Chị Minh, 37 tuổi, quận Bình Thạnh, vừa vượt cạn thành công ở tuần thai 37, cặp song sinh một trai một gái, nặng 2,4 kg và 2 kg, chào đời tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM. Đây là "quả ngọt" của vợ chồng chị sau nhiều năm hiếm muộn, quá trình mang thai gian nan tưởng sẩy.

Trước đó, chị Minh thực hiện thụ tinh ống nghiệm tại một bệnh viện, chuyển hai phôi và đậu song thai. Thai lớn dần, nguy cơ sẩy ở tuần thứ 19, mẹ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ, viêm gan virus..., chị Minh chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM dưỡng thai.

Ngày 5/2, BS.CKI Trần Lâm Khoa, Trung tâm Sản Phụ khoa, cho biết chị Minh được đặt vòng nâng Pessary phòng tránh sẩy thai, đồng thời điều trị các bệnh lý khác. Khi thai 37 tuần, một trong hai bé có dấu hiệu chậm tăng trưởng, bác sĩ chỉ định sinh mổ sớm ba tuần.

Không may mắn như chị Minh, chị Hoa mang thai con lần hai ở tuổi 40. Chị mang thai nhờ thụ tinh trong ống nghiệm sau khi chuyển hai phôi vào tử cung.

Ba tuần sau, chị Hoa ra huyết âm đạo nhiều, khám phát hiện tam thai trong tử cung, trong đó một thai bám sẹo mổ cũ. Thai phụ tụt huyết áp, máu mất khoảng 800 ml, tình trạng nguy cấp.

BS.CKI Hồ Thị Khánh Quyên, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cùng ê kíp truyền máu khẩn, tư vấn thai phụ và gia đình hút thai cầm máu. Chị Hoa được hút thai tại phòng mổ, đặt bóng chèn buồng tử cung để cầm máu, truyền hai đơn vị hồng cầu lắng (250 ml hồng cầu), bảo tồn tử cung. "Thai phụ được cấp cứu kịp thời nên hồi phục tốt, nếu trễ hơn có thể phải cắt tử cung, nguy cơ tử vong", bác sĩ Quyên nói.

Theo bác sĩ Quyên, mang đa thai sau thụ tinh ống nghiệm có nhiều rủi ro. Người mẹ tăng nguy cơ sẩy thai, sinh non, thiếu máu, tăng huyết áp, tiểu đường, tăng nguy cơ phải mổ lấy thai và tăng nguy cơ băng huyết. Thai nhi sinh non tháng, nhẹ cân, có thể gặp các vấn đề về hô hấp, tăng nguy cơ nhiễm trùng sơ sinh, xuất huyết não, vàng da và bệnh lý võng mạc. Song thai một bánh nhau nguy cơ thai nhỏ, thai chậm tăng trưởng, truyền máu song thai...

Để giảm nguy cơ mang song thai cần kích thích buồng trứng kiểm soát và chỉ nên chuyển một phôi khi thực hiện thụ tinh ống nghiệm. Phụ nữ mang song thai cần khám thai theo lịch hẹn để phát hiện sớm các bất thường.

Mới đây, bệnh viện Tâm Anh tiếp nhận thai phụ Kim Hân, 28 tuổi, TP HCM, đậu tam thai sau khi chuyển hai phôi. Cả ba thai đều có nhịp tim. Hạnh phúc được làm mẹ chưa được bao lâu thì thai phụ phải bỏ một thai để tránh nguy cơ sẩy thai sớm, sinh non (trước 37 tuần), ngôi bất thường, sa dây rốn, thai chậm tăng trưởng, thai suy cấp, tăng huyết áp, tiểu đường thai kỳ...

Thấp thỏm suốt thai kỳ, trải qua cơn thập tử nhất sinh, hai thai phụ suýt chút nữa mất mạng và mất con. "Ngỡ lớn tuổi, mang thai và sinh một lần được hai bé cho tiện, không ngờ người tính không bằng trời tính, tôi lại mất con", chị Hân nói.

Đa thai phổ biến hơn ở những phụ nữ được kích thích rụng trứng làm thụ tinh nhân tạo (IUI) trong hỗ trợ sinh sản. Khoảng 10-12% trường hợp mang thai đôi, khả năng mang tam thai ba 0,5%, cơ hội thụ thai song sinh dưới 5%.

Tỷ lệ mang đa thai sau thụ tinh ống nghiệm (IVF) khoảng 30%, trong đó phần lớn là mang thai đôi. Khả năng sinh đôi hay sinh ba tăng lên nếu người bệnh được chuyển hơn một phôi vào tử cung.

Trước đây, khi kỹ thuật thụ tinh ống nghiệm còn nhiều hạn chế, bác sĩ có thể chuyển 2-3 phôi vào tử cung. Hiện nay, trung tâm hỗ trợ sinh sản đều khuyến nghị chỉ nên chuyển một phôi để mang thai an toàn, sinh con khỏe mạnh. Tuy nhiên, nhiều cặp vợ chồng chủ động xin chuyển hai phôi, điều này tăng nguy cơ song thai, đa thai.

Bác sĩ Quyên khuyến cáo nữ giới chủ động phòng tránh những hệ lụy đa thai bằng cách giảm số phôi khi cấy vào tử cung. Tại bệnh viện Tâm Anh, các cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn đều được tư vấn chỉ chuyển một phôi tốt, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi. Bác sĩ khuyến cáo các cặp vợ chồng cần thay đổi quan niệm "đẻ một lần cho khỏe", nên chọn trung tâm hỗ trợ sinh sản uy tín để sinh con khỏe mạnh.

Tuệ Diễm

* Tên người bệnh đã được thay đổi