Có rất nhiều lý do sụt cân ngoài ý muốn như cường giáp, tiểu đường, lao phổi... Một sự kiện thay đổi cuộc sống, lịch trình bận rộn hoặc căng thẳng có thể khiến bạn giảm cân ngoài ý muốn. Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, sụt cân không rõ nguyên nhân là triệu chứng đáng chú ý đầu tiên của nhiều bệnh ung thư, trong đó có một số bệnh ung thư đường tiêu hóa. Sụt cân không chủ ý từ 5% trọng lượng cơ thể trở lên trong khoảng 6 tháng.

Bác sĩ, tiến sĩ Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết, các tế bào ung thư cần nhiều năng lượng hơn các tế bào khỏe mạnh. Khi cơ thể cố gắng tự bảo vệ khỏi ung thư, hệ thống miễn dịch sẽ tạo ra các chất cytokine làm tăng tình trạng viêm. Cytokine làm thay đổi quá trình trao đổi chất và can thiệp vào các hormone kiểm soát sự thèm ăn, khiến bạn bị sụt cân.

Ung thư thực quản

Một số loại ung thư có nhiều khả năng dẫn đến sụt cân hơn những loại khác. Chẳng hạn ung thư ảnh hưởng đến miệng hoặc cổ họng có thể gây khó khăn cho việc nhai hoặc nuốt. Khi mắc ung thư thực quản, người bệnh bị khó nuốt, có thể ăn rất ít hoặc không có cảm giác thèm ăn. Ung thư thực quản hay gặp ở nam giới tuổi trung niên có hút thuốc lá, thuốc lào hoặc hút xì gà và uống nhiều rượu.

Ung thư gây ảnh hưởng cả về thể chất lẫn tinh thần. Cùng với sự mệt mỏi và suy nhược, người mắc ung thư thực quản thường cảm thấy căng thẳng, trầm cảm hoặc lo lắng. Tất cả những điều này có thể tác động tiêu cực đến sự thèm ăn gây sụt cân.

Ung thư dạ dày

Đối với người mắc ung thư dạ dày, giảm cân thường đi kèm với chán ăn. Bạn có thể ăn uống bình thường nhưng cơ thể không hấp thụ tất cả các chất dinh dưỡng trong thực phẩm. Ung thư dạ dày không có các triệu chứng điển hình ở giai đoạn đầu. Các triệu chứng như khó tiêu, đau ở phần trên của bụng xảy ra khi ung thư tiến triển. Các giai đoạn sau, bệnh gây ra triệu chứng mệt mỏi, sụt cân, nôn ra thức ăn, thậm chí còn nôn ra máu, đi ngoài phân đen.

Ung thư tuyến tụy

Sụt cân là triệu chứng phổ biến của ung thư tuyến tụy. Vàng da là triệu chứng dễ nhận biết của ung thư tuyến tụy, khi u nằm ở vùng đầu tụy. Khối u phát triển chặn ống mật, mang mật từ gan đến ruột non. Điều này có thể gây chán ăn, thay đổi khẩu vị, cảm thấy buồn nôn dẫn đến sụt cân, nước tiểu sẫm màu và phân nhạt màu.

Ung thư gan

Cũng như các loại ung thư khác của đường tiêu hóa, ung thư gan gây ra các triệu chứng mệt mỏi chán ăn, vàng da, đau âm ỉ tại vùng gan và gầy sút cân. Ung thư gan thường xuất hiện ở người bị bệnh gan mạn. Nguyên nhân hàng đầu hay gặp gây bệnh gan mạn tính là ở người bị viêm gan virus B, C và virus viêm gan D phối hợp ở người có viêm gan virus B, tiếp đến là tổn thương gan do uống rượu bia. Tổn thương gan nhiễm mỡ không do bia rượu xuất hiện ở người thừa cân hoặc béo phì, tăng mỡ máu, tiểu đường và hội chứng chuyển hóa.

Ung thư đại trực tràng hay ruột già

Cùng với ung thư gan, ung thư dạ dày thì ung thư đại tràng là 3 loại ung thư hay gặp nhất trong 5 loại ung thư phổ biến ở Việt Nam. Biểu hiện của ung thư đại tràng là đau bụng cơn hoặc âm ỉ, đại tiện phân lỏng hoặc táo bón, có thể đại tiện phân máu. Nếu có bán tắc hoặc tắc ruột sẽ đau bụng dữ thành cơn, nôn, bí trung đại tiện. Khi bệnh tiến triển dẫn đến gầy sụt cân.

Theo Tiến sĩ Khanh, tất cả các bệnh ung thư ở giai đoạn đầu thường không có triệu chứng. Khi có dấu hiệu sụt cân, bệnh đã tiến triển ở giai đoạn không còn sớm. Bệnh nhân ung thư có thể tử vong do suy mòn. Ung thư đường tiêu hóa có tỷ lệ mắc chứng suy mòn cao nhất trong số các loại ung thư và tỷ lệ tử vong cao thứ hai do tình trạng này.

Người có dấu hiệu giảm hơn 5% trọng lượng cơ thể trong vòng 6-12 tháng, kèm theo các triệu chứng tiềm ẩn như khó nuốt, đau bụng, máu trong phân hoặc nước tiểu, nôn hoặc ho ra máu, đổ mồ hôi ban đêm, thay đổi thói quen đại tiện... cần thăm khám ngay để phát hiện và điều trị bệnh. Người trên 40 tuổi dù không dù có biểu hiện đặc biệt nên khám kiểm tra sức khỏe định kỳ vì có thể phát hiện được các bệnh ung thư đường tiêu hóa.

Lục Bảo