Thể thao không chỉ giúp người chơi nâng cao sức khỏe, miễn dịch, tinh thần... mà còn kéo dài thanh xuân, cải thiện tình trạng lão hóa, đặc biệt là thoái hóa cơ xương khớp. ThS.BS Nguyễn Thụy Song Hà, Khoa Y học thể thao và Nội soi, Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cho biết, để phòng tránh chấn thương, đồng thời nâng cao thành tích khi tham gia thể thao, người chơi cần lưu ý những yếu tố sau:

Chuẩn bị đầy đủ, bao gồm dụng cụ và kỹ thuật

Trước khi tham gia bất kỳ môn thể thao nào, người chơi đều phải chuẩn bị đầy đủ các trang bị cần thiết như giày, quần áo, dụng cụ bảo hộ tay chân... Ngoài ra, người chơi cần tìm hiểu và thực hiện các động tác như chạy, nhảy, đá (bóng), đánh (cầu)... đúng kỹ thuật. Một bước chạy sai tư thế hoặc dùng lực không đúng cách đều có nguy cơ dẫn đến chấn thương. Do đó, nếu có thể, người chơi nên tìm kiếm sự trợ giúp từ các huấn luyện viên chuyên nghiệp.

Lắng nghe cơ thể

Người chơi cần lưu ý đến tình trạng thể lực của mình. Thể lực không chỉ bao gồm sức lực để theo hết trận mà còn cả sức mạnh và sức bền của hệ hô hấp, tim mạch... Đồng thời, người chơi còn cần kiểm tra mức độ ổn định của cấu trúc cơ xương khớp, hệ thống dây chằng, từ đó xác định cường độ vận động thích hợp. Khi xảy ra chấn thương, không chỉ xương khớp mà cơ bắp cũng có thể bị tổn thương.

Để biết được đâu là giới hạn của cơ thể và có một cường độ tham gia thể thao vừa sức, người chơi nên thực hiện lượng giá. Phương pháp này giúp xác định sức mạnh của cơ bắp một cách chính xác. Đây là những chỉ số không thể xác định chỉ bằng mắt thường. Một người có chỉ số cân nặng và chiều cao lý tưởng nhưng khối lượng cơ có thể rất thấp (hoặc ngược lại). Lúc này, lượng cơ không đủ để bao bọc và bảo vệ các cấu trúc xương khớp. Sự mất cân bằng sức mạnh giữa cơ đồng vận và đối vận phục vụ cho động tác co duỗi có thể dẫn đến lệch khớp, gây thoái hóa khớp dần theo thời gian.

Kiểm tra định kỳ sức khỏe cơ xương khớp sau mỗi 6 tháng đến một năm tham gia thể thao để kịp thời phát hiện bất thường và điều trị sớm, đặc biệt là khớp gối. Đây là một khớp lớn, tham gia vào đa số các hoạt động sử dụng chi dưới của cơ thể và chịu lực rất nhiều. Ví dụ, một người nặng 50 kg, khi thực hiện động tác bật nhảy sẽ tác động một lực 100-150 kg lên khớp này. Vì vậy, nếu khớp gối không đủ khỏe có thể xảy ra những chấn thương nhỏ khó phát hiện. Theo thời gian, khi chấn thương tích lũy ngày càng nhiều sẽ gây đau, ê ẩm, hạn chế khả năng vận động.

Bác sĩ Song Hà khuyến cáo thêm, để phòng tránh chấn thương và nâng cao thành tích khi tham gia thể thao, người chơi cần lưu ý những dấu hiệu bất thường để kịp thời thăm khám bác sĩ, trong đó đặc trưng là đau và ê ẩm. Chấn thương có thể đã xảy ra nếu cơn đau khởi phát sau một buổi chơi và kéo dài trong một tuần, các biện pháp chăm sóc tại nhà như nghỉ ngơi, chườm lạnh, uống thuốc giảm đau... không hiệu quả. Ngoài ra, người chơi cũng cần được thăm khám nếu cảm giác ê ẩm xuất hiện, sau đó biến mất khi nghỉ ngơi và tái phát khi chơi thể thao lại. Việc phát hiện sớm sẽ giúp quá trình điều trị diễn ra dễ dàng, nhanh chóng và tiết kiệm hơn, giúp người chơi sớm trở lại với môn thể thao yêu thích.

Phi Hồng