Trả lời:

Ho là cơ chế tự nhiên của cơ thể để tống xuất các tác nhân kích ứng hoặc cản trở đường thở. Ho về đêm và gần sáng có thể do điều kiện môi trường, bệnh lý hoặc cả hai.

Nhiều yếu tố trong phòng ngủ có thể dẫn tới cơn ho như không khí quá lạnh, bụi bặm từ điều hòa, quạt hoặc chăn nệm; phấn hoa, lông thú vật hoặc nấm mốc. Nếu đây là những nguyên nhân gây ho, bạn chỉ cần lau dọn phòng sạch sẽ, giặt chăn nệm để loại bỏ bụi bặm, nấm mốc, lông thú vật; vệ sinh thiết bị làm mát.

Một số bệnh lý cũng có thể gây ra ho về đêm, gần sáng, trong đó phổ biến nhất là bệnh hô hấp mạn tính như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Nguyên nhân do khi ngủ, đường thở thường hẹp hơn bình thường khiến bệnh hen dễ khởi phát, nhất là ở người thừa cân, cổ ngắn, mắc hội chứng ngưng thở khi ngủ.

Ban đêm cơ thể tiết ra epinephrine - một loại hormone làm giãn đường thở, giảm khó thở - ít hơn các thời điểm khác trong ngày. Ở một số người mắc cùng lúc hen suyễn và trào ngược dạ dày thực quản, tư thế nằm ngủ khiến bệnh trào ngược dạ dày thực quản nặng lên, gây ho nhiều và khởi phát cơn hen.

Ho về đêm cũng có thể liên quan đến ho gà, viêm phổi, viêm phế quản. Nhìn chung các bệnh lý này có triệu chứng khá giống nhau. Do đó, để chẩn đoán phân biệt chính xác, bạn cần đi khám bác sĩ chuyên khoa hô hấp và thực hiện thêm các thăm dò chức năng hô hấp, chụp X-quang phổi, tùy vào chỉ định của bác sĩ. Không nên lạm dụng thuốc ho vì có thể cản trở cơ chế tự làm sạch đường thở của cơ thể.

Với người hen suyễn, cơn ho về đêm có thể khởi phát đợt cấp của bệnh, rất nguy hiểm. Người bệnh nên chuẩn bị sẵn thuốc cắt cơn hen khi ngủ để sử dụng ngay khi cơn hen xảy ra. Cách dùng là xịt thuốc 1-2 nhát, sau 15-20 phút nếu khó thở còn tiếp diễn thì tiếp tục xịt thêm 2-3 nhát. Nếu sau đó tình trạng khó thở vẫn không được kiểm soát, người bệnh cần đến cơ sở y tế để điều trị kịp thời.

Người đang hút thuốc cần bỏ càng sớm càng tốt, duy trì cân nặng hợp lý giúp giảm cơn ho về đêm. Môi trường trong nhà nên giữ sạch sẽ, hạn chế bụi, đảm bảo nhiệt độ phòng tốt nhất trong khoảng 26-32 độ C, độ ẩm 30-60%. Người có vấn đề về hô hấp, nhất là hen phế quản nên tránh nuôi động vật như chó, mèo, chim trong nhà.

Thạc sĩ, Bác sĩ Lã Quý Hương
Khoa Hô hấp Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội