Thận là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, đảm nhiệm nhiều chức năng như nội tiết, bài tiết, tái hấp thụ. Thận chịu trách nhiệm lọc, đào thải chất độc ra khỏi cơ thể qua nước tiểu và tái hấp thu protein vào máu. Khi thận bị bệnh, quá trình tái hấp thu xảy ra bất thường sẽ làm rò rỉ protein vào nước tiểu, gây ra tình trạng đạm niệu.
BS.CKII Nguyễn Hữu Nhật, Trung tâm Tiết niệu Thận học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, ở giai đoạn đầu, đạm niệu thường không có triệu chứng rõ rệt mà sẽ phát triển một cách âm thầm. Vì không được phát hiện và điều trị kịp thời nên bệnh sẽ tiếp tục tiến triển, lượng protein rò rỉ ngày càng nhiều, xuất hiện các triệu chứng bất thường ở nước tiểu.
Cụ thể, vì lượng lớn protein không được hấp thụ vào máu mà rò rỉ vào nước tiểu nên nước tiểu của người bệnh sẽ có màu vàng đậm, sủi bọt và thậm chí là có váng mỡ. Hiện tượng này là dấu hiệu quan trọng, cảnh báo rằng thận có thể đã bị tổn thương. Ngoài ra, sự mất protein trong máu còn làm máu không thể giữ được dịch, gây thoát dịch ra ngoài, dẫn đến phù nề bàn tay, bàn chân, ở bụng và mặt. Người bệnh cũng có thể cảm thấy chán ăn, buồn nôn, khó ngủ, chuột rút về đêm...
Nếu tình trạng đạm niệu tăng cao không được kiểm soát, đạm niệu càng nhiều thì tốc độ phát triển đến bệnh thận giai đoạn cuối càng nhanh, làm nặng thêm các bệnh lý vốn có, tăng nguy cơ tử vong.
Nước tiểu có màu vàng đậm bất thường cảnh báo tình trạng đạm niệu. Ảnh: Freepik
Bác sĩ Hữu Nhật cho biết, đạm niệu là một tình trạng phổ biến, có thể xuất hiện ở tất cả mọi người, nhưng thường gặp nhất là ở những người mắc các bệnh lý tăng huyết áp, đái tháo đường. Ngoài ra, người mắc những bệnh liên quan đến hệ thận niệu như hội chứng thận hư, viêm cầu thận...; bệnh viêm khớp dạng thấp, lupus... và nhiều bệnh lý khác cũng có thể bị tăng đạm niệu.
Để chẩn đoán tình trạng đạm niệu, ngoài các dấu hiệu lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm đạm niệu 24 giờ. Thông qua kết quả xét nghiệm này, bác sĩ có thể chẩn đoán mức độ và vị trí tổn thương ở thận, từ đó chỉ định phác đồ điều trị thích hợp.
Phác đồ điều trị đạm niệu sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ, nếu nguyên nhân gây bệnh là do đái tháo đường thì tuân theo chỉ định của bác sĩ trong việc dùng thuốc và sinh hoạt thường ngày để kiểm soát đường huyết sẽ đồng thời kiểm soát tốt tình trạng đạm niệu. Tình trạng đạm niệu sẽ không cần điều trị mà chỉ phải theo dõi thường xuyên và thăm khám định kỳ nếu đạm niệu ít.
Đạm niệu có thể tăng cao đột ngột trong thời gian ngắn ở những người lao động nặng, chơi thể thao quá sức, người đang bị sốt hoặc người đang điều trị các bệnh lý khác. Ở những trường hợp này, chỉ số đạm niệu sẽ trở lại bình thường khi các vấn đề sức khỏe kể trên được khắc phục.
Bác sĩ Hữu Nhật kiểm tra tình trạng của người bệnh chạy thận nhân tạo. Ảnh: BVĐK Tâm Anh
Theo bác sĩ Hữu Nhật, tổn thương ở thận không có khả năng hồi phục, các phương pháp điều trị chỉ nhằm làm chậm quá trình phát triển bệnh và ngăn ngừa biến chứng. Do đó, người bệnh nên có ý thức phòng bệnh bằng việc thực hiện một lối sống khoa học, bao gồm: kiểm soát tốt các bệnh lý nền nếu có, chế độ ăn uống hàng ngày cần đảm bảo đủ chất, tập thể dục thường xuyên và tối thiểu 30 phút mỗi ngày, duy trì cân nặng lành mạnh, nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế rượu bia, không hút thuốc lá... Đặc biệt, nên chủ động thăm khám sức khỏe và xét nghiệm đạm niệu định kỳ để kịp thời phát hiện các bất thường, điều trị sớm.
Phi Hồng