Ngày 8/1, thạc sĩ, bác sĩ Đào Trần Tiến, Phó khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết thông tin trên, thêm rằng viêm tụy cấp do rượu thường gặp chủ yếu ở nam giới trung niên (từ 40 tuổi trở lên), uống rượu bia nhiều và thường xuyên. Viêm tụy cấp là tổn thương viêm cấp tính của tụy, dẫn đến tình trạng viêm toàn thân, gây ra các rối loạn ở nhiều cơ quan như tim, phổi, gan, thận, và mức độ nặng có thể xuất hiện nhiều biến chứng như suy hô hấp, rối loạn đông máu, sốc nhiễm khuẩn...

Viêm tụy cấp tạo điều kiện cho các enzyme hoạt hóa và các chất độc như cytokine tràn ra ngoài tụy, đổ vào ổ bụng gây viêm phúc mạc, sốc nhiễm trùng, suy đa tạng. Chất độc có thể được hấp thu từ ổ bụng vào mạch bạch huyết, sau đó vào máu làm tụt huyết áp, nhiễm trùng huyết, tổn thương các cơ quan ngoài ổ bụng.

Các triệu chứng ban đầu như đau bụng dữ dội vùng thượng vị, có thể lan ra sau lưng, đi kèm với biểu hiện chướng bụng, nôn. Trong những trường hợp nhẹ, mức độ đau có thể nhẹ, âm ỉ, kéo dài 2-3 ngày. Trường hợp nặng, diễn biến bệnh thường cấp tính, với biểu hiện cơn đau thường dữ dội, cảm giác như dao đâm, bụng chướng căng, sốt... Người bệnh nặng có nguy cơ tử vong.

Theo bác sĩ Tiến, đa phần người bệnh viêm tụy cấp được chẩn đoán là do uống rượu bia, tăng triglyceride, sỏi túi mật, viêm tụy... Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội trong tháng 12 số người bệnh nhập viện do viêm tụy cấp tăng 30% so với các tháng trước đó, tăng 20% so với tháng 12 năm ngoái.

Đơn cử ông Ánh, 50 tuổi, đau bụng dữ dội vùng trên rốn lan ra sau lưng, nôn, sốt, bác sĩ chẩn đoán viêm tụy cấp do rượu, viêm gan B mạn tính, rối loạn lo âu. Cuối năm ông Ánh tiếp khách, đi tiệc, thường xuyên uống rượu bia, sinh hoạt và ăn uống thất thường.

Tương tự, ông Tuyến, 48 tuổi, đau bụng quặn, căng chướng, buồn nôn, nhịp tim nhanh, cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội ngay trong đêm. Ông mắc bệnh đái tháo đường, hay uống rượu bia, từng bị viêm tụy trước đó.

Bác sĩ chẩn đoán ông Tuyến bị viêm tụy cấp tái phát do sử dụng rượu bia nhiều làm tăng rối loạn mỡ máu, tăng triglyceride máu. Cả hai trường hợp trên đều may mắn đến bệnh viện sớm, được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tình trạng viêm tụy cấp mức độ trung bình, không gây biến chứng hoặc suy cơ quan.

Ông Tuyến và Ánh được theo dõi, điều trị tích cực bằng bù dịch qua đường tĩnh mạch, kiểm soát đau, nghỉ ngơi và dùng thuốc phù hợp với từng tình trạng bệnh. Sau 3-5 ngày, hai người bệnh ổn định sức khỏe, xuất viện.

Bên cạnh việc điều trị tích cực, để giảm nguy cơ tái phát và chóng hồi phục sức khỏe, người bệnh được khuyến cáo tránh uống rượu bia, thực hiện chế độ ăn uống phù hợp, hạn chế ăn nhiều chất béo và thức ăn giàu đạm (thịt đỏ, lòng đỏ trứng), sinh hoạt điều độ, tập thể dục thường xuyên.

Viêm tụy có thể biểu hiện ở dạng cấp tính hoặc mạn tính với mức độ nghiêm trọng khác nhau. Để chẩn đoán, bác sĩ thường dựa vào triệu chứng lâm sàng, xét nghiệm men tụy trong máu tăng (tăng amylase, lipase) hoặc hình ảnh viêm tụy trên siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính bụng...

Bệnh có thể biến chứng gây tử vong nếu không phát hiện và điều trị kịp thời. Một số biến chứng viêm tụy cấp như viêm tụy hoại tử, sốc giảm thể tích hoặc suy tạng như suy thận, suy hô hấp. Viêm tụy cấp thể nặng sau điều trị cần theo dõi và xử trí để dự phòng tiến triển thành nang giả tụy, áp xe tụy.

Phòng ngừa viêm tụy cấp bằng cách hạn chế bia rượu, dự phòng sỏi mật và bệnh đái tháo đường, tránh dùng thuốc chống viêm giảm đau không steroid khi chưa có chỉ định. Kiểm soát rối loạn mỡ máu, điều trị bệnh lý nội tiết khác như cường tuyến cận giáp hoặc canxi trong máu cao hoặc tầm soát ở người có tiền sử gia đình bị viêm tụy... giúp ngăn viêm tụy cấp.

Bác sĩ Tiến khuyến nghị người có tiền sử viêm tụy nên hạn chế rượu bia (cắt giảm hoặc bỏ rượu bia), tránh ăn quá nhiều đạm, chất béo, ăn uống cân bằng (uống đủ nước, đủ đạm, ăn nhiều rau quả), tập thể dục đều đặn, duy trì cân nặng khỏe mạnh, tái khám định kỳ để được theo dõi.

Lục Bảo