BS.CKI Võ Trần Nguyên Duy, khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết tỷ lệ mắc bướu cổ ác tính không cao. Đa số các trường hợp là bướu cổ lành tính, khoảng 5-15% ca ác tính. Bướu cổ ác tính xảy ra khi các tế bào trong tuyến giáp phát triển đột biến khiến chúng nhân lên nhanh chóng, giết chết các tế bào khỏe mạnh và tích tụ thành khối u.

Các giai đoạn của bướu cổ ác tính

Ở giai đoạn đầu: Bướu cổ ác tính không gây ra triệu chứng mà chỉ được phát hiện qua siêu âm kiểm tra hoặc tình cờ khi chụp CT, MRI, PET vùng cổ vì bệnh khác. Triệu chứng ung thư tuyến giáp sẽ xuất hiện khi bướu ác tính tiến triển như khối u ở cổ, khàn giọng, hạch ở cổ di động...

Ung thư tuyến giáp giai đoạn trễ: Tình trạng khối u đã phát triển lan đến mô mềm ở cổ, hạch bạch huyết và di căn đến não, phổi, tim, gan, xương. Theo Hiệp hội tuyến giáp Mỹ, khoảng 30% ca bệnh bị ung thư di căn, chủ yếu đến các hạch bạch huyết ở cổ; chỉ 1-4% ung thư di căn bên ngoài cổ đến các cơ quan khác như phổi và xương. Hầu hết bệnh nhân ung thư tuyến giáp có tiên lượng tốt, những trường hợp tử vong ít xảy ra và chủ yếu ở bệnh nhân đã di căn ung thư bên ngoài cổ đến các cơ quan khác.

Phân loại ung thư

Qua việc thăm khám, siêu âm, xét nghiệm máu, chọc hút tế bào... bác sĩ Nội tiết - Đái tháo đường phối hợp với bác sĩ khoa Ung bướu sẽ xác định loại ung thư.

Ung thư tuyến giáp biệt hóa: Bao gồm các loại ung thư tuyến giáp bắt đầu trong các tế bào sản xuất và lưu trữ các hormone tuyến giáp. Quan sát dưới kính hiển vi, các tế bào ung thư tuyến giáp này xuất hiện tương tự như các tế bào khỏe mạnh.

Ung thư tuyến giáp thể nhú: Loại ung thư tuyến giáp phổ biến nhất, xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường gặp nhất ở người từ 30-50 tuổi. Hầu hết ung thư tuyến giáp thể nhú đều nhỏ và đáp ứng tốt với điều trị, ngay cả khi tế bào ung thư di căn đến các hạch bạch huyết ở cổ. Một số ít trường hợp ung thư tuyến giáp thể nhú có tính chất mạnh và có thể phát triển liên quan đến các cấu trúc ở cổ hoặc lan sang các vùng khác của cơ thể.

Ung thư tuyến giáp thể nang: Loại ung thư tuyến giáp hiếm gặp, thường ảnh hưởng đến những người trên 50 tuổi. Các tế bào ung thư tuyến giáp dạng nang thường không di căn đến các hạch bạch huyết ở cổ. Nhưng vẫn có nhiều trường hợp tế bào ung thư phát triển mạnh lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể như xương, phổi...

Ung thư tuyến giáp tế bào Hurthle: Loại ung thư tuyến giáp hiếm gặp. Ung thư tuyến giáp tế bào nhanh rất mạnh và có thể phát triển đến các cấu trúc ở cổ và lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể.

Ung thư tuyến giáp biệt hóa kém: Loại ung thư tuyến giáp hiếm gặp này mạnh hơn các loại ung thư tuyến giáp biệt hóa khác và thường không đáp ứng với các phương pháp điều trị thông thường.

Ung thư tuyến giáp không tăng sinh: Bệnh gây ra nhiều dấu hiệu, triệu chứng nghiêm trọng như sưng cổ, khó thở, khó nuốt. Loại ung thư này có có xu hướng xảy ra ở những người trên 60 tuổi.

Phòng ngừa

Bác sĩ Nguyên Duy cho biết thêm, bệnh bướu cổ nói chung cũng như bướu cổ ác tính nói riêng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như vùng địa lý, giới tính, di truyền.

Giới tính: Ung thư tuyến giáp xảy ra ở phụ nữ nhiều hơn nam giới, có thể do liên quan đến hormone estrogen (hormone giới tính được sản sinh từ buồng trứng).

Tiếp xúc với mức bức xạ cao: Các phương pháp điều trị bằng tia xạ lên vùng đầu và cổ làm tăng nguy cơ ung thư tuyến giáp.

Một số hội chứng di truyền: Hội chứng Cowden, bệnh đa polyp tuyến... làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp.

Tỷ lệ người bệnh ung thư tuyến giáp được phát hiện ngày càng nhiều một phần là nhờ sự tiến bộ của y học, với các phương pháp chẩn đoán hiện đại giúp bác sĩ phát hiện bệnh nhanh chóng. Đôi lúc, bệnh được phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ, chụp CT, MRI, siêu âm. Với trường hợp bệnh được phát hiện sớm, khối u thường nhỏ nên việc đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị, cải thiện cuộc sống. Khi bị bướu cổ, người bệnh nên đi khám định kỳ với bác sĩ khoa Nội tiết - Đái tháo đường để được kiểm tra sức khỏe, sớm phát hiện những bất thường và điều trị kịp thời. Ung thư tuyến giáp có thể điều trị thành công nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm.

Theo thống kê của Globocan, ung thư tuyến giáp xếp thứ 9 trong số các loại ung thư phổ biến nhất Việt Nam với hơn 5.400 ca mắc mới trong năm 2020.

Nguyễn Trăm