Ông Đình (70 tuổi, ở Thái Nguyên) đau khớp gối và đau cột sống thắt lưng 10 năm nay. Ông uống thuốc Đông y, ban đầu hết triệu chứng, một thời gian sau sốt 39,5 độ, đau nặng hơn khi vận động, mất ngủ, mệt mỏi, khó đi lại. Các con phải khênh ông đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội khám.

Ngày 9/10, TS.BS Lê Bá Ngọc, Trưởng khoa Nội tổng hợp, cho biết bệnh nhân bị nhiễm khuẩn huyết, suy thượng thận cấp, tụt huyết áp, viêm phổi nặng, nếu không điều trị kịp thời có thể tử vong.

Người bệnh được bù dịch trong hai giờ đầu, kết hợp kháng sinh. Sau ba ngày điều trị ổn định, ông Đình được các bác sĩ khoa Chấn thương Chỉnh hình bơm xi măng điều trị xẹp đốt sống.

Tương tự, bà Minh (69 tuổi) mắc viêm khớp dạng thấp 8 năm, thường đến phòng khám tư tiêm thuốc giảm đau kết hợp uống thuốc Đông y. Gần đây, bà sốt cao, ho, khò khè, khó thở, rét run, nhịp thở nhanh... Bác sĩ chẩn đoán bà bị nhiễm khuẩn huyết, viêm thùy giữa phổi phải do vi khuẩn phế cầu kháng thuốc. Sau 7 ngày kết hợp hai loại kháng sinh điều trị vi khuẩn kháng thuốc, bà hết sốt, ho và khó thở, bớt tổn thương phổi.

Trường hợp khác là bà Lan (65 tuổi) đau khớp gối 10 năm nay, thường đến tiệm Đông y tiêm thuốc được quảng cáo "chữa đau xương khớp triệt để". Mỗi khi đau tái phát, bà đến đây cắt thuốc.

Gần đây, bà giảm cân, mệt mỏi, bụng to ra nên đến bệnh viện Tâm Anh khám. Bác sĩ khoa Nội tổng hợp phát hiện bệnh nhân mắc đái tháo đường type 2 kèm hội chứng Cushing (một dạng rối loạn chuyển hóa), lượng cortisol trong máu giảm rất thấp. Bác sĩ kết luận bà bị suy thượng thận do lạm dụng thuốc chứa corticoid trên nền đái tháo đường, cần điều trị tích cực, tránh nguy hiểm tính mạng.

Theo thống kê của khoa Nội tổng hợp, số bệnh nhân nhập viện với tình trạng suy thượng thận vì lạm dụng corticoid gần đây tăng, chủ yếu là người cao tuổi. Trong quý III/2023, khoa tiếp nhận 10 bệnh nhân có biến chứng nhiễm trùng kèm viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết.

Bác sĩ Ngọc cho biết đây là hậu quả của việc tự ý điều trị đau xương khớp bằng thuốc Đông y hoặc tự mua thuốc giảm đau, khám tại cơ sở y tế thiếu uy tín. Nhiều người nghĩ dùng thuốc Đông y với các loại thảo mộc để tránh tác dụng phụ. Tuy nhiên, một số cơ sở chữa bệnh Đông y không uy tín có thể pha trộn thuốc Tây y, nhất là corticoid, không rõ hàm lượng. Người bệnh sử dụng trong thời gian dài có thể suy thượng thận, viêm phổi, đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh xương khớp nặng lên phải điều trị dài ngày, nguy hiểm tính mạng. Người bệnh có nguy cơ suy giảm miễn dịch, dễ mắc vi khuẩn do lây chéo khi đến khám chữa bệnh nhiều lần ở những cơ sở này.

Corticoid (corticosteroid) là nhóm hoạt chất có tác dụng kháng viêm mạnh, chống dị ứng, ức chế miễn dịch, thường sử dụng điều trị nhiều bệnh lý khác nhau, từ các bệnh về da đến các bệnh viêm khớp, viêm phổi, các bệnh tự miễn như dị ứng, lupus ban đỏ hệ thống.

"Người bệnh uống thuốc chứa corticoid có thể bớt bệnh nhanh nhưng về lâu dài dễ mắc các bệnh lý khác", bác sĩ Ngọc nói.

Bác sĩ khuyến cáo người có biểu hiện bất thường do đau xương khớp không nên tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định. Người cao tuổi cần điều trị và tái khám theo lịch của bác sĩ chuyên khoa để được sử dụng liều lượng và điều chỉnh thuốc theo từng giai đoạn, tránh lạm dụng hay tương tác thuốc bất lợi.

Thanh Ba

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi