Vào những tuần giáp Tết, ngoài cường độ công việc cao, thời tiết lạnh thì việc tất bật dọn dẹp, trang trí nhà cửa, nấu nướng... cũng là yếu tố gây đau khớp. Theo TS.BS Tăng Hà Nam Anh, Giám đốc Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, những công việc như ngồi hàng giờ để lau dọn đồ đạc, gói bánh; khom lưng để khiêng chậu cảnh, bày trí lại vật dụng; leo trèo, vươn tay để lau chùi đồ vật ở trên cao; quỳ gối để lau sàn nhà... có thể gây áp lực và căng thẳng quá mức lên các khớp, kích thích cơn đau khớp bùng phát hoặc tăng nặng cơn đau ở những người có bệnh nền thoái hóa, viêm khớp.
Công việc nhà tưởng đơn giản nhưng nếu thực hiện dồn dập trong thời gian ngắn và sai cách có thể làm tổn thương xương khớp. Vì vậy, để công cuộc chỉnh trang nhà cửa cuối năm diễn ra suôn sẻ mà không ảnh hưởng đến khớp, bác sĩ Nam Anh chia sẻ đến mọi người một số bí quyết sau đây.
Tạo tư thế làm việc phù hợp
Tư thế làm việc đúng cách giúp giảm lực tải lên các khớp, nhất là cột sống, đầu gối, khớp vai... Do đó, mọi người lưu ý khi dọn dẹp nhà cửa đón Tết, nên hạn chế các tư thế gây khó chịu cho khớp như cúi khom lưng, quỳ gối, vươn người lên cao, ngồi xổm hoặc ngồi khoanh chân, đứng một chỗ quá lâu, lên/xuống cầu thang nhiều lần...
Khi nâng vật nặng, nên giữ thẳng lưng, chùng gối xuống để phân phối sức nặng lên hai đùi, đồng thời đưa đồ vật lại càng gần cơ thể càng tốt, sau đó từ từ nâng lên cao. Trong khi di chuyển đồ đạc, nên thay đổi hướng di chuyển bằng bàn chân và mắt nhìn về phía trước, không nên xoay người gấp hoặc đi lùi.
Chọn dụng cụ hỗ trợ phù hợp
Chuẩn bị những dụng cụ hỗ trợ phù hợp sẽ giúp quá trình "cải tạo" nhà cửa, sân vườn nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Đối với công việc quét hoặc lau nhà, nên lựa chọn chổi hoặc cây lau sàn có tay cầm dài để không phải vươn tay hoặc cúi người quá thấp. Đối với việc rửa chén bát, xoong nồi, ấm chén... có thể phải đứng ở một tư thế trong thời gian dài, bạn có thể sử dụng một chiếc ghế đẩu thấp, rồi đặt một chân lên để giữ tư thế trung lập.
Khi dọn vườn tược, nên cân nhắc dùng một chiếc ghế dài hoặc ghế đẩu di động để có thể ngồi nghỉ giải lao, giúp lưng, hông hoặc đầu gối được thư giãn. Nếu cần cào lá, nên dùng cào có cán dài để dễ gom thành đống.
Trong quá trình thực hiện công việc cần quỳ gối, như cọ rửa bồn tắm, sàn nhà... có thể sử dụng miếng đệm đầu gối để bảo vệ. Riêng vị trí ở trên cao, khó với tới, nên dùng khăn lau bụi có tay cầm dài để không phải rướn người, gây căng thẳng cho khớp vai và khuỷu tay.
Những người sống trong nhà nhiều tầng, nên đặt sẵn dụng cụ vệ sinh, dọn dẹp ở mỗi tầng để giảm số lần phải lên xuống cầu thang. Điều này vừa giúp tiết kiệm thời gian, vừa giảm áp lực cho khớp, nhất là khớp gối.
Lên kế hoạch trước và chia nhỏ hạng mục dọn dẹp
Làm dồn nhiều việc cùng lúc sẽ gây quá tải lên các khớp, từ đó gia tăng mức độ đau, sưng và cứng khớp, đặc biệt có thể khiến các triệu chứng của bệnh viêm khớp, thoái hóa khớp trầm trọng hơn. Vì vậy, mọi người nên lên kế hoạch và chia nhỏ các hạng mục dọn dẹp từ trước, rồi mới bắt tay vào thực hiện. Thay vì đặt mục tiêu phải dọn hết phòng ngủ, phòng khách, phòng bếp... trong một hoặc hai ngày, mọi người nên rải đều công việc trong khoảng một hoặc hai tuần trước Tết.
Song song với việc dọn dẹp nhà cửa một cách khoa học và có kế hoạch, mọi người cũng cần ăn uống, nghỉ ngơi và tập luyện hợp lý. Với thời tiết lạnh dịp cuối năm, nên tăng cường đồ ăn nóng, chế biến từ nhóm thực phẩm tốt cho khớp như cá ngừ, cá hồi, tôm, thịt bò, rau cải xanh, súp lơ... Bên cạnh đó, dù công việc chồng chất vẫn nên dành thời gian cho việc tập luyện thể dục, thể thao để duy trì tính linh hoạt và thúc đẩy sự ổn định của khớp.
Tiến sĩ Nam Anh chia sẻ thêm, xương khớp không chỉ cần được bảo vệ từ bên ngoài, mà còn cần được nuôi dưỡng từ sâu bên trong. Mỗi người có thể bổ sung thêm những dưỡng chất chuyên biệt như Eggshell Membrane, Collagen Type 2 không biến tính, Collagen Peptide thủy phân, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate... để tăng cường tái tạo sụn khớp, cải thiện chất lượng dịch khớp, giúp xương khớp vận hành trơn tru, linh hoạt. Nhờ đó, mọi người sẽ có hệ xương khớp vững vàng, chắc khỏe để thoải mái du xuân, đón Tết.
Hường Nguyễn