Trả lời:

Tiền đái tháo đường là tình trạng đường trong máu cao hơn bình thường nhưng chưa đủ cao để bác sĩ chẩn đoán bệnh đái tháo đường type 2. Ở người bình thường, mức đường huyết trước khi ăn dao động 90-130mg/dl và sau khi ăn dưới 180 mg/dl. Tiền đái tháo đường không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe; tuy nhiên, nếu không thay đổi lối sống, người lớn và trẻ em bị tiền đái tháo đường có nguy cơ cao đái tháo đường type 2. Lúc đó, bệnh ảnh hưởng nặng nề đến tim, mạch máu, mắt, thận.

Y học chưa tìm ra nguyên nhân chính xác của tiền đái tháo đường, tuy nhiên, yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng. Một nguyên nhân khác là rối loạn chuyển hóa trong cơ thể khiến đường glucose bị tồn đọng. Người sau 45 tuổi, trong gia đình có cha, mẹ hoặc anh, chị, em ruột bị bệnh đái tháo đường type 2 cũng có nguy cơ bị tiền đái tháo đường.

Thừa cân béo phì, nhất bụng mỡ là yếu tố nguy cơ chính của tiền đái tháo đường. Nếu vùng giữa cơ và xung quanh bụng có nhiều mô mỡ càng dễ đề kháng insulin. Nam giới có vòng eo lớn hơn mức bình thường, khoảng 101,6 cm và với nữ có vòng eo lớn hơn 88,9 cm có nguy cơ kháng insulin. Các yếu tố khác như sử dụng nhiều thịt đỏ (thịt bò, trâu, cừu, dê...), thức ăn chế biến sẵn, đồ uống có đường; ít ăn trái cây, rau xanh, các loại đậu và lười tập thể dục. Người có cholesterol cao, chất béo trung tính cao, cholesterol HDL thấp và cholesterol LDL cao cũng cần lưu ý.

Với phụ nữ, nếu chị em bị đái tháo đường khi đang mang thai (đái tháo đường đường thai kỳ), mẹ và em bé có nguy cơ bị tiền đái tháo đường cao hơn. Phụ nữ bị hội chứng buồng trứng đa nang thường gặp các vấn đề kinh nguyệt không đều, tóc mọc nhiều và béo phì, các rối loạn chuyển hóa trong cơ thể. Người mắc chứng ngưng thở khi ngủ có nguy cơ kháng insulin nên dễ dẫn đến tiền đái tháo đường.

Hút thuốc có thể làm tăng tình trạng kháng insulin. Riêng người bị tiền đái tháo đường nếu không bỏ thuốc thì tiếp tục đối diện nguy cơ bị bệnh đái tháo đường type 2. Hút thuốc lá cũng tăng nguy cơ các biến chứng đái tháo đường khác như viêm phổi, lao, suy thận

Tiền đái tháo đường thường không có triệu chứng. Ở một số người, tiền đái tháo đường thể hiện qua các dấu hiệu như vùng da ở một số bộ phận trên cơ thể (cổ, nách, bẹn) bị sẫm màu; uống nhiều nước, tiêu tiểu nhiều lần trong ngày; tầm nhìn mờ dần hoặc hạn chế. Cơ thể thường xuyên mệt mỏi, khó tập trung nhưng không rõ nguyên nhân cũng là dấu hiệu nhận biết.

Các dấu hiệu của tiền đái tháo đường thường dễ nhầm lẫn với một số tình trạng sức khỏe khác. Khi có dấu hiệu trên, bạn nên đi khám với bác sĩ khoa Nội tiết - Đái tháo đường để được theo dõi sức khỏe, điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống, vận động phù hợp. Nếu phát hiện tiền đái tháo đường, đây là cơ hội giúp bạn điều chỉnh lối sống, cải thiện sức khỏe kịp thời để ngăn chặn bệnh tiến triển thành đái tháo đường.

Bác sĩ CKI Võ Trần Nguyên Duy
Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM