Nhịp thở có thể tiết lộ các khía cạnh quan trọng của sức khỏe phổi và sức khỏe tổng thể. Khi nghe phổi, bác sĩ thường dựa vào các âm thanh bất thường để chẩn đoán các tình trạng bệnh lý liên quan đến hơi thở như hen suyễn, viêm phế quản, viêm phổi... Có 4 loại âm thanh bất thường phổ biến gồm thở khò khè, thở ran (rales), stridor và rhonchi.
Thở khò khè: Thở khò khè mô tả âm thanh rít cao trong phổi và thường rõ ràng hơn khi thở ra. Thở khò khè không phải lúc nào cũng bất thường, có thể xảy ra ở những người khỏe mạnh bị thở gấp. Thở khò khè có cường độ liên tục. Những bệnh lý có thể gây ra tiếng thở khò khè là viêm phổi, xơ phổi, viêm tiểu phế quản tắc nghẽn. Những người bị bệnh hen suyễn nặng đều có tiếng thở khò khè trong phổi. Ngoài ra, các bệnh nhân mắc phổi tắc nghẽn mạn tính như khí phế thũng, viêm phế quản mạn tính và giãn phế quản cũng có triệu chứng thở khò khè.
Âm thanh hơi thở cảnh báo những bệnh lý khác nhau. Ảnh: Freepik
Stridor: Stridor là những âm thanh cường độ cao, liên tục, rõ nhất khi nghe qua cổ. Người có tiếng thở stridor đa số cần được can thiệp vì là trường hợp y tế khẩn cấp.
Tắc nghẽn ở đường thở trên tạo ra tiếng thở stridor. Đây là dấu hiệu cảnh báo bạn có thể mắc các bệnh như viêm nắp thanh quản (nắp thanh quản sưng lên, có thể ngăn chặn không khí vào phổi), viêm thanh quản, dị vật đường hô hấp trên, hẹp khí quản, rối loạn chức năng dây thanh âm...
Rales hoặc crack: Rales hoặc cracks là âm thanh rung, được phát ra rõ nhất khi bạn hít vào. Các âm thanh được mô tả là nghe có tiếng kêu lọc cọc, lạch cạch, lách cách, leng keng, hoặc lộp độp. Tiếng thở rales xảy ra ở những bệnh nhân có đường thở nhỏ. Theo Very Well Health, những âm thanh rales thường liên quan đến sự tích tụ chất lỏng trong phế nang, đường dẫn khí nhỏ nhất của phổi. Những người bị ho, có đờm thường phát ra âm thanh rales khi nghe phổi và âm thanh này không xuất hiện khi ho.
Một số nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến tiếng thở rales là do phù phổi, suy tim bên phải, xơ phổi, viêm phổi...
Rhonchi: Rhonchi trái ngược với tiếng thở khò khè, là những âm thanh lạch cạch ở âm vực thấp, đôi khi chúng giống như tiếng ngáy. Tiếng thở rhonchi thường xảy ra do tắc nghẽn hoặc tích tụ chất nhày trong đường thở.
Hà Phượng (Theo Very Well Health)