Ông Hùng thường choáng váng, xây xẩm cả năm qua tưởng do tăng huyết áp nhưng uống thuốc không hạ. Một tháng nay, ông tê tay trái kèm chóng mặt, lo đột quỵ nên đến bệnh viện kiểm tra.

Ngày 17/7, TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Tim mạch - Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết mạch đập và huyết áp tay trái ông Hùng thấp hơn tay phải. Ngoài triệu chứng thần kinh có khả năng ông bị hẹp động mạch cấp máu tay trái, khiến lượng máu nuôi đến đây suy giảm gây tụt huyết áp.

Kết quả chụp CT cho thấy người bệnh bị hẹp nặng (85-90%) động mạch dưới đòn trái, động mạch cảnh trong phải và động mạch đốt sống phải. Hệ mạch máu nuôi não phải bị hẹp nặng ở cả hai nhánh chính, kèm theo triệu chứng thiếu máu não. "Nếu không xử lý kịp thời, bệnh nhân có nguy cơ thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ", bác sĩ Dũng nói.

Bệnh nhân cần tái thông dòng máu lên não, đồng thời nong động mạch dưới đòn cấp máu chính cho tay trái. Ê kíp thực hiện phẫu thuật Hybrid tức vừa mổ vừa can thiệp nội mạch. Bác sĩ mở một đường ở cổ để tiếp cận động mạch cảnh, sau đó loại bỏ mảng xơ vữa gây hẹp lòng mạch. Cuối cùng bác sĩ đặt thêm một miếng ghép nhân tạo để làm rộng mạch máu.

Ngay sau đó, động mạch dưới đòn trái được đặt stent thuận lợi. Đây là mạch máu quan trọng, tham gia vào hệ thống cung cấp máu chứa oxy, dưỡng chất cho toàn bộ cánh tay, góp một phần cho mạch máu nuôi não trái. Sau 150 phút can thiệp, ông Hùng hết hẳn triệu chứng tê tay, không còn choáng váng, xuất viện sau hai ngày. Dự kiến 3-4 tuần sau khi sức khỏe ổn định, bác sĩ sẽ nong động mạch đốt sống phải cho ông.

Động mạch cảnh là động mạch chính ở cổ cung cấp máu cho não, mặt và cổ. BS.CKI Trần Quốc Hoài, khoa Ngoại Tim mạch - Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết tình trạng hẹp động mạch cảnh xảy ra khi có sự tích tụ của chất béo, cholesterol xấu trong lòng động mạch, tạo ra những mảng bám làm thu hẹp lòng mạch. Các động mạch cảnh bị tắc nghẽn khiến khó cung cấp oxy, chất dinh dưỡng đến các cấu trúc não quan trọng, làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Theo bác sĩ Hoài, khi hẹp động mạch cảnh kèm theo các bệnh lý khác (hẹp động mạch dưới đòn, hẹp động mạch vành, hẹp mạch máu ngoại biên...), phẫu thuật Hybrid là lựa chọn tối ưu. Đây là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, bệnh nhân chỉ cần can thiệp một lần, thay vì hai cuộc mổ lớn tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn. Để thực hiện, phòng mổ phải trang bị các thiết bị chuyên dụng, nhất là hệ thống DSA (chụp mạch máu số hóa xóa nền). Phẫu thuật viên thuần thục cả can thiệp nội mạch và phẫu thuật mạch máu.

Để ngăn ngừa hoặc làm chậm sự tiến triển của bệnh động mạch cảnh, bác sĩ Dũng khuyến cáo không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia, duy trì cân nặng khỏe mạnh, cắt giảm chất béo xấu và thức ăn chứa nhiều muối, đường. Ăn đa dạng rau củ quả, kiểm soát yếu tố nguy cơ khác như bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, ngưng thở khi ngủ, kết hợp tập thể dục mỗi ngày.

Thu Hà

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi