Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ, bệnh tiểu đường cần được chẩn đoán sớm. Nếu người bệnh được điều trị kịp thời, sức khỏe sẽ cải thiện, tuổi thọ kéo dài. Tuy nhiên, nhiều người bệnh tiểu đường (chủ yếu tiểu đường type 2) không được chẩn đoán sớm.
Hiệp hội tiểu đường Mỹ (ADA) nhận định bệnh tiểu đường type 2 phát hiện muộn do giai đoạn đầu bệnh phát triển chậm, lượng đường huyết trong máu không quá cao, bệnh nhân không có triệu chứng điển hình. Trước khi mắc bị tiểu đường, người bệnh thường bị rối loạn dung nạp glucose (đường), không có dấu hiệu cảnh báo hoặc nhầm với triệu chứng của bệnh lý khác.
Còn tiểu đường type 1 là một bệnh tự miễn gây thiếu insulin (hormone đưa glucose vào tế bào). Nếu không điều trị sớm, người bệnh có thể đối mặt với biến chứng nhiễm toan ceton do tiểu đường (quá nhiều axit trong máu).
Người có tiền sử gia đình mắc tiểu đường, phụ nữ mang thai dễ mắc bệnh. Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ thường không có triệu chứng. Do đó, ADA khuyến cáo nữ giới mang thai cần khám tầm soát bệnh tiểu đường, sàng lọc trước sinh nếu có yếu tố nguy cơ mắc bệnh. Dưới đây là những triệu chứng cảnh báo mắc bệnh tiểu đường sớm.
Tiểu nhiều: Tình trạng này xảy ra là do lượng đường trong máu cao hơn bình thường, thận phải hút nước từ các mô pha loãng glucose rồi bài tiết qua nước tiểu. Sau đó, các tế bào sẽ đẩy chất lỏng vào máu, đào thải đường. Trong quá trình lọc, thận không hấp thu chất lỏng dẫn đến tiểu nhiều. Trẻ nhỏ mắc bệnh tiểu đường type 1 thường đái dầm vào ban đêm, tiểu không tự chủ. Trường hợp mắc bệnh nặng có thể bị mất nước.
Khát nước: Khi lượng đường trong máu cao, cơ thể sẽ loại bỏ đường dư thừa qua nước tiểu. Vì thế, người bệnh bị mất nước, điện giải, khát nước quá mức. Nếu làm dịu cơn khát bằng nước trái cây, đồ uống có đường, lượng đường trong máu sẽ tăng cao.
Đói: Bệnh nhân thấy đói do cơ thể không có khả năng dùng đường nhằm tạo năng lượng. Ở người bình thường, insulin đưa đường từ máu đến các tế bào nhằm nạp năng lượng cho cơ thể. Trường hợp lượng đường trong máu tăng, đường không được chuyển hóa thành năng lượng, tạo cảm giác đói.
Mệt mỏi: Lượng đường trong máu cao có thể khiến bệnh nhân mệt mỏi. Đây là kết quả của tình trạng thiếu hoặc kháng insulin, thực phẩm hấp thụ không được sử dụng làm năng lượng nuôi dưỡng cơ thể. Người mắc tiểu đường type 1 và 2 đều có triệu chứng mệt mỏi.
Người mắc tiểu đường dễ mệt mỏi, giảm cân đột ngột. Ảnh: Freepik
Sụt cân: Giảm cân nhanh, không rõ nguyên nhân là triệu chứng phổ biến ở bệnh nhân tiểu đường type 1.
Giảm thị lực: Trước khi được chẩn đoán mắc tiểu đường, người bệnh có thể mắc bệnh võng mạc (mạch máu nhỏ trong mắt tổn thương vì lượng đường dư thừa). Nếu không điều trị, thị lực của bệnh nhân bị ảnh hưởng - mờ mắt, thậm chí mù lòa.
Tê, ngứa chân, bàn tay: Đường huyết tăng ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở tay, chân, dẫn đến bệnh thần kinh ngoại biên. Theo ADA, một nửa số người tiểu đường mắc bệnh thần kinh ngoại biên.
Ngoài các triệu chứng trên, bệnh nhân còn bị khô miệng, khô da, ngứa, vết thương trên da khó lành, nhiễm trùng khoang miệng, mắc bệnh gai đen (nhiều mảng da đổi màu thành nâu, đen). Nam giới mắc bệnh trong thời gian dài dễ rối loạn cương dương.
Các chuyên gia nhận định người có lượng đường trong máu cao, nhưng không điều trị sẽ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như bệnh thận, bệnh thần kinh, bệnh võng mạc, tăng lipid máu, huyết áp cao, bệnh tim, hội chứng chuyển hóa, bệnh nha chu... Những biến chứng trên ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người bệnh. Với phụ nữ mang thai không điều trị sớm tiểu đường, con sinh ra có thể bị dị tật bẩm sinh, sinh con quá lớn, sa dạ con, tiền sản giật, thai chết lưu.
Nhằm phát hiện sớm bệnh, ADA khuyến cáo người sau 35 tuổi cần tầm soát bệnh tiểu đường type 2 định kỳ (3 năm một lần). Mỗi người cần lưu ý những dấu hiệu bất thường của cơ thể như tăng cân hoặc giảm cân đột ngột, ít vận động, mệt mỏi, gia đình có người mắc bệnh tiểu đường... Các xét nghiệm chẩn đoán người mắc tiểu đường gồm: xét nghiệm huyết cầu tố A1C, xét nghiệm glucose lúc đói, xét nghiệm glucose qua miệng, kiểm tra đường huyết ngẫu nhiên...
Minh Thúy (Theo Very Well Health)