Hệ hô hấp sản xuất chất nhầy (đờm) một cách tự nhiên nhằm bảo vệ các cơ quan liên quan chống lại tình trạng nhiễm trùng và giữ ẩm cho đường thở. Đờm bình thường có dạng nhầy trong và loãng. Chất đờm đổi màu nâu có thể là dấu hiệu của bệnh tiềm ẩn. Nhận biết các triệu chứng liên quan, nguyên nhân và một số gợi ý điều trị có thể giúp bạn an tâm điều trị bệnh lý kịp thời.
Về triệu chứng, người đang hoặc từng hút thuốc thường gặp phải tình trạng ho đờm nâu, theo Hiệp hội Phổi Mỹ. Người bệnh còn bị sốt, ớn lạnh, khó thở, hắt hơi, thở khò khè, đau ngực. So với các triệu chứng bệnh lý hô hấp khác, người bệnh ho có đờm nâu bị đau khi hít thở. Một số triệu chứng khác có thể đi kèm, như: viêm họng, đổ mồ hôi, mệt mỏi hoặc giảm cân không rõ nguyên nhân.
Về nguyên nhân, người trưởng thành khỏe mạnh, không có tiền sử hút thuốc hoặc từng được chẩn đoán bệnh lý tiềm ẩn không nên quá lo lắng nếu bị ho ra đờm nâu. Tuy nhiên, bạn cũng nên tiến hành thăm khám với bác sĩ khi phát hiện bất thường này. Có nhiều nguyên nhân gây ra ho dịch nhầy nâu:
Do hút thuốc: Hắc ín từ phổi do hút thuốc lâu năm có thể gây ho đờm nâu.
Môi trường ô nhiễm: Bạn vô tình tiếp xúc với không khí ô nhiễm, hít phải chất độc hại trong môi trường làm việc (như bụi than từ khai thác mỏ).
Bệnh phổi mạn tính: Các bệnh về phổi mạn tính, như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, viêm phế quản mạn tính, giãn phế quản (thường liên quan đến việc hút thuốc trong thời gian dài).
Ung thư phổi: Hiệp hội Ung thư Mỹ cho biết, hút thuốc là yếu tố nguy cơ chính gây ung thư phổi (dù ung thư phổi vẫn có thể xảy ra ở người không hút thuốc). Người có thói quen hút thuốc được khuyến nghị nên bỏ thuốc trước 40 tuổi, tuy vẫn có nguy cơ bị ung thư phổi nhưng ít rủi ro hơn.
Viêm phổi do vi khuẩn: Nhiễm trùng do vi khuẩn làm tổn thương các mô lót trong phổi gây chảy máu, khiến máu cũ còn sót lại trong phổi. Điều này có thể làm bẩn chất nhầy ở đường hô hấp trên, tạo thành màu nâu.
Áp xe phổi: Báo cáo nghiên cứu liên quan đăng trên Tạp chí y học dịch thuật (Trung Quốc) cho thấy, ho có đờm là dấu hiệu ban đầu của chứng áp xe phổi. Đây là một ổ nhiễm trùng trong phổi, thường do hít phải vật chất vào phổi, cần được hỗ trợ y tế kịp thời.
Khi người bệnh bị ho có đờm nâu và bệnh lý tiến triển gây bất lợi cho thể trạng, một số biến chứng sau có thể gây nguy hiểm đến sức khỏe người bệnh: Ung thư phổi, viêm phổi do vi khuẩn, bệnh phổi đen, nhiễm nấm phổi (như aspergillosis).
Nếu các triệu chứng của bạn không cải thiện hoặc trở nên tệ hơn sau khi điều trị hoặc có các dấu hiệu đáng ngại, như: xuất hiện khí hư đặc hoặc có mùi, sốt, khó thở, mệt mỏi cực độ hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân; người bệnh hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế.
Mai Chi (Theo Very Well Health)