Viêm họng liên cầu khuẩn là tình trạng nhiễm trùng họng và amidan do vi khuẩn Streptococcus pyogenes gây ra, thường gặp ở trẻ 5-15 tuổi. Người bệnh có thể đau rát họng, amidan sưng đỏ, xuất hiện mủ trắng hoặc đốm đỏ trên vòm miệng (xuất huyết). Một số trường hợp kèm phát ban đỏ toàn thân, gọi là sốt tinh hồng nhiệt.

Theo ThS.BS Nguyễn Hữu Hiếu, Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, lưu ý những biến chứng có thể xảy ra ở trẻ mắc bệnh này.

Sốt thấp khớp

Sốt thấp khớp thường xuất hiện sau 2-4 tuần kể từ khi viêm họng, là phản ứng miễn dịch bất thường của cơ thể tấn công vào khớp, tim, não và da. Người bệnh có thể bị sưng đau khớp di chuyển từ khớp này sang khớp khác, kèm sốt, mệt mỏi, nhịp tim nhanh và khó thở, nguy hiểm nhất là gây tổn thương van tim vĩnh viễn, dẫn đến bệnh tim thấp.

Viêm cầu thận

Viêm cầu thận cấp thường xảy ra sau 1-3 tuần kể từ khi trẻ bị viêm họng liên cầu, là hậu quả của phản ứng miễn dịch gây viêm tại cầu thận. Quá trình viêm này làm giảm khả năng lọc máu của thận, dẫn đến tiểu ít, nước tiểu màu đỏ hoặc nâu sẫm (do lẫn máu), phù mặt, tay chân, kèm theo tăng huyết áp. Một số trường hợp có thể chỉ biểu hiện nhẹ và tự khỏi nhưng nếu diễn tiến nặng mà không được phát hiện và điều trị kịp thời dẫn tới suy thận cấp hoặc để lại di chứng suy thận mạn.

Nhiễm trùng huyết

Nhiễm trùng huyết ở trẻ em là tình trạng nhiễm trùng toàn thân nghiêm trọng, xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức với tác nhân gây bệnh (vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng), dẫn đến rối loạn chức năng và suy đa cơ quan. Nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời, bệnh có thể diễn tiến nhanh, đe dọa tính mạng.

Áp xe quanh amidan

Áp xe quanh amidan là biến chứng sớm, xuất hiện ngay trong thời gian bệnh nhân đang viêm họng. Vi khuẩn từ vùng họng - amidan lan ra các mô xung quanh, gây tụ mủ. Người bệnh thường có biểu hiện đau họng dữ dội một bên, nuốt đau, khó há miệng, thay đổi giọng nói, nặng nề, bị nghẹn, kèm sốt cao liên tục và mệt mỏi. Đây là tình trạng cấp cứu tai mũi họng, cần được xử trí sớm tại cơ sở y tế.

Nhiễm trùng huyết

Bác sĩ Hiếu cho hay nhiễm trùng huyết là biến chứng nguy hiểm nhất do vi khuẩn liên cầu có thể theo đường máu lan sang các cơ quan khác. Vi khuẩn xâm nhập máu, gây suy đa tạng và đe dọa tính mạng. Những biến chứng này thường gặp hơn ở trẻ nhỏ, người già hoặc người có hệ miễn dịch suy yếu. Các biến chứng của viêm họng liên cầu xuất hiện trong giai đoạn cấp tính, nhiều tuần sau khi bệnh đã giảm. Nhận biết sớm, điều trị đúng phác đồ và theo dõi chặt chẽ là yếu tố then chốt để phòng bệnh hiệu quả.

Bác sĩ Hiếu khuyên bố mẹ nên đưa trẻ đi khám ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh như trẻ sốt cao, đau họng, amidan sưng đỏ. Trẻ bị viêm họng do liên cầu khuẩn cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, dùng kháng sinh đủ liều, đủ thời gian (thường là 10 ngày) và không tự ý ngưng thuốc khi thấy bớt. Trẻ nên giữ vệ sinh cá nhân, che miệng khi ho hoặc hắt hơi và hạn chế tiếp xúc gần với người bệnh. Nếu trẻ sốt cao kéo dài, đau họng dữ dội một bên, khó thở, khó nuốt, đau và sưng khớp, tiểu ít hoặc tiểu máu, phù mặt, đau ngực, khó thở hay tim đập nhanh bất thường, cần được khám ngay.

Hằng Trần