Ngày 2/11, thai phụ Trịnh Thu Hương (32 tuổi, ở Đắk Nông) nhập viện Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM khi mang thai 38 tuần 2 ngày. Ngôi thai nằm ngang, nhau tiền đạo ra huyết, thai nhi có dị tật bẩm sinh thoát vị rốn (là dị tật trong đó có ruột, có thể kèm cả gan nằm ngoài khoang bụng thai nhi và nằm trong dây rốn). Qua hội chẩn, các bác sĩ quyết định mổ cấp cứu cho thai phụ.

Êkíp bác sĩ đã hỗ trợ thai phụ vượt cạn thành công mà không cần phải truyền máu, mẹ an toàn trong và sau mổ. Bé gái nặng hơn 2,9 kg chào đời khỏe mạnh, không bị sang chấn, khối thoát vị rốn có kích thước 8x9x10 cm.

Ca mổ khó vì thai phụ có nhau tiền đạo, khối thoát vị lớn ở bụng thai nhi

Trước đó, ngay từ tuần thai thứ 12, thai phụ đã được bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Bá Mỹ Nhi - Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM thăm khám. Kết quả siêu âm 3 tháng đầu đã phát hiện có chồi nhỏ xíu ở phần bụng thai nhi tại vị trí rốn - tiền thân của thoát vị rốn. Trong quá trình theo dõi thai kỳ, khối thoát vị vùng bụng thai nhi ngày càng lớn. Sau 32 tuần, bác sĩ phát hiện nhau thai nằm che một nửa lỗ trong cổ tử cung. Thai phụ đã được theo dõi sát thai kỳ và dự kiến mổ lấy thai chủ động.

Ở tuần thai thứ 17, các bác sĩ đã hội chẩn tiền sản quyết định chọc ối cho thai phụ để loại trừ các bất thường về cấu trúc nhiễm sắc thể, mặc dù kết quả xét nghiệm sàng lọc không xâm lấn (NIPT) trước đó cho thấy, thai nhi có nguy cơ rất thấp bất thường lệch bội nhiễm sắc thể (bất thường số lượng thừa hay thiếu nhiễm sắc thể).

Ba tuần trước thời điểm dự kiến mổ lấy thai, Trung tâm Sản phụ khoa và Trung Sơ sinh Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM đã hội chẩn liên khoa để có kế hoạch đón sơ sinh và chuẩn bị những tình huống xấu nhất có thể xảy ra cho bé. Bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hội chẩn với các đồng nghiệp chuyên khoa Ngoại Nhi của một bệnh viện để có sự phối hợp và lên kế hoạch hỗ trợ tiếp nhận bé sơ sinh bị thoát vị rốn chuyển viện đến.

Bác sĩ Mỹ Nhi cho biết, ca mổ khá khó khăn do thai phụ có nhau tiền đạo, xuất huyết âm đạo, thai nằm ngang bất thường và còn mang một khối thoát vị lớn ở bụng, nguy cơ mẹ bị mất máu nhiều trong mổ, thai bị sang chấn khi đưa thai ra khỏi tử cung... Việc theo dõi thai kỳ, siêu âm tiền sản, lựa chọn cách sinh, thời điểm sinh, nếu tình huống ra máu nhiều phải xử trí cấp cứu... cũng là thách thức cho các bác sĩ sản khoa và sơ sinh, nhất là trong giai đoạn dịch bệnh Covid-19 chưa kết thúc.

Ngay sau khi bé chào đời, các bác sĩ đã hồi sức và giữ ổn định mạch, huyết áp, thân nhiệt. Bé được bao trùm phần thân mình bằng một túi nylon vô trùng giúp giữ ấm và che chắn cho khối thoát vị tránh các va chạm bên ngoài... Tình trạng sức khỏe bé được các bác sĩ sơ sinh đánh giá và duy trì ổn định tốt nên chỉ vài giờ sau, bé đã được lên đường chuyển viện.

Ngày 3/11, bé được các bác sĩ tại một bệnh viện nhi đánh giá toàn trạng và khảo sát không thấy có bất thường nào khác đi kèm. Sáng ngày 4/11, các bác sĩ phẫu thuật thành công, đưa toàn bộ khối thoát vị vào lại trong ổ bụng của bé. Hiện sức khỏe của bệnh nhi ổn định và tiếp tục được theo dõi.

Phát hiện sớm thai nhi bị dị tật bẩm sinh

Theo bác sĩ Nguyễn Bá Mỹ Nhi, tỷ lệ trẻ mắc dị tật bẩm sinh ở nước ta còn khá cao. Nguyên nhân của các dị tật bẩm sinh có thể là do bất thường di truyền, đột biến nhiễm sắc thể, thai phụ tiếp xúc với hóa chất hoặc tia xạ trong lúc mang thai, sử dụng thuốc không đúng... Thai nhi được bao quanh bởi nước ối và che phủ bởi tử cung và thành bụng của người mẹ, rất khó tiếp cận. Các tiến bộ của siêu âm tiền sản hiện nay đã góp phần rất quan trọng trong chăm sóc mẹ và bé trước sinh, giúp phát hiện dị tật thai ngay từ trong bụng mẹ, nhờ đó các bác sĩ có thể thực hiện chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời.

Hiện nay siêu âm quý một, thời điểm 12-13 tuần đã có thể phát hiện được một số các dị tật của hộp sọ, cột sống, tứ chi, thành bụng trong đó có thoát vị rốn... Siêu âm Doppler thai đánh giá tình trạng sức khỏe thai nhi, giúp can thiệp đúng thời điểm trường hợp thai giới hạn tăng trưởng trong tử cung, làm giảm đáng kể tỷ lệ tử vong chu sinh. Kỹ thuật siêu âm 3D, 4D góp phần to lớn trong khảo sát hình thái học thai nhi phát hiện sớm và gần như chính xác các dị tật hình thể thai từ 3 tháng giữa.

Nếu thai nhi được phát hiện có dị tật thì bác sĩ sẽ thảo luận với thai phụ và gia đình để quyết định tiếp tục theo dõi hoặc nên ngừng thai kỳ lại. Các dị tật thai nhi liên quan tim mạch, hở thành bụng, nứt cột sống... các bác sĩ sản khoa sẽ hội chẩn với các chuyên khoa liên quan để lên kế hoạch có thể điều trị tiếp tục cho bé sau sinh.

Với thế mạnh là bệnh viện đa khoa với nhiều chuyên khoa như Sản Phụ khoa, Chẩn đoán hình ảnh với siêu âm tiền sản, Sơ sinh, Tim mạch và siêu âm tim thai, Hồi sức tích cực, Phẫu thuật và gây mê hồi sức, Cấp cứu, Trung tâm xét nghiệm... Bệnh viện đa khoa Tâm Anh đã phối hợp hội chẩn và xử trí thành công nhiều trường hợp sơ sinh mắc dị tật bẩm sinh như bệnh tim bẩm sinh não úng thủy, thoát vị rốn....

Tên nhân vật đã được thay đổi

Ngọc An (Ảnh: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh)

• 100 ngày cứu mẹ con sản phụ vỡ tử cung