Theo ThS.BS.CKII Trần Hiếu Nhân (Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM), viêm ruột thừa cấp là cấp cứu ngoại khoa thường gặp nhất, bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, phổ biến nhất từ 20-30 tuổi. Bệnh lý này có thể do nhiều nguyên nhân như phì đại hạch bạch huyết quanh ruột thừa, sỏi phân, ký sinh trùng (giun đũa chui vào ruột thừa), các dị vật trong ruột (thường là hạt trái cây)...

Viêm ruột thừa cấp tính cần nhập viện và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng nguy hiểm. Nếu muộn, ruột thừa vỡ gây ra tình trạng viêm phúc mạc do mủ từ lòng ruột thừa viêm lan vào khoang bụng. Tình trạng nhiễm độc có thể xảy ra ảnh hưởng đến toàn trạng của người bệnh, đe dọa đến tính mạng. Biểu hiện của bệnh thường khởi đầu với triệu chứng đau quanh rốn hay vùng thượng vị (vùng bụng ở giữa phía trên rốn) sau đó lan xuống và khu trú ở hố chậu bên phải.

Bệnh cũng có thể gây ra những cơn đau ban đầu ngay tại hố chậu phải. Mức độ đau thường không nhiều nên nhiều người bệnh thường bỏ qua. Tuy nhiên, ở một vài bệnh nhân, mức độ đau có thể khá nhiều và làm người bệnh nhanh chóng nhập viện. Những triệu chứng đi kèm như sốt, buồn nôn hoặc nôn, tiêu phân lỏng... dễ gây nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác hay giống như khó tiêu thông thường.

Bác sĩ Hiếu Nhân cảnh báo một số biến chứng nguy hiểm từ viêm ruột thừa cấp.

Viêm phúc mạc: Khi ruột thừa viêm không được điều trị kịp thời, nhất là khi có tắc nghẽn lòng ruột thừa, dịch và các chất bên trong không thể thoát ra ngoài mà sẽ tích tụ, gia tăng áp lực lên thành ruột thừa, đồng thời kích thích vi khuẩn gây hại sinh sôi. Điều này khiến lượng máu lưu thông đến ruột thừa giảm, dẫn đến tình trạng chết tế bào và hình thành lỗ thủng.

Ruột thừa bị thủng làm rò rỉ vi khuẩn, mủ đi vào các mô xung quanh làm viêm phúc mạc. Đây là tình trạng nguy hiểm, gây đau đớn cho người bệnh và lan rộng nhiễm trùng, cần phải nhập viện ngay lập tức. Vì bệnh có nguy cơ chuyển biến xấu theo thời gian.

Tình trạng đau gia tăng kèm theo những biểu hiện của nhiễm trùng nặng lên. Người bệnh cảm thấy gia tăng cảm giác đau ở vùng bụng hố chậu bên phải hoặc đau lan ra vùng rộng hơn... có khi là đau khắp bụng. Khi bác sĩ thăm khám bằng tay, bệnh nhân sẽ phải gồng cơ vùng bụng... Dấu hiệu đi kèm là sốt tăng lên, có thể kèm ớn lạnh. Nặng hơn là sốc do nhiễm trùng có thể gây ra tình trạng giảm huyết áp, gia tăng nhịp tim...

Áp xe ruột thừa: Đây là tình trạng ruột thừa viêm bị thủng, nhưng được bao bọc bởi các cấu trúc lân cận tạo nên ổ mủ cách biệt với phần còn lại của xoang bụng. Ổ áp xe chứa đầy dịch mủ có thể phát triển quanh ruột thừa của người bệnh. Áp xe gây đau bụng, sốt cao và có thể dễ gây nhầm lẫn với các bệnh lý khác. Do vậy, để chẩn đoán chính xác, bác sĩ cần thăm khám, siêu âm bụng hoặc chụp CT.

Theo bác sĩ Hiếu Nhân, mặc dù có một vài quan điểm về điều trị khác nhau nhưng hiện nay áp xe ruột thừa vẫn là một cấp cứu ngoại khoa cần can thiệp phẫu thuật. Phẫu thuật nội soi điều trị áp xe ruột thừa là lựa chọn tốt nhất hiện nay. Qua phẫu thuật nội soi, bác sĩ sẽ hút mủ là sạch xoang bụng kèm với cắt bỏ ruột thừa viêm.

Viêm ruột thừa cấp tính thường xảy ra đột ngột, không có biện pháp phòng ngừa, có thể xảy ra ở mọi độ tuổi... Bệnh thường có các triệu chứng dễ nhầm lẫn với viêm dạ dày như đau bụng, buồn nôn, đi tiêu chảy, sốt, bụng chướng nên nhiều người không nhập viện ngay để điều trị. Người có dấu hiệu bệnh bất thường nên đến ngay các cơ sở y tế thăm khám. Mọi người nên có lối sống lành mạnh, nên ăn thực phẩm giàu chất xơ (trái cây, rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt, đậu...) và không hút thuốc lá giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Quyên Phan