Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) vừa phê duyệt thuốc điều trị viêm khớp Tocilizumab vào điều trị Covid-19. Trước đó, vào tháng 6 năm nay, Cục quản lý dược phẩm và thực phẩm (FDA) Mỹ cũng đã phê duyệt khẩn cấp thuốc này cho điều trị Covid-19. BS.CKI Nguyễn Tấn Vũ (Khoa Nội Cơ Xương Khớp, Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh), cho biết, Tocilizumab vốn là thuốc chữa một số bệnh viêm khớp tự miễn ở trẻ em và người lớn.

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý viêm hệ thống mạn tính do bất thường hệ thống miễn dịch. Bệnh có thể tấn công mọi khớp có màng hoạt dịch, cũng như các cơ quan khác. Biểu hiện đặc trưng của bệnh là viêm đối xứng các khớp nhỏ như khớp ngón tay, bàn tay, cổ tay, bàn chân... Ngoài các loại thuốc uống thông thường, trong một số trường hợp bệnh khó kiểm soát người bệnh sẽ được bác sĩ chỉ định dùng thuốc sinh học Tocilizumab để điều trị viêm khớp dạng thấp. Thuốc giúp ngăn chặn các tín hiệu viêm sai lệch, giúp giảm phản ứng viêm trong viêm khớp dạng thấp.

Như vậy, theo phê duyệt của EMA và FDA thì loại thuốc sinh học này cũng được sử dụng trong điều trị bệnh nhân Covid-19 ở giai đoạn bệnh trở nặng, khi mà phản ứng viêm của cơ thể tăng cao, biểu hiện "cơn bão Cytokine". Trong đó, Cytokine đóng vai trò là một phân tử tín hiệu, giúp cơ thể truyền tin và kích hoạt các tế bào khác nhau tập trung tới vùng mô bị tổn thương tham gia vào quá trình viêm để bảo vệ cơ thể. Thông thường phản ứng viêm của cơ thể sẽ giúp tấn công các tế bào bị nhiễm virus, giúp dọn sạch "rác" và phục hồi vùng mô bị tổn thương. Tuy nhiên, khi các biểu hiện viêm này tăng đột biến trong "bão Cytokine", phản ứng viêm bị kích hoạt vượt mức kiểm soát của cơ thể, tấn công và phá hủy cả các các tế bào lành ở gần mô bệnh và toàn bộ cơ thể.

Nhiều nghiên cứu cho thấy, SARS-CoV-2 tấn công và gây bệnh cho cơ thể qua nhiều cơ chế phức tạp nhưng có 2 con đường quan trọng. Xâm nhập vào bên trong, tăng sinh và làm chết tế bào và gián tiếp kích hoạt phản ứng viêm quá mức tấn công cơ thể người bệnh, nhất là các đối tượng trẻ tuổi khỏe mạnh có thể xảy ra cơn bão Cytokine gây bệnh nặng.

"Ở con đường tấn công gián tiếp của virus trong Covid-19, sự bùng phát phản ứng viêm có một số điểm khá giống với một số bệnh viêm khớp tự miễn. Giữa cơn bão Cytokine ở bệnh nhân mắc Covid-19, nồng độ phân tử truyền tin interleukin-6 trong máu người bệnh cũng tăng cao như trong viêm khớp dạng thấp. Từ đó, Tocilizumab được đưa vào nghiên cứu, thực nghiệm sử dụng để ức chế các phản ứng viêm quá mức gây bệnh nặng trong Covid-19 và chứng minh được hiệu quả giảm tỷ lệ tử vong, giảm thời gian nằm viện cũng như giảm tỷ lệ bệnh trở nặng ", bác sĩ Tấn Vũ nói.

Theo bác sĩ Tấn Vũ, thuốc Tocilizumab chỉ hiệu quả trong điều trị Covid-19 có tình trạng quá phát Cytokine. Khi cơ thể chưa được kích hoạt phản ứng viêm quá mức thì thuốc không đem lại hiệu quả, thậm chí việc dùng thuốc kháng viêm quá sớm, sai chỉ định có thể gây bệnh nặng hơn.

"Ứng dụng của thuốc Tocilizumab, các loại thuốc kháng viêm hay các loại thuốc kháng virus khác hiện có trên thị trường cần phụ thuộc vào giai đoạn và tình trạng của người bệnh vì mỗi loại thuốc chỉ có một số tác dụng nhất định. Bệnh nhân khi tự theo dõi điều trị Covid-19 tại nhà cần cẩn trọng, không tự ý uống theo các toa thuốc trôi nổi trên mạng internet cũng như "kinh nghiệm" tự điều trị của người khác; nên tuân thủ đúng hướng dẫn sử dụng thuốc của bác sĩ. Bởi điều trị thuốc quá sớm hay quá muộn, không đúng thời điểm không những không đem lại hiệu quả mà còn có thể làm bệnh nặng hơn", bác sĩ Tấn Vũ khuyến cáo.

Bên cạnh đó, nếu người bệnh viêm khớp dạng thấp đang dùng Tocilizumab, nhưng không thể tìm mua được thuốc nên trao đổi với bác sĩ để được thay đổi hướng điều trị bằng các loại thuốc khác có tác dụng tương tự. Bên cạnh các loại thuốc điều trị, người bệnh cũng có thể bổ sung sản phẩm chứa các tinh chất có khả năng giảm sản sinh các Cytokine tiền viêm (interleukin-1, interleukin-6, TNF-α) như: Eggshell Membrane, Collagen type 2, Collagen Peptide, Turmeric Root, Chondroitin Sulfate... nhờ đó hỗ trợ ngăn viêm và bảo vệ màng hoạt dịch, sụn khớp chắc khỏe.

Anh Thái