Cảm lạnh, cúm và các bệnh về đường hô hấp khác rất phổ biến trong những tháng mùa lạnh. Mọi người ở trong nhà thường xuyên hơn, tạo điều kiện cho virus lây lan dễ dàng hơn từ người này sang người khác. Không khí khô lạnh cũng có thể làm suy yếu sức đề kháng.

Nếu bạn hay bị ho và hắt hơi vào mùa đông thì dưới đây là những gợi ý giúp bạn dễ nhận diện triệu chứng và điều trị phù hợp.

Cảm lạnh thông thường

Hơn 200 loại virus có thể gây cảm lạnh, phổ biến nhất là virus mũi. Khi bạn ho, hắt hơi hoặc chạm vào bề mặt chẳng hạn như tay nắm cửa có thể làm lây lan virus.

Hầu hết mọi người đều lây nhiễm trong khoảng một tuần trước khi bắt đầu có triệu chứng như sổ mũi, ngứa cổ họng, sốt nhẹ, mệt mỏi, ớn lạnh và đau nhức. Tần suất hắt hơi và ho cũng nhiều hơn. Hãy rửa tay thường xuyên và tránh tiếp xúc gần với người khác cho đến khi bạn ho và hắt hơi xong.

Cảm lạnh có thể kéo dài vài ngày đến vài tuần. Thuốc thông mũi, thuốc ho và thuốc kháng histamine có thể giúp giảm các triệu chứng. Nghỉ ngơi và uống nước có thể tăng tốc độ phục hồi của người bệnh. Cảm lạnh thông thường là nguyên nhân gây ra hầu hết các ngày nghỉ làm hoặc nghỉ học và nhiều lần đến các cơ sở y tế trong tất cả các bệnh. Người bệnh nên đi khám bác sĩ nếu các triệu chứng kéo dài hơn vài ngày, trở nên tồi tệ hơn hoặc có các triệu chứng mới xuất hiện.

Cúm

Bạn có thể bị lây virus cúm do những giọt bắn trong không khí khi hắt hơi, ho hoặc do chạm vào các bề mặt bị ô nhiễm. Virus cúm khiến cho đường hô hấp (miệng, mũi, họng và phổi) của người bệnh bị nhiễm trùng. Người bệnh có thể cảm thấy kiệt sức, sốt, đau nhức cơ thể, hắt hơi, ho, cổ họng đau rát và đau đầu. Nôn hoặc tiêu chảy cũng có thể xảy ra.

Sốt và đau nhức có thể kéo dài sau 3-5 ngày. Ho và mệt mỏi nói chung có thể kéo dài hai tuần hoặc hơn. Các triệu chứng có thể thuyên giảm khi nghỉ ngơi, uống nước và dùng thuốc. Nếu các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn, người bệnh có thể có các triệu chứng mới hoặc có nguy cơ biến chứng cúm thì nên thăm khám bác sĩ.

Trong những trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus để giảm thời gian, mức độ nghiêm trọng và nguy cơ biến chứng của bện. Thuốc kháng virus thường phải dùng trong vòng 48 giờ kể từ khi khởi phát triệu chứng. Virus cúm liên tục phát triển, có sự thay đổi, đó là lý do tại sao mọi người nên tiêm vaccine cúm hàng năm.

Viêm phế quản cấp

Viêm phế quản cấp xảy ra khi các phế quản (các ống lớn đưa không khí đến phổi) bị viêm. Virus cảm lạnh hoặc cúm có thể là tác nhân gây viêm phế quản nên tiêm phòng cúm có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh. Hút thuốc hoặc bị dị ứng, viêm xoang, amidan... làm tăng nguy cơ viêm phế quản.
Người bệnh có thể bắt đầu ho khan và sau đó là ho có đờm. Bạn cũng có thể bị đau nhức, ớn lạnh, nhức đầu, sổ mũi, đau họng, khó thở, chảy nước mắt và thở khò khè. Hầu hết các triệu chứng có thể kéo dài trong hai tuần, mặc dù ho có thể kéo dài trong vài tháng.

Máy tạo độ ẩm, thuốc ho và thuốc giảm đau có khả năng làm dịu các triệu chứng. Viêm phế quản cấp có thể tự hết trừ khi tiến triển thành viêm phổi, có thể cần điều trị bằng thuốc kháng sinh. Khi các triệu chứng không cải thiện hoặc trở nên tồi tệ hơn, bạn nên đi khám bác sĩ.

Viêm phổi

Virus gây ra nhiều trường hợp viêm phổi hơn vi khuẩn và nấm. Người bị suy yếu do phẫu thuật, bệnh tật, tuổi tác hoặc hút thuốc thuộc nhóm nguy cơ cao hơn người bình thường.

Phổi nhiễm trùng khiến các túi khí chứa đầy mủ và các chất lỏng khác. Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng từ nhẹ đến đe dọa tính mạng có thể bao gồm lú lẫn, sốt, ho có đờm, đổ mồ hôi nhiều, ớn lạnh, chán ăn, thở và mạch nhanh. Tình trạng khó thở trở nên tồi tệ hơn khi người bệnh hoạt động và cơn đau nhói ở ngực nặng hơn khi ho hoặc thở sâu.

Nếu bạn bị viêm phổi do virus thì nên nghỉ ngơi, ăn đủ chất và uống nhiều nước. Viêm phổi do vi khuẩn có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Trong cả hai trường hợp, thuốc có thể làm dịu cơn sốt và ho. Hầu hết người bệnh đáp ứng tốt với điều trị và hồi phục sau một đến ba tuần, nhưng nhiều trường hợp viêm phổi có thể rất nghiêm trọng và thậm chí gây tử vong.

Nếu người bệnh bị viêm phổi do vi khuẩn, nguy cơ lây nhiễm cho người khác giảm mạnh sau hai ngày dùng thuốc kháng sinh. Viêm phổi do virus ít lây lan hơn nhưng bạn nên hạn chế tiếp xúc với những người khác nếu bị sốt.

Nếu cơn ho trở nên nặng hơn hoặc không cải thiện, ho ra mủ, sốt cao dai dẳng, ớn lạnh hoặc khi thở ngực đau, người bệnh nên đi khám bác sĩ. Những người có bệnh nền về tim hoặc phổi nên thăm khám sớm.

Kim Uyên
(Theo Hopkins Medicine)