TS.BS Lê Bá Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết thông tin trên nhân ngày Thế giới Phòng chống béo phì (4/3), giải thích thêm béo phì ảnh hưởng đến ngoại hình và là bệnh lý phức tạp dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm khác.

"Béo phì cũng là bệnh mạn tính giống đái tháo đường, tim mạch, trì hoãn điều trị có thể gặp biến chứng nguy hiểm", bác sĩ Ngọc nói. Tại Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, nhiều người béo phì đến khám khi đã xuất hiện biến chứng lên tim mạch, cơ xương khớp, nội tiết, gan...

Tác động đến tim mạch: Người béo phì có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch do sự gia tăng mỡ máu, huyết áp cao và tình trạng viêm mạn tính. Mỡ nội tạng dư thừa làm tăng cholesterol xấu (LDL), giảm cholesterol tốt (HDL), dẫn đến xơ vữa động mạch, tăng nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

Tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường: Mỡ thừa tích tụ có thể làm cho các tế bào khó hấp thụ, gây tăng đường huyết. Lâu dần, các tế bào của cơ thể đề kháng với insulin (hormone giúp kiểm soát đường huyết), tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường type 2.

Ảnh hưởng đến hệ hô hấp: Lượng mỡ thừa trong cơ thể chèn ép phổi và đường thở, giảm khả năng hô hấp, dẫn đến khó thở ngay cả khi vận động nhẹ. Béo phì cũng liên quan đến hội chứng ngưng thở khi ngủ do mỡ thừa chèn ép đường hô hấp, khiến giấc ngủ bị gián đoạn, thiếu oxy về đêm, tăng nguy cơ cao huyết áp và bệnh tim.

Gia tăng áp lực lên hệ cơ xương khớp: Trọng lượng cơ thể lớn làm tăng áp lực lên các khớp, nhất là khớp gối, hông và cột sống. Điều này làm tăng nguy cơ mắc thoái hóa khớp, đau lưng mạn tính, giảm khả năng vận động.

Tăng nguy cơ mắc ung thư: Béo phì làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư như vú, đại trực tràng, gan, thận, tuyến tiền liệt và nội mạc tử cung. Nguyên nhân chủ yếu là do tình trạng viêm mạn tính, rối loạn nội tiết, tích tụ độc tố trong mô mỡ, làm thay đổi quá trình phân chia tế bào, kích thích khối u phát triển.

Rối loạn nội tiết và sức khỏe sinh sản: Thay đổi nội tiết tố do thừa cân, béo phì có thể khiến nữ giới gặp tình trạng rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), giảm khả năng thụ thai. Nam giới béo phì bị giảm nồng độ testosterone gây rối loạn cương dương, giảm chất lượng tinh trùng.

Tác động đến hệ thần kinh và tâm lý: Người béo phì có nguy cơ cao bị trầm cảm, rối loạn lo âu và tự ti về ngoại hình. Sự phân biệt đối xử dễ dẫn đến căng thẳng, tạo vòng luẩn quẩn giữa cảm xúc tiêu cực, ăn uống không kiểm soát.

Liên đoàn Béo phì thế giới (WOF) dự đoán 51% dân số toàn cầu, tương đương 4 tỷ người, sẽ bị thừa cân trong vòng 12 năm tới. WOF kêu gọi "hành động để kiểm soát tình trạng này".

Tại Việt Nam, tỷ lệ người thừa cân, béo phì có xu hướng gia tăng. Bộ Y tế ghi nhận trong thập niên từ 2010 đến 2020, số người thừa cân béo phì ở người trưởng thành lẫn trẻ em tăng gấp hai lần, lên hơn 20%.

Để giảm nguy cơ béo phì và phòng biến chứng, bác sĩ Ngọc khuyến cáo theo dõi cân nặng, áp dụng các biện pháp giảm cân khoa học. Người béo phì gặp các biến chứng sức khỏe cần được bác sĩ đa chuyên khoa phối hợp điều trị để đạt hiệu quả cao.

Minh Đức