Các nghiên cứu cho thấy tình trạng mất trí nhớ có liên quan đến mức độ thấp của cholesterol tốt (HDL), mức độ cao của chất béo trung tính và cholesterol xấu (LDL).

Theo nghiên cứu năm 2004 của Đại học Utrecht, Hà Lan, trên hơn 1.600 người (45-70 tuổi), chế độ ăn nhiều cholesterol và chất béo bão hòa (thức ăn chiên rán, nhiều dầu mỡ) làm tăng nguy cơ suy giảm nhận thức ở tuổi trung niên. Tiêu thụ nhiều cá béo và omega-3 từ cá, dầu cá giúp giảm khả năng và lượng cholesterol cao, đồng thời làm chậm suy giảm nhận thức ở người trung niên.

Nghiên cứu công bố năm 2008 của Đại học College London, Anh, trên 3.700 người có độ tuổi trung bình 55, cho thấy mức độ cholesterol tốt cao ở tuổi trung niên có thể giảm nguy cơ mất trí nhớ. Cholesterol HDL thấp có liên quan đến suy giảm trí nhớ ở tuổi 61.

Ở tuổi 55, người có cholesterol HDL thấp có nguy cơ mất trí nhớ cao hơn 27% so với người có HDL cao. Người 60 tuổi có mức HDL thấp có khả năng mất trí nhớ cao hơn 53% so với người có mức HDL cao.

Phân tích tổng hợp năm 2019 của Đại học British Columbia, Canada, dựa vào một số nghiên cứu, trên hơn 2.000 người, cho thấy cholesterol có thể ảnh hưởng đến trí nhớ và chức năng nhận thức.

Các nhà nghiên cứu cho rằng cholesterol tốt có đặc tính chống viêm và chống oxy hóa, có thể cải thiện chức năng não. HDL cũng có khả năng ngăn ngừa hình thành beta-amyloid trong mô não của bệnh nhân Alzheimer.

Beta-amyloid là những protein hòa tan được tạo ra trong quá trình chuyển hóa của tế bào não và được tiết vào trong dịch não tủy. Sự lắng đọng beta amyloid và các đám rối thần kinh ở vỏ não và chất xám dưới vỏ não là đặc trưng của bệnh Alzheimer.

Cholesterol còn ảnh hưởng đến hoạt động của não thông qua mối liên hệ giữa cholesterol xấu và đột quỵ. Mức LDL cao là nguyên nhân hình thành mảng xơ vữa động mạch trong mạch máu não, làm tăng khả năng đột quỵ. Đột quỵ có thể dẫn đến mất trí nhớ.

Nghiên cứu công bố năm 2021 của Đại học Delaware, Mỹ, trên 26 người, ghi nhận người có mức chất béo trung tính, LDL cao và mức HDL thấp có biểu hiện giảm tính toàn vẹn của hồi hải mã - một khu vực của não liên quan đến trí nhớ. Ở người mắc chứng mất trí nhớ, vùng hải mã thường có dấu hiệu tích tụ amyloid và co lại.

Lipoprotein mật độ thấp (cholesterol LDL) có thể xuyên qua hàng rào máu não làm tình trạng viêm gia tăng, góp phần làm mất tính toàn vẹn của vùng hải mã một cách trực tiếp hoặc thông qua cơ chế liên quan đến giảm tưới máu não, đây là đặc điểm của Alzheimer. Thành phần chính của HDL có tác dụng bảo vệ chống lại suy giảm nhận thức và Alzheimer. Do nó ức chế biểu hiện của các cytokine gây viêm.

Các nhà nghiên kết luận chất béo trung tính trong máu và cholesterol LDL tăng cao, cholesterol HDL giảm là các yếu tố nguy cơ của bệnh tim thiếu máu cục bộ và có liên quan đến suy giảm nhận thức, nguy cơ mắc bệnh Alzheimer

Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, tập thể dục thường xuyên và tránh hút thuốc làm giảm mức cholesterol toàn phần. Chế độ ăn có lợi cho tim, tránh chất béo bão hòa và cholesterol, bổ sung nhiều chất xơ, ăn rau củ quả thường xuyên (ít nhất 5-7 khẩu phần mỗi ngày), 1-2 phần cá một tuần cũng là cách tốt giúp điều hòa cholesterol trong máu, giảm nguy cơ mất trí nhớ.

Mai Cat (Theo Very Well Health)