xuất hiện nhiều, là hiện tượng sinh lý bình thường. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, như thay đổi hormone sinh dục nữ khi mang thai. Khí hư cũng giúp ngăn cản vi khuẩn xâm nhập và gây hại cho thai nhi.
Các cơ quan trong cơ thể thai phụ như tử cung, cổ tử cung, bộ phận sinh dục tăng dần kích thước để thích ứng với sự phát triển của thai nhi. Điều này khiến lớp tế bào biểu mô âm đạo tăng lên, dẫn tới tăng tiết khí hư. Ở những tháng cuối thai kỳ, phần đầu thai nhi chèn ép vào vùng xương chậu cũng khiến mẹ bầu ra khí hư nhiều.
Khí hư ở phụ nữ mang thai thường có màu trắng đục, không mùi, âm đạo không ngứa hay đau rát khó chịu. Nếu chúng thay đổi bất thường về màu sắc, tính chất, mùi, thai phụ cần đi khám sớm để điều trị kịp thời.
Màu trắng và vón cục bám hoặc không bám thành âm đạo kèm theo ngứa, rát âm đạo; cảm giác đau khi quan hệ... có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng nấm men. Mặc dù tình trạng này không ảnh hưởng đến thai nhi nhưng diễn tiến nặng không được điều trị gây nhiễm trùng da, nấm miệng và các vấn đề tiêu hóa.
Khí hư có mùi hôi, màu trắng xám, không đau khi quan hệ có thể do nhiễm khuẩn âm đạo, dễ gây vỡ ối non, sinh non, nhiễm trùng ối, viêm nội mạc tử cung.
Khí hư màu vàng có mùi hôi, âm đạo đau, nóng rát, xuất huyết sau quan hệ có thể là dấu hiệu nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục bởi ký sinh trùng đơn bào Trichomonas vagis. Thai phụ nhiễm Trichomonas có thể vỡ ối non, sinh non, bé nhẹ cân.
Khí hư màu xanh như mủ, âm hộ, âm đạo ngứa, tiểu đau... thường là biểu hiện của viêm cổ tử cung do vi khuẩn Chlamydia hoặc lậu cầu. Nhiễm khuẩn Chlamydia trong thai kỳ có thể dẫn đến vỡ ối sớm, sinh non. Trẻ sinh ra nhẹ cân, có thể bị nhiễm trùng mắt, phổi hoặc lây nhiễm bệnh từ mẹ. Theo bác sĩ Công, tỷ lệ nhiễm khuẩn Chlamydia ở phụ nữ mang thai khoảng 2-20%. Nguy cơ trẻ sơ sinh bị viêm kết mạc xảy ra ở 20-50% và viêm phổi khoảng 5-30% trường hợp.
Phụ nữ nhiễm Chlamydia trong thai kỳ dễ mắc bệnh lậu hoặc HIV. Nhiễm bệnh lậu khi mang thai có thể gây ra biến chứng viêm màng ối, ối vỡ non, sinh non, trẻ nhẹ cân hơn so với tuổi thai, nguy cơ sẩy thai tăng gấp 2-5 lần. Bé còn có nguy cơ viêm kết mạc sơ sinh, viêm họng, viêm khớp...
Khí hư lẫn máu có thể liên quan đến viêm nhiễm, động thai, thai lưu, dọa sẩy thai, dọa sinh non...
Bác sĩ Công lưu ý khi thai phụ chuyển dạ sẽ xảy ra hiện tượng bong nút nhầy cổ tử cung. Khác với khí hư, nút nhầy cổ tử cung đặc hơn, có thể lẫn máu nên có màu hồng nhạt hoặc màu nâu.
Một số trường hợp rò nước ối khiến thai phụ có cảm giác ẩm ướt vùng kín, dễ nhầm lẫn với tình trạng tiết khí hư. Nước ối là chất lỏng trong suốt hoặc trắng loãng đục, không mùi, có thể lẫn chất nhầy hoặc máu kèm đau bụng dưới. Lượng nước ối rỉ ra khác nhau ở mỗi mẹ bầu, có thể nhiều hoặc ít tùy vào tình trạng rỉ ối hay ối vỡ hoàn toàn. Phụ nữ mang thai không nên chủ quan, cần sớm phát hiện để đi khám kịp thời.
Bác sĩ Công khuyên mẹ bầu nên chăm sóc vệ sinh vùng kín sạch sẽ, đúng cách trong thai kỳ để hạn chế tối đa nguy cơ viêm nhiễm. Dung dịch vệ sinh phụ nữ nên chọn loại dịu nhẹ, không chứa chất tẩy rửa mạnh. Mặc quần lót thoáng mát, rộng rãi, thấm hút tốt. Phụ nữ cần lau khô bộ phận sinh dục sau mỗi lần vệ sinh, tắm, thể dục, tuyệt đối không thụt rửa sâu bên trong âm đạo. Thai phụ nên khám thai kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ hoặc ngay khi có biểu hiện bất thường.
Trịnh Mai
Độc giả đặt câu hỏi sức khỏe, sinh lý nữ tại đây để bác sĩ giải đáp |