Trả lời:

Người bệnh tiểu đường kiểm soát đường huyết không tốt lâu ngày có thể hình thành các mảng xơ vữa trong lòng động mạch, cản trở lưu thông máu đến các cơ quan. Tình trạng này có thể xảy ra ở tất cả mạch máu trên cơ thể. Mảng xơ vữa trong lòng động mạch ở vùng chân được gọi là bệnh động mạch ngoại biên chi dưới.

Dấu hiệu tổn thương mạch máu bàn chân ở người tiểu đường, bao gồm đau vùng đùi, cẳng chân và bàn chân, cơn đau thường nặng hơn khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi; khoảng cách bước đi ngắn, lông ngón chân cái bị rụng, chân tê và giảm cảm giác, chuột rút, nhức mỏi vùng chân tổn thương. Vùng chân bị tổn thương lạnh và nhợt nhạt hơn chân lành, vết thương nhỏ nhưng chậm lành, có thể hoại tử đen, khô cũng là dấu hiệu cảnh báo.

Người tiểu đường thường bị rối loạn mỡ máu đi kèm nên các mảng xơ vữa trong mạch máu sẽ nhiều hơn. Tổn thương mạch máu có xu hướng nặng hơn ở người tiểu đường có thói quen hút thuốc.

Ở người bệnh có biến chứng bàn chân tiểu đường, khi mạch máu bị tổn thương làm giảm tưới máu đến vết thương. Do đó, vết thương dù rất nhỏ cũng chậm lành, dễ nhiễm trùng nặng và hoại tử do thiếu máu nuôi, khả năng cao phải cắt cụt chân.

Để chẩn đoán tổn thương mạch máu bàn chân tiểu đường, bác sĩ có thể kiểm tra, đánh giá các mạch máu chi dưới của anh, qua nhiều bước như quan sát màu sắc da bàn chân, lông, móng, kiểm tra nhiệt độ da chân; bắt mạch mu chân, mạch chày sau, mạch khoeo, làm nghiệm pháp nâng chân....

Anh có thể được chỉ định làm thêm các xét nghiệm cận lâm sàng khác khi cần, như siêu âm mạch máu chân, đo chỉ số ABI (tỷ số của huyết áp động mạch cổ chân và cánh tay), chụp CT mạch máu có cản quang, chụp mạch máu số hóa xóa nền (DSA) mạch máu.

Để phòng ngừa tình trạng này, anh cần tái khám định kỳ, sử dụng thuốc đều đặn theo toa bác sĩ để kiểm soát tốt đường huyết; không tự ý ngưng hoặc thay đổi điều trị khi chưa hỏi ý kiến của bác sĩ.

Anh nên có chế độ ăn hợp lý để tránh đường tăng cao quá mức và đảm bảo đủ dinh dưỡng cho quá trình lành vết thương. Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn. Không hút thuốc lá hay uống rượu bia vì có thể làm tăng nguy cơ biến chứng bệnh tiểu đường.

Thạc sĩ, bác sĩ Trần Đình Mạnh Long
Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM