Chị Hương cao 1,65 m, nặng 87 kg, chỉ số khối cơ thể (BMI) 32.1, mắc đái tháo đường type 2. Sau 9 năm không có con, vợ chồng đến khám tại Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM (IVF Tâm Anh TP HCM).

Bác sĩ Phạm Thị Mỹ Tú cho biết xét nghiệm dự trữ buồng trứng (AMH) của chị Hương còn 0.9 ng/mL (phụ nữ dưới 38 tuổi chỉ số AMH trung bình 2-6 ng/mL). Người bệnh béo phì nhiều năm có thể gặp các rối loạn chức năng của trục dưới đồi, tuyến yên, buồng trứng, rối loạn nội tiết, chu kỳ kinh nguyệt thưa thớt. Các tế bào mỡ giải phóng một số phân tử có hoạt tính sinh học gây kháng insulin, viêm mạn tính, tăng huyết áp, nguy cơ bệnh tim mạch, đông máu, hạn chế sự trưởng thành của nang trứng và giảm khả năng thụ thai.

Bác sĩ Tú dẫn số liệu từ một nghiên cứu cho thấy phụ nữ béo phì có tỷ lệ vô sinh cao gấp 3 lần so với bình thường. Điều trị bằng các phương pháp hỗ trợ sinh sản, tỷ lệ thành công cũng thấp do chất lượng trứng kém, lớp niêm mạc tử cung đáp ứng kém, ngăn cản phôi thai làm tổ và phát triển.

Bác sĩ Tú phối hợp đồng nghiệp khoa Nội tiết - Đái tháo đường xây dựng phác đồ điều trị an toàn và hiệu quả cho người bệnh. Chị Hương được kiểm soát bệnh đái tháo đường ổn định, sau đó kích thích buồng trứng với liều lượng nhẹ. Bác sĩ Tú chọc hút được 14 noãn để thụ tinh với tinh trùng của chồng. Kết quả nuôi cấy trong labo siêu sạch thu được 5 phôi ngày 5 chất lượng tốt. Toàn bộ phôi được trữ đông, chờ chị Hương giảm cân mới chuyển phôi vào tử cung để tăng tỷ lệ đậu thai và thai kỳ khỏe mạnh.

Chị Hương từng hai lần thử giảm cân nhưng thất bại vì nhanh đuối sức khi tập các môn cường độ mạnh. Nhịn ăn buổi tối khiến chị đói hơn, ăn nhiều vào ngày hôm sau. Để chị Hương giảm cân an toàn, bác sĩ Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xây dựng liệu trình kết hợp dùng thuốc, thay đổi chế độ dinh dưỡng và vận động phù hợp với bệnh nền. Chị Hương được hướng dẫn ăn uống khoa học, đủ chất như ăn nhiều protein nạc, rau xanh, giảm lượng tinh bột, tránh đồ ăn nhiều đường, dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn. Chị không cần bỏ hoàn toàn các món yêu thích nhưng ăn với lượng vừa phải.

Người bệnh giảm khối lượng công việc để tinh thần thoải mái, dành 30 phút sáng và tối mỗi ngày để đi bộ hoặc tập luyện nhẹ như leo cầu thang, nhảy dây, nâng tạ tay nhẹ. Uống thuốc vào các khung giờ cố định. Nhờ đó, cảm giác đói hay thèm ăn liên tục như trước không còn. Tháng đầu tiên, chị giảm được 5 kg, sau ba tháng giảm tổng cộng 15 kg.

Lúc này, bác sĩ Tú xây dựng phác đồ chuẩn bị niêm mạc tử cung đủ điều kiện, kiểm soát tốt đường huyết, rồi chuyển một phôi vào lòng tử cung. Chị Hương đậu thai, được các bác sĩ IVF Tâm Anh TP HCM chăm sóc thai kỳ đến tuần thứ 12, sau đó tiếp tục theo dõi tại Trung tâm Sản Phụ khoa.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thống kê khoảng 1,9 tỷ người thừa cân béo phì trên toàn cầu. Việt Nam là nước có số người béo phì tăng nhanh nhất Đông Nam Á, với tỷ lệ hàng năm là 38%. Bác sĩ Tú cho hay thừa cân béo phì gây bất lợi cho sức khỏe tổng thể và sức khỏe sinh sản. Thay đổi lối sống, giảm cân giúp phụ nữ béo phì phục hồi chu kỳ kinh nguyệt, cải thiện khả năng thụ thai, nâng cao thành công khi điều trị hỗ trợ sinh sản, giảm biến chứng thai kỳ.

Bác sĩ khuyến cáo vợ chồng sau kết hôn một năm chưa có thai, thể trạng thừa cân béo phì, mắc bệnh lý nền đái tháo đường, tăng huyết áp... nên đi khám và điều trị để sớm có con, thai kỳ an toàn. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, đa chuyên khoa Hỗ trợ sinh sản, Nội tiết - Đái tháo đường và Trung tâm Giảm cân đã phối hợp điều trị thành công cho nhiều người vô sinh hiếm muộn có thể trạng thừa cân béo phì.

Hoài Thương - Anh Thư

*Tên người bệnh đã được thay đổi