Điều này có làm giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan thuốc lá như ung thư phổi không? (Bình Nguyên, 35 tuổi, TP HCM)

Trả lời:

Hút thuốc lá gây hại cho hầu hết các cơ quan trong cơ thể (tim, gan, phổi, ruột, tinh hoàn, buồng trứng...). Chỉ cần hút một điếu mỗi ngày vẫn có thể làm tăng 50% nguy cơ bệnh mạch vành và 25% nguy cơ đột quỵ. Các nguy cơ này tăng theo số lượng thuốc lá hút. Khoảng 90% ung thư phổi liên quan đến hút thuốc lá (bao gồm hút thuốc lá chủ động và hít khói thuốc thụ động). Hiện nay, nhiều người chuyển sang hút thuốc lá điện tử vì cho rằng loại thuốc này ít tác hại hơn, không tạo khói thuốc và có thể giúp cai thuốc lá.

Thuốc lá điện tử là thiết bị mô phỏng hình dạng và chức năng của thuốc lá truyền thống. Điểm khác biệt là thuốc lá điện tử không tạo khói mà tạo ra luồng hơi có mùi vị và cảm giác giống thuốc lá thật. Thuốc lá điện tử được dược sĩ đông y Hàn Lực phát triển và bắt đầu được sử dụng tại Trung Quốc từ năm 2003. Do thời gian xuất hiện trên thị trường tương đối ngắn nên những ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của thuốc lá điện tử vẫn chưa được biết rõ. Nguy cơ ung thư phổi ở người hút thuốc lá điện tử chưa được xác định rõ do họ có thể cũng từng hút thuốc lá truyền thống.

Tuy nhiên đã có báo cáo cho thấy thuốc lá điện tử gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người sử dụng. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), đến tháng 2/2020, có 3.000 trường hợp tổn thương phổi nghiêm trọng liên quan đến sử dụng thuốc lá điện tử và 68 trường hợp tử vong tại quốc gia này được báo cáo. Điều này cho thấy thuốc lá điện tử không hoàn vô hại như chúng ta vẫn nghĩ.

Tương tự thuốc lá truyền thống, thuốc lá điện tử cũng chứa những hóa chất gây hại cho cơ thể. Một số thành phần chính bao gồm:

Nicotin xuất hiện trong cả thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử. Đối với thuốc lá điện tử, hàm lượng nicotin thường thấp hơn so với thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, hàm lượng nicotin sẽ khác biệt giữa các sản phẩm, một số loại thậm chí có hàm lượng nhiều hơn cả thuốc lá truyền thống. Nicotin có nhiều tác hại đối với sức khỏe như làm tăng huyết áp, tăng nhịp tim, tăng đông máu, rối loạn lipid máu, tăng nguy cơ xuất hiện các biến cố tim mạch... Do khả năng gây nghiện của nicotin, những người sử dụng thuốc lá điện tử có thể chuyển sang hút thuốc lá truyền thống sau này.

Ngoài nicotin, các hóa chất khác như THC (TetraHydroCannabinol: thành phần trong cần sa, gây ảo giác), vitamin E acetate, diacetyl, formaldehyde, acrolein (thường được sử dụng làm chất diệt cỏ dại)... có thể làm tăng nguy cơ ung thư. Các chất bảo quản trong thuốc lá điện tử như propylen glycol, glycerin rất độc hại khi được làm nóng và bốc hơi, mặc dù có thể an toàn ở nhiệt độ phòng thông thường.

Trong trường hợp của bạn, sẽ có hai tình huống:

Nếu bạn mới bắt đầu hút thuốc lá thì việc hút thuốc lá điện tử thay vì thuốc lá truyền thống vẫn có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Nếu bạn đang sử dụng thuốc lá điện tử như một phương pháp để cai thuốc lá thì nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch - hô hấp có thể ít hơn so với hút thuốc lá truyền thống. Tuy nhiên, thuốc lá điện tử vẫn gây hại nếu tiếp tục sử dụng trong thời gian dài.

Vì vậy, bạn nên giảm dần số lần hút thuốc lá và tiến tới cai hẳn thuốc, hướng đến lối sống lành mạnh. Trường hợp xuất hiện các dấu hiệu bất thường như đau ngực, khó thở, ho kéo dài... bạn hãy đi khám ngay để phát hiện bệnh sớm và can thiệp kịp thời.

BS.CKI Vũ Trần Minh Nguyên
Khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM